Παιδική και Νεανική Λογοτεχνία


ΤΟΥ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΥ ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΥ*

Η Λογοτεχνία, όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά στην ιστοσελίδα του ΥΠΑΝ, «ως σημαίνον αισθητικό και μορφωτικό αγαθό, εντάσσεται στο πλαίσιο της ανθρωπιστικής παιδείας, ενώ συγχρόνως καταδεικνύει την ιδιαίτερη γλωσσική και πολιτισμική φυσιογνωμία ενός λαού». Σύμφωνα με τα νέα Αναλυτικά Προγράμματα συμπληρώνει τη Νέα Ελληνική Γλώσσα στο μάθημα των Ελληνικών. Στη Δημοτική Εκπαίδευση προνοείται ποσοστό 5% - 10% του διδακτικού χρόνου του μαθήματος των Ελληνικών να αφιερώνεται για την εφαρμογή διδακτικών ενοτήτων Λογοτεχνίας, σε όλες τις τάξεις. Βέβαια, ανεξάρτητα από τις ενότητες Λογοτεχνίας, στη διδασκαλία της Νέας Ελληνικής Γλώσσας αξιοποιούνται από τους εκπαιδευτικούς μας, καθ’ όλη τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς, ανάλογα με τους δείκτες επιτυχίας και επάρκειας, πληθώρα λογοτεχνικών κειμένων διαφόρων ειδών (ποίηση, διήγημα, παραμύθι, θεατρικό, αποσπάσματα από λογοτεχνικά βιβλία, μυθιστορήματα κ.α.) που είτε προέρχονται από τα σχολικά εγχειρίδια είτε από άλλες πηγές, έντυπες ή ηλεκτρονικές.

Τα οφέλη της παιδικής και νεανικής λογοτεχνίας είναι αναντίλεκτα και η συμβολή της στην εκπαίδευση των παιδιών είναι ιδιαίτερα σημαντική. Η επαφή με τα λογοτεχνικά κείμενα συνήθως αρχίζει από πολύ μικρή ηλικία, μέσα από την ανάγνωση ιστοριών και παραμυθιών στην οικογένεια από γονείς, παππούδες και γιαγιάδες και συνεχίζεται με οργανωμένο και συστηματικό τρόπο στη σχολική εκπαίδευση, σε όλες τις βαθμίδες. Όταν τα παιδιά αποκτήσουν τη δεξιότητα της ανάγνωσης και μπορούν τα ίδια να διαβάσουν τότε μπορούν να αποκομίσουν πολύ περισσότερα με τη δική τους ενεργό προσπάθεια, ώστε να αποκτήσουν στην πορεία σημαντικά εφόδια που θα τα βοηθήσουν στην ολόπλευρη μόρφωση και διάπλαση της προσωπικότητάς τους.

Η ανάγνωση λογοτεχνικών κειμένων γενικά μπορεί να βελτιώσει την αναγνωστική ικανότητα των παιδιών, να τα ωθήσει να εκφράζονται πιο δημιουργικά, να αναπτύξει τη φαντασία και την κριτική τους σκέψη, να τα  εξοικειώσει με διαφορετικές εκφάνσεις του γραπτού λόγου, να εμπλουτίσει το λεξιλόγιό τους και να τους επιτρέπει να αφομοιώνουν ακόμα καλύτερα τους γραμματικούς και συντακτικούς κανόνες της γλώσσας μας. Πέρα από αυτά, κάθε είδος λογοτεχνικού κειμένου αποτελεί ένα πολύτιμο μέσο που ταξιδεύει μικρούς και μεγαλύτερους αναγνώστες σε μακρινούς κόσμους και διαφορετικούς πολιτισμούς,  τους βοηθά να αποκτήσουν κοινωνικές δεξιότητες, τους παρέχει κατάλληλα πλαίσια για να ερμηνεύουν το άμεσο περιβάλλον και τον κόσμο γύρω τους. Επιπρόσθετα, τους δίνει την ευκαιρία να προβληματίζονται μέσα από τη δράση ή τις περιπέτειες των ηρώων, να αποκτούν γνώσεις, να διαμορφώνουν στάσεις και αξίες ζωής και να ευαισθητοποιούνται σε πολλά και ποικίλα θέματα της καθημερινότητας. Επιπλέον, μέσα από τη λογοτεχνία δημιουργούνται αρκετές φορές πρότυπα ή σκιαγραφούνται χαρακτήρες ιδανικοί ή προς αποφυγήν και αυτό δημιουργεί τις συνθήκες στα παιδιά για να διαμορφώνουν ηθικά και αισθητικά κριτήρια.

Αφού, λοιπόν, είναι τόσο σπουδαία η προσφορά της παιδικής και νεανικής λογοτεχνίας το ζητούμενο είναι, παιδιά και νέοι, να την αγαπήσουν και να έρχονται σε επαφή με λογοτεχνικά κείμενα, πέρα από το σχολείο και τα μαθήματά τους και στον ελεύθερο χρόνο τους.  Σε αυτό καθοριστικό ρόλο έχουν τόσο οι εκπαιδευτικοί όσο και οι γονείς. Οι εκπαιδευτικοί στο σχολείο μπορούν να παρέχουν περεταίρω δυνατότητες και εμπειρίες επαφής με τα λογοτεχνικά βιβλία, σχεδιάζοντας δράσεις φιλαναγνωσίας, αξιοποιώντας τη βιβλιοθήκη της τάξης και διοργανώνοντας επισκέψεις συγγραφέων παιδικής και νεανικής λογοτεχνίας.  Οι γονείς με τη σειρά τους μπορούν να βοηθήσουν προς αυτή την κατεύθυνση αν οι ίδιοι αποτελέσουν πρότυπα προς μίμηση, ως φιλαναγνώστες, αλλά και με την παροχή περισσότερων ευκαιριών επαφής με λογοτεχνικά βιβλία, όπως επισκέψεις σε δανειστικές βιβλιοθήκες, βιβλιοπωλεία, φεστιβάλ βιβλίων και εκδηλώσεις βιβλιοπαρουσιάσεων.

Τέλος, υποβοηθητικό ρόλο στα πιο πάνω μπορεί να διαδραματίσει η κοινωνία και η πολιτεία μέσα από διάφορους θεσμούς, στηρίζοντας περισσότερο τους Κύπριους συγγραφείς παιδικής και νεανικής λογοτεχνίας. Η στήριξη αυτή μπορεί να πραγματοποιείται  τόσο σε προσωπικό επίπεδο όσο και σε ομαδικό, δηλαδή μέσα από τις λογοτεχνικές τους ενώσεις, όπως τον Κυπριακό Σύνδεσμο Παιδικού και Νεανικού Βιβλίου (ΚΣΠΝΒ) και την Ένωση Λογοτεχνών Κύπρου (ΕΛΚ). Για παράδειγμα θα μπορούσε να επιχορηγείται, μέσω των Πολιτιστικών Υπηρεσιών ένα μικρό μέρος των εξόδων έκδοσης βιβλίων παιδικής και νεανικής λογοτεχνίας, να παρέχονται περισσότερες διευκολύνσεις για βιβλιοπαρουσιάσεις και διοργάνωση δράσεων φιλαναγνωσίας από συγγραφείς ατομικά και ομαδικά και να αγοράζονται βιβλία Κύπριων συγγραφέων προς εμπλουτισμό σχολικών και άλλων δημόσιων βιβλιοθηκών.  

Εκπαιδευτικός Δημοτικής Εκπαίδευσης – Λογοτέχνης

Γραμματέας της Ένωσης Λογοτεχνών Κύπρου

Πολιτιστικός Εκπρόσωπος Συνδέσμου Πολιτισμού Ελλάδας Κύπρου στην Κύπρο




Comments (0)


This thread has been closed from taking new comments.





Newsletter










702