Η γενιά των σαραντάρηδων (+/-) εκπαιδευτικών


ΤΗΣ ΣΤΕΛΙΑΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΜΙΧΑΗΛΙΔΟΥ*

Οι σαραντάρηδες (+/-) εκπαιδευτικοί στην Κύπρο εκπροσωπούν τον εκπαιδευτικό πληθυσμό που στην πλειοψηφία του χαρακτηρίζεται τόσο από επιστημοσύνη όσο και από εμπειρία. Είναι, πολλοί/ες εξ αυτών, οι πρώτοι απόφοιτοι του τμήματος Επιστημών Αγωγής του Πανεπιστημίου Κύπρου αλλά και απόφοιτοι οικείων κλάδων σε πανεπιστήμια της Ελλάδας και του εξωτερικού. Είναι, επίσης, οι εκπαιδευτικοί με 20(+/-) χρόνια υπηρεσίας, οι οποίοι/ες έχουν καλύψει, για το χρονικό αυτό διάστημα, τόσο τις εκπαιδευτικές ανάγκες της έδρας τους όσο και των επαρχιών (απομακρυσμένων και μη) ανά τω Παγκύπριω. Κατά μέσο όρο έχουν διδάξει σε 1000 (+) μαθητές/μαθήτριες και έχουν ήδη ενηλικιώσει πολλές γενιές μαθητών. Έχουν περάσει από το στάδιο του πειραματισμού, στο στάδιο του επαγγελματισμού και έχουν τόσο τις γνώσεις όσο και την εμπειρία, ώστε να γεφυρώνουν την θεωρία με την πράξη. Έχουν αξιολογηθεί κατ’ επανάληψη, ενώ πολλές φορές οι μετεκπαιδεύσεις τους (μεταπτυχιακοί και διδακτορικοί τίτλοι) τους μετακινούν από τον ρόλο του εκπαιδευτικού στον ρόλο του εκπαιδευτικού-ερευνητή.

Με λίγα λόγια, είναι οι πλέον έμπειροι επιστήμονες/επιστημόνισσες που στηρίζουν το εκπαιδευτικό οικοδόμημα στο πεδίο -αποτελώντας τον πυρήνα των μάχιμων εκπαιδευτικών στις πλείστες θέσεις εργασίας (εκπαιδευτικός τάξης, μετακινούμενος/η εκπαιδευτικός, εκπαιδευτικός με εξειδίκευση, ΒΔ). Εντούτοις, σε κύκλους συζητήσεων ομηλίκων-συμφοιτητών-συναδέλφων δεν κυριαρχεί το αίσθημα του επιτυχημένου επαγγελματία, του επιστήμονα που έχει αυτοεκπληρωθεί απολαμβάνοντας τους καρπούς των επιλογών/κόπων/σπουδών του, του εκπαιδευτικού που μπορεί επιτέλους να πει «έχω πετύχει κάτι», «καλώς έγινα εκπαιδευτικός», «έγινε το φοιτητικό μου όραμα πράξη». Αντίθετα, ως κοινό μυστικό, ως ο μεγάλος ελέφαντας στο δωμάτιο (για τον οποίο κανένας δεν μιλά, ενώ όλοι βλέπουν), οι σαραντάρηδες (+/-) εκπαιδευτικοί μετρούν τα χρόνια μέχρι την αφυπηρέτησή τους -πρόωρη ή μη. Ο λόγος δεν είναι ούτε η ραθυμία ούτε η παραίτηση. Αν και τα αίτια ενδέχεται να είναι πολλά και εξατομικευμένα, εντούτοις κυριαρχεί το αίσθημα της μαζικής ματαίωσης    -Μην βιαστείτε. Υπάρχει και χειρότερο σενάριο. Αυτό της μαζικής συνθηκολόγησης. Όσο δεν παίζει, σε γενικευμένο επίπεδο, το σενάριο αυτό υπάρχει ελπίδα.

Γιατί ματαίωση; Επειδή η επιστημοσύνη τους δεν τους αφήνει να δεχτούν πρακτικές, συνθήκες και μεθόδους που δεν συνάδουν με την παιδαγωγική επιστήμη. Επειδή η καθημερινότητά τους δεν τους επιτρέπει να κλείσουν τα μάτια σε ανέφικτες πολιτικές αποφάσεις, ελλειμματικούς προϋπολογισμούς και ανεπάρκειες σε επίπεδο μικρο/μακρο διοίκησης, που σε κάθε περίπτωση επηρεάζουν παιδιά. Επειδή έχουν ήδη αρκετή εμπειρία για να αναγνωρίσουν το «πρόβλημα», αρκετά χρόνια υπηρεσίας για να μην το δέχονται και ανάλογη εμπειρογνωμοσύνη για να μπορέσουν να εισηγηθούν και να εφαρμόσουν νέες λύσεις/αποφάσεις/πολιτικές. Εάν αυτή η μεγάλη σε αριθμό και σημαντική σε εμπειρία και γνώσεις ομάδα του εκπαιδευτικού πληθυσμού εφησυχάσει ή παραιτηθεί, τότε ένα ουσιαστικό μέρος του εκπαιδευτικού δυναμικού και παιδαγωγικού οικοδομήματος θα βρεθούν εκτεθειμένα, καθότι στηρίζονται (ποσοτικά και ποιοτικά) σε αυτή.  

Είναι γενικώς αποδεκτό ότι οι εκπαιδευτικοί, στο δικό μας συγκείμενο, απολαμβάνουν ενός αξιοπρεπούς μισθού και μιας αντίστοιχης μισθολογικής κλίμακας. Ισχύει άραγε το ίδιο ως προς την αναγνώριση και τον σεβασμό που τυγχάνουν εντός του κοινωνικού συνόλου; Άραγε είναι αρκετή μόνο η μισθολογική κλίμακα -ή εξ ορισμού μιλάμε για συνθηκολόγηση; Είναι επίσης αντίστοιχος των καθηκόντων τους ο βαθμός δυσκολίας της καθημερινότητάς τους; Υπάρχουν οι υποδομές/πολιτικές/συνθήκες έτσι ώστε να μπορούν να αποδώσουν το μέγιστο των δυνατοτήτων/ικανοτήτων τους, στις όσο το δυνατό πιο βιώσιμες συνθήκες εργασίας; Υπάρχουν οι μηχανισμοί ακρόασης και θετικής αξιοποίησης των εισηγήσεων/ενστάσεων/προβληματισμών αυτής της δυναμικής ομάδας εκπαιδευτικών; Θα αποσυμφορηθούν ποτέ οι τάξεις; Θα στηριχθούν ποτέ ουσιαστικά τα παιδιά με αναπηρία εντός εκπαιδευτικού πλαισίου; Θα δημιουργηθούν κάποτε οι υποδομές που θα ευνοούν αλλά και θα προωθούν τη μαθησιακή διαδικασία; Θα ακούσει ποτέ, κανείς, τη δασκάλα;

Δεν έχω απαντήσεις στα πιο πάνω ερωτήματα. Μπορώ, προσωπικά, να επιβεβαιώσω την ανησυχία των εκπαιδευτικών 40(-/+). Μπορώ επίσης να σας πω ότι σήμερα στην τάξη μας ήταν μια καλή μέρα. Ήταν μια καλή μέρα επειδή ο Π. βοήθησε τον Μ (που θα έπρεπε να είχε συνοδό) να αυτοεξυπηρετηθεί, επειδή ο Χ. οργάνωσε το παιχνίδι της Γ. που είχε δυσκολίες, επειδή η Ε. βοήθησε την Α. να κατεβεί τις σκάλες το διάλειμμα, επειδή η Σ. και η Ι. έβαλαν στην ομάδα τους την Χ. και η Ψ δεν είχε σήμερα «επεισόδιο». Σήμερα ήταν μια καλή μέρα, μιας δασκάλας 40(+/-) επειδή έτυχε να είναι μια καλή μέρα. Για αύριο δεν ξέρω. Θα ήθελα να είναι όλες οι ημέρες καλές, όχι από τύχη, αλλά από επιτυχία των αρμόδιων θεσμών/ πολιτικών αποφάσεων/ κοινωνικών πλαισίων, στη βάση ερευνών, βιβλιογραφίας και μιας Παιδείας που τίθεται στις προτεραιότητες της Πολιτείας. Τότε, θα μπορεί να αναγνωριστεί σε αυτήν η βέλτιστη αξιοποίηση του εργατικού της δυναμικού και στους/στις εκπαιδευτικούς η αυτοεκπλήρωση, ως εσωτερικό (όχι εξωτερικό επί αμοιβής) κίνητρο δημιουργικής ενεργοποίησης και όχι παραίτησής τους.

ΥΓ1: Η ταύτιση με την ομάδα εκπαιδευτικών 40 (-/+) δεν είναι υποχρεωτική

ΥΓ2: Το πιο πάνω κείμενο εκφράζει προσωπική αποτίμηση/ερμηνεία

ΥΓ3: Τα γεγονότα μιας «καλής μέρας» είναι φανταστικά αλλά οι συνθήκες πραγματικές.

ΥΓ4: Είναι αναγκαίο οι «καλές μέρες» να μην «τυγχαίνουν» αλλά να «πετυγχαίνουν» λόγω ανάλογων εκπαιδευτικών πολιτικών.

*Εκπαιδευτικός Δημοτικής (Προσχολική Εκπαίδευση).




Comments (1)

  1. Γιώργος Κυπριανού:
    Mar 20, 2023 at 09:52 PM

    Εξαιρετικό το άρθρο, εξαιρετική και η οπτική, εξαιρετικά και τα σημαινόμενα!!! Μια αλήθεια που αγγίζει όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης, ιδιαιτέρως δε της Μέσης και δη τολμώ να πώ της Τεχνικής. Πανθομολογουμένως.


This thread has been closed from taking new comments.





Newsletter










4423