ΤΟΥ ΛΕΩΝΙΔΑ ΧΑΤΖΗΛΟΪΖΟΥ*
Ομολογουμένως τα τελευταία 15 χρόνια οι πιθανότητες διορισμού στο Δημόσιο Σχολείο έχουν μειωθεί σημαντικά. Από τη μία οι μειωμένες αφυπηρετήσεις και από την άλλη ο αυξημένος αριθμός «παραγωγής» εκπαιδευτικών από τα Πανεπιστήμια έχει καταστήσει εξαιρετικά χαμηλές τις πιθανότητες διορισμού.
Ένα μεγάλο ποσοστό από τους 4000 αδιόριστους εκπαιδευτικούς Δημοτικής και 3300 εκπαιδευτικούς Προδημοτικής που είναι εγγεγραμμένοι αυτή τη στιγμή στους καταλόγους διοριστέων δεν εργάζεται στο Δημόσιο Σχολείο σε κανένα πρόγραμμα ή ως αντικαταστάτες. Από αυτούς που εργάζονται, μια σημαντική μερίδα εκπαιδευτικών, για να έχει αξιοπρεπές εισόδημα εργάζεται σε δύο προγράμματα, είτε σε αντικαταστάσεις και στο Προαιρετικό Ολοήμερο Σχολείο είτε στα ΔΡΑ.Σ.Ε.+ και στο Προαιρετικό Ολοήμερο Σχολείο. Πλέον όμως, με τις προτεινόμενες αλλαγές για κατάργηση της αγοράς υπηρεσιών στα ΠΟΣ-ΠΟΝ και στα ΔΡΑ.Σ.Ε.+, οι αδιόριστοι εκπαιδευτικοί θα εργάζονται μόνο στο Προαιρετικό Ολοήμερο Σχολείο ή σε αντικαταστάσεις. Αυτή η πρόνοια θα διασφαλίσει πως περισσότεροι αδιόριστοι εκπαιδευτικοί θα μπορούν να εργαστούν, πράγμα επιθυμητό. Από την άλλη όμως, θα πρέπει να διασφαλιστεί πως η εργασία μόνο στο Προαιρετικό Ολοήμερο Σχολείο ή μόνο σε αντικαταστάσεις προσφέρει ένα αξιοπρεπές εισόδημα, καλές συνθήκες εργασίας και επαγγελματική βεβαιότητα. Σε αντίθετη περίπτωση, εκτός από τις αρνητικές συνέπειες που θα αντιμετωπίσουν εκατοντάδες εκπαιδευτικοί στο βιοτικό τους επίπεδο, ίσως παρατηρηθεί μειωμένο ενδιαφέρον για εργασία στο Προαιρετικό Ολοήμερο Σχολείο ή στις αντικαταστάσεις, με αποτέλεσμα να παρατηρηθεί υποστελέχωση και να επιβαρυνθούν οι σχολικές μονάδες. Προς αυτό τον σκοπό, πρέπει να επιδιωχθούν τα πιο κάτω:
Συμβάσεις στα ΠΟΣ/ΠΟΝ:
- Θα πρέπει να επιδιωχθεί αύξηση των Προαιρετικών Ολοήμερων Σχολείων ή αύξηση των τμημάτων στα υπάρχοντα προαιρετικό ολοήμερα έτσι ώστε από τη μία να ικανοποιηθεί μια ολοένα και αυξανόμενη κοινωνική ανάγκη και από την άλλη να εργοδοτηθούν ακόμη περισσότεροι αδιόριστοι εκπαιδευτικοί. Η αύξηση των ΠΟΣ-ΠΟΝ θα επιτευχθεί πιο εύκολα με την ποιοτική αναβάθμιση των ολοήμερων σχολείων, τη σταθερότητα του προσωπικού και τη διασύνδεση με το πρωινό σχολείο.
- Με την κατάργηση της αγοράς υπηρεσιών και την πρόσληψη εκπαιδευτικών με συμβάσεις ορισμένου χρόνου, το δικαίωμα σε άδεια ασθενείας και απουσίας πρέπει να διασφαλιστεί.
- Η διάρκεια των συμβάσεων θα πρέπει να είναι ολόχρονη, από το άνοιγμα των σχολικών μονάδων μέχρι το κλείσιμό τους. Η λειτουργία των Προαιρετικών Πλοήμερων Σχολείων θα πρέπει να ξεκινά όσο νωρίτερα γίνεται και να ολοκληρώνεται με το κλείσιμο των σχολείων για τις καλοκαιρινές διακοπές. Για αυτό τον λόγο, η διάρκεια των συμβάσεων θα πρέπει να είναι ολόχρονη, από την 1η Σεπτεμβρίου μέχρι την 31η Αυγούστου και οι εκπαιδευτικοί θα πρέπει να πληρώνονται το Πάσχα, τα Χριστούγεννα και το καλοκαίρι.
- Αν το ΥΠΑΝ επιθυμεί να πετύχει σταθερότητα στο προσωπικό τότε οι εκπαιδευτικοί των ΠΟΣ/ΠΟΝ θα πρέπει να έχουν δικαίωμα σε προσαυξήσεις, όπως όλους τους άλλους υπαλλήλους.
- Επιπρόσθετα όσον αφορά τη σταθερότητα προσωπικού, οι εκπαιδευτικοί που εργάζονται με αυτό το καθεστώς στα ΠΟΣ/ΠΟΝ θα πρέπει να μετατραπούν σε αορίστου χρόνου στη θέση, μετά από 30 μήνες υπηρεσίας.
Αντικαταστάσεις:
- Θα πρέπει να δοθεί και στους αντικαταστάτες το δικαίωμα για πληρωμένη άδεια ασθενείας ή απουσίας. Είναι πράγματι άδικο και συνιστά διάκριση εις βάρος αυτών των εκπαιδευτικών η απουσία δικαιώματος σε άδεια ασθενείας ή απουσίας.
- Θα πρέπει να ενεργοποιηθεί το δικαίωμα σε προσαυξήσεις, αφού όπως ορίζει και η σύμβαση της Ουνέσκο για το στάτους των εκπαιδευτικών (1966), οι έκτακτοι εκπαιδευτικοί πρέπει να λαμβάνουν αναλογικά την ίδια αμοιβή και να απολαμβάνουν τις ίδιες βασικές συνθήκες απασχόλησης με τους εκπαιδευτικούς πλήρους απασχόλησης.
- Επαναφορά του πλήρους ωραρίου εργασίας, έτσι ώστε να ενισχυθούν οι σχολικές μονάδες και να επωφεληθούν και τα ίδια τα παιδιά. Το πλήρες ωράριο εργασίας για τη Δημοτική Εκπαίδευση τερματίστηκε το 2015 μετά από προσφυγή καθηγητών για άνιση μεταχείριση. Υιοθετήθηκε η λύση του «+3» σε όλες τις βαθμίδες, έτσι όταν ένας αντικαταστάτης αντικαθιστά εκπαιδευτικό που διδάσκει 25 διδακτικές περιόδους προστίθενται 3 (μη διδακτικές ώρες) και πληρώνεται για 28/29, ενώ στους καθηγητές που διδάσκουν 20 ώρες δίνεται αντικατάσταση 23 ώρες. Στην προσπάθεια του ΥΠΑΝ όμως να διορθώσει μια υποτιθέμενη αδικία, δημιούργησε μία άλλη, αφού ο διδακτικός χρόνος των καθηγητών σε λεπτά είναι λιγότερος ενώ οι 3 περίοδοι που προστίθενται αντιστοιχούν σε περισσότερα λεπτά (135 στη Μέση αντί 120 στη Δημοτική). Έτσι, οι αντικαταστάτες Μέσης και οι σχολικές μονάδες Μέσης επωφελούνται αναλογικά περισσότερο χρόνο. Για τον λόγο αυτό, στη Δημοτική Εκπαίδευση ο προστιθέμενος χρόνος θα έπρεπε να ήταν πάντα +4 περίοδοι. Παράλληλα, όταν απουσιάζει Διευθυντής ή Βοηθός Διευθυντής θα έπρεπε να εκτελεί τα καθήκοντά του ο αμέσως επόμενος ιεραρχικά. Για παράδειγμα, όταν απουσιάζει Διευθυντής να εκτελεί τα καθήκοντά του ο Βοηθός Διευθυντής και τα καθήκοντα του Βοηθού Διευθυντή ο αρχαιότερος εκπαιδευτικός. Επομένως, πρέπει να προσφέρεται αντικατάσταση για 25+4, 29 περιόδους. Με αυτό τον τρόπο, όλες οι αντικαταστάσεις θα είναι πάντα 29 περιόδους στη Δημοτική και ο επιπρόσθετος χρόνος θα μπορεί να αφιερώνεται προς όφελος των παιδιών, με ενισχυτική διδασκαλία, αναπληρώσεις ή άλλους τρόπους. Παράλληλα, λύνεται και το σοβαρό πρόβλημα της εμπλοκής που παθαίνουν οι σχολικές μονάδες όταν απουσιάζει διοικητικό προσωπικό, αφού αυτή τη στιγμή δεν δίνεται σε κανέναν εκπαιδευτικό ο απαραίτητος χρόνος για διοικητικά καθήκοντα.
- Το σημαντικότερο πρόβλημα είναι η επαγγελματική αβεβαιότητα των αντικαταστατών, με την επικείμενη κατάργηση του καταλόγου διοριστέων το 2027. Είναι πρωτάκουστο και πιθανόν παγκόσμια πρωτοτυπία να καλούνται εκπαιδευτικοί να δίνουν εξετάσεις για να εργαστούν ως αντικαταστάτες. Αν εφαρμοστεί κάτι τέτοιο, τα σχολεία θα αντιμετωπίσουν σοβαρό πρόβλημα έλλειψης αντικαταστατών μετά το 2027 με αλυσιδωτές συνέπειες. Αν εξασφαλιστεί η λειτουργία του καταλόγου διοριστέων και μετά το 2027 για τις αντικαταστάσεις και βελτιωθούν οι συνθήκες εργασίας, όλο και περισσότεροι αδιόριστοι εκπαιδευτικοί θα επιλέξουν να εργαστούν με αυτό το καθεστώς.
Η επικείμενη κατάργηση της αγοράς υπηρεσιών είναι ένα πάγιο αίτημα των εκπαιδευτικών το οποίο φαίνεται πως επιτέλους προχωρά προς υλοποίηση. Θα πρέπει όμως το ΥΠΑΝ να αντιμετωπίσει το Προαιρετικό Ολοήμερο Σχολείο και τις αντικαταστάσεις ως συγκοινωνούντα δοχεία που στελεχώνονται από την ίδια πηγή, τους αδιόριστους εκπαιδευτικούς. Αν οι συνθήκες εργασίας του Προαιρετικού Ολοήμερου Σχολείου ή των αντικαταστάσεων δεν είναι αξιοπρεπείς, τότε το δοχείο αυτό θα φράξει, με αποτέλεσμα σταδιακά να αδειάσει, με αρνητικές συνέπειες για το ίδιο το δημόσιο σχολείο και τα παιδιά.
*Οργανωτικός Γραμματέας Α.Κί.ΔΑ
Μέλος ΔΣ ΠΟΕΔ
