Απαραίτητη προϋπόθεση για τη συντήρηση της ιστορικής μνήμης και της εθνικής μας ταυτότητας
ΤΟΥ ΔΡΟΣ ΑΝΔΡΕΑ ΚΑΣΟΥΛΙΔΗ*
Βιώνοντας από διάφορες θέσεις την εξέλιξη του εκπαιδευτικού μας συστήματος, δεν μπορώ παρά να σημειώσω τη διαχρονική αδυναμία της Κυπριακής Πολιτείας να εντοπίσει, να καταγράψει, να διασώσει και, εν τέλει, να αναδείξει, μέσα από την ίδρυση ενός Μουσείου Εκπαίδευσης, όλα εκείνα τα τεκμήρια που συνθέτουν την εκπαιδευτική μας ταυτότητα και που στο πέρασμα των αιώνων καθόρισαν την πορεία την Κυπριακής Εκπαίδευσης και των λειτουργών της.
Σχολικά εγχειρίδια και σχολικά τετράδια, ο κλασικός μαυροπίνακας και η κιμωλία, η μαθητική ποδιά και το σχολικό πηλήκιο, λάβαρα, έγγραφα σχολικών αρχείων, ποινολόγια, μαθητολόγια, εκθέσεις και εγκύκλιοι της αποικιακής και της μετα-αποικιακής περιόδου, αξιολογήσεις σχολείων και εκπαιδευτικών, σχολιατρικά ντοκουμέντα, αρχιτεκτονική των σχολείων, σχολικά έπιπλα, πινάκια και γραφίδες, είναι μόνο μερικά από όσα χάθηκαν στον χρόνο και σπάνια μπορεί κανείς να συναντήσει σήμερα. Τα περισσότερα από αυτά άγνωστα στους σημερινούς μαθητές και, δυστυχώς, αρκετά από αυτά άγνωστα και στους νεότερους εκπαιδευτικούς. Κι όμως, όλα αυτά συνθέτουν την εκπαιδευτική μας ταυτότητα, είναι κομμάτι της ιστορίας μας και δεν θα πρέπει να επιτρέψουμε να διαγραφούν οριστικά από την συλλογική μνήμη.
Ο ανεξάρτητος υποψήφιος για την Προεδρία της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκος Χριστοδουλίδης, αναγνωρίζοντας την αξία της Εκπαίδευσης στην συντήρηση της ιστορικής μνήμης και τη συγκρότηση της εθνικής μας ταυτότητας και αναγνωρίζοντας τους διαχρονικούς αγώνες της εκπαιδευτικής κοινότητας έχει περιλάβει στο Πρόγραμμα Διακυβέρνησής του συγκεκριμένη πρόταση για την «ίδρυση Μουσείου Ιστορίας της Κυπριακής Εκπαίδευσης με στόχο τον εντοπισμό, τη διάσωση, τη διαφύλαξη και την ανάδειξη όλων των στοιχείων που συνθέτουν την εκπαιδευτική μας ταυτότητα».
Μέσα από αυτή την πρόταση υπογραμμίζεται, αφετηριακά, η έμφαση που ο Νίκος Χριστοδουλίδης αποδίδει στην αξία της ιστορικής μνήμης. Ως ιστορικός ερευνητής και ο ίδιος, έχει προσωπική εμπειρία της αξίας της ιστορικής έρευνας ως αντικείμενο γνώσης αλλά και ως σημείο αναφοράς για τους σχεδιασμούς του μέλλοντος. Μέσα από το λεκτικό της πρότασης αναδύονται οι βασικές στοχεύσεις του εγχειρήματος: η προσπάθεια αυτή στοχεύει όχι μόνο στον εντοπισμό του σχετικού με την Ιστορία της Εκπαίδευσης υλικού αλλά, ταυτόχρονα, στην διάσωση και την συντήρησή του με τελικό στόχο την ανάδειξή του, έτσι ώστε να γίνει ξανά κτήμα της συλλογικής μας μνήμης.
Η ίδρυση ενός ζωντανού, διαδραστικού Μουσείου της Κυπριακής Εκπαίδευσης θα προσφέρει, πέρα από το προφανές συναπάντημα του επισκέπτη με την σχολική εκπαίδευση των περασμένων δεκαετιών, τη δυνατότητα για περαιτέρω έρευνα και μελέτη της εκπαιδευτικής μας ιστορίας. Το Μουσείο Εκπαίδευσης μπορεί να αποτελέσει έναν ξεχωριστό χώρο στον οποίο θα αναπτυχθούν εκπαιδευτικά προγράμματα για τους μαθητές των σχολείων μας, ένα χώρο στον οποίο οι παλαιότεροι θα μοιράζονται τις αναμνήσεις των σχολικών τους χρόνων με την νέα γενιά και στον οποίο οι επισκέπτες, ντόπιοι και ξένοι, θα μπορούν να έρθουν σε επαφή με ένα ιδιαίτερο κομμάτι της Ιστορίας μας, αυτό που σχετίζεται με την εκπαιδευτική μας ταυτότητα. Το Μουσείο Εκπαίδευσης θα αποτελέσει ένα σημείο αναφοράς για το εκπαιδευτικό μας παρελθόν και ένα χώρο που θα κεντρίζει διαρκώς την μνήμη στην προσπάθεια να βρούμε τις καλύτερες λύσεις για το εκπαιδευτικό μας μέλλον!
*Διευθυντής Σχολείων Δημοτικής Εκπαίδευσης / Ιστορικός της Εκπαίδευσης
