ΤΟΥ ΣΤΕΛΙΟΥ ΟΔΥΣΣΕΩΣ*
«[...] Iδρύθη διδασκαλικός Σύλλογος [...]
Tων διδασκόντων στα χωριά κ’ εντός της Kυρηνείας, [...]».
Σατιρική Εφημερίδα «Ραγιάς» (1898)
Ο «Κυπριακός Διδασκαλικός Σύνδεσμος» (ΚΔΣ) δημιουργήθηκε στην Κερύνεια το 1898 και αποτελούσε, σύμφωνα με τους μελετητές της ιστορίας του κυπριακού συνδικαλισμού, ίσως την πρώτη συνδικαλιστική οργάνωση που εμφανίστηκε στην Κύπρο. Ιδρύθηκε, με πρωτοβουλία πέντε δασκάλων: του Κύριλλου Παυλίδη, του Ευάγγελου Ιωαννίδη, τον Νικόλαου Καλαβά, του Θεοφάνη Πετρίδη, που εργάζονταν στην Κερύνεια και του Κωστή Χριστοδουλάκη που εργαζόταν και καταγόταν από τη Λάπηθο. Στο υπόμνημα που κατατέθηκε από τον Σύνδεσμο σε σχέση με τις πρόνοιες του Κανονισμού των Ελληνικών Δημοτικών Σχολείων θεωρείται, «σύμφωνα με όλα τα στοιχεία, το πρώτο συνδικαλιστικό κείμενο που γράφτηκε στην Κύπρο»... Άρα μελετώντας κάποιος την ιστορία του διδασκαλικού συνδικαλισμού μπορεί να πει με βεβαιότητα ότι αυτός έχει τις ρίζες του και τις απαρχές του στην μικρή πόλη της Κερύνειας.
Τον ΚΔΣ διαδέχθηκε το 1911 ο Παγκύπριος Διδασκαλικός Σύνδεσμος (ΠΔΣ), που λειτούργησε έως το 1931, ο οποίος και διαλύεται με την έκρηξη των Οκτωβριανών. Από το 1931 και έως το 1936 παρατηρείται μια περίοδος υποχρεωτικής ανάπαυλας που επέβαλε το αποικιοκρατικό καθεστώς. Το 1936, αφού είχε μεσολαβήσει η υπαλληλοποίηση των δασκάλων με τον αποικιακό εκπαιδευτικό νόμο του 1929 και είχε επιβληθεί η μεταοκτωβριανή δικτατορία στην Ελλάδα, δημιουργείται η Παγκύπρια Διδασκαλική Οργάνωση (ΠΔΟ), η οποία μέσα στο πνεύμα των ιδεολογικών οξύνσεων διασπάται και δημιουργείται την ίδια περίοδο η Παγκύπρια Ένωση Ελλήνων Διδασκάλων (ΠΕΕΔ). Η διάσπαση και η παρακμή που παρατηρείται στις δύο οργανώσεις ΠΔΟ και ΠΕΕΔ οδηγεί το 1953 στην δημιουργία της ΠΟΕΔ, που αποτελεί από τότε και τη συλλογική έκφραση δασκάλων και νηπιαγωγών της Κύπρου. Έτσι, «Την 9ην Απριλίου και ώραν 10π.μ. προσήλθον εις την Μεγάλην Αίθουσαν του Ελενείου πλέον των 500 διδασκάλων και διδασκαλισσών προς επιψήφισιν του καταστατικού της Παγκύπριας Οργανώσεως Ελλήνων Διδασκάλων (ΠΟΕΔ)».
Από τότε μέχρι και σήμερα, στο πρώτο τέταρτο του 21ο αιώνα, υπήρξαν πολλοί σταθμοί στην ιστορία (πολιτική, κοινωνική, συνδικαλιστική) της Κύπρου, όπου η ΠΟΕΔ απέδειξε με τη δράση της ότι νοιάζεται για τα παιδιά μας, για τα μέλη της, για την ευρύτερη κοινωνία: αγώνας της ΕΟΚΑ, ανεξαρτησία της Κύπρου, τουρκική ανταρσία, πραξικόπημα, τουρκική εισβολή κ.ά. Κάποια κεκτημένα, που οι σημερινοί εκπαιδευτικοί θεωρούν δεδομένα, χρειάστηκαν πολλοί αγώνες για να κερδηθούν. Βέβαια πολλά ακόμα είναι αυτά που πρέπει να γίνουν, αφού, ιδιαίτερα την τελευταία δεκαετία με την οικονομική κρίση και την πανδημία, έχουν προκύψει πολλά σοβαρά προβλήματα τα οποία συχνά οδηγούν τους εκπαιδευτικούς σε επαγγελματική ματαίωση.
Το 1970 στα πλαίσια των διαπραγματεύσεων για τον 13ο μισθό, η «Συντονιστική Γραμματεία» των τριών συντεχνιών των δημοσίων υπαλλήλων και το κράτος, συμφώνησαν τα εξής: οι δημόσιοι υπάλληλοι θα λάμβαναν το 1971 το 75% του 13ου μισθού και το υπόλοιπο 25% η κυβέρνηση θα το παραχωρούσε, υπό τη μορφή παρεμφερών ωφελημάτων στις συντεχνίες, προς όφελος όλων των μελών τους. Η ΠΟΕΔ ως αποτέλεσμα της συμφωνίας αυτής πήρε γη σε Αγλαντζιά, Περβόλια και Πάφο. Η ΠΟΕΔ από την ίδρυσή της είχε ένα όραμα, τη δημιουργία των δικών της ιδιόκτητων γραφείων, τα οποία απέκτησε μόλις το 2015 (εγκαίνια 2016) στην Λεωφόρο Κυρηνείας, στην Αγλαντζιά (στο χώρο που παραχωρήθηκε το 1970). Η τότε ηγεσία της ΠΟΕΔ (2016) ανέφερε ότι τα νέα γραφεία ανεγέρθηκαν «με την προσφορά όλων ανεξαίρετα των εκπαιδευτικών - μελών της Οργάνωσης, από το 1953 μέχρι σήμερα», αφού «οι παλαιότεροι συνεισέφεραν τη γη και οι νεότεροι το κτίριο».
Επειδή βέβαια «Η ιστορία διδάσκει τα πάντα, ακόμα και το μέλλον» δεν αποτελεί τυχαίο γεγονός ότι τα νέα γραφεία της ΠΟΕΔ βρίσκονται επί της λεωφόρου που φέρει το όνομα της πόλης όπου το 1898 ξεκίνησαν όλα, της Κυρήνειας, της πόλης και επαρχίας της μικρής μας πατρίδας, που καθολικά, εδώ και 49 τόσα χρόνια δεν βρίσκεται στα χέρια των νόμιμων κατοίκων της, αλλά στα χέρια του Τούρκου κατακτητή... Μιας πόλης και μιας επαρχίας όπου τα σχολεία της στο σύνολό τους έχουν να ακούσουν και να δουν «ελληνικά γράμματα» εδώ και 49 χρόνια...
Οι εκπαιδευτικοί της Κυρήνειας, από τότε είμαστε αναγκασμένοι δυστυχώς, να βρισκόμαστε διασκορπισμένοι σε όλη την Κύπρο, όπως και όλος ο προσφυγικός κόσμος. Λόγω της κατάστασης αυτής ο ρόλος μας αποκτά ειδική σημασία και βαρύτητα. Ας μην ξεχνούμε τον διαχρονικό στόχο του ΥΠΠΑΝ... «Γνωρίζω, Δεν Ξεχνώ, Διεκδικώ...», τον οποίο επίσης ταχθήκαμε όλοι οι εκπαιδευτικοί να υπηρετήσουμε. Ιδιαίτερα πάνω μας, στους Κυρηνειώτες εκπαιδευτικούς και στο αντίστοιχο Επαρχιακό Γραφείο της ΠΟΕΔ πέφτει η ευθύνη και η ηθική υποχρέωση για να κρατηθεί ζωντανή η μνήμη της αγαπημένης πόλης και επαρχίας, της Κυρήνειας. Η ΠΟΕΔ, διά του καταστατικού της διασφαλίζει τον σκοπό του γραφείου ΠΟΕΔ Κερύνειας που είναι «η συντήρηση της μνήμης, για την κατεχόμενη Κύπρο, η συμμετοχή στην κοινή προσπάθεια για απελευθέρωση των τουρκοπατημένων εδαφών μας και επιστροφή των προσφύγων στις εστίες τους και η συνέχιση του αγώνα ως τη δικαίωση» (Άρθρο 5.17).
Για λόγους ιστορικής συνέχειας της κατεχόμενης πόλης και επαρχίας μας, η ΠΟΕΔ Κερύνειας πρέπει να στηριχτεί, ώστε να διατηρηθεί και να μπορέσει να συνεχίσει και να ενισχύσει την προσπάθεια της για αντικατοχικό έργο και αγώνα. Με αυτό τον τρόπο η μνήμη της αγαπημένης μας Κερύνειας θα παραμείνει άσβεστη και δεν θα μετατραπεί σε έρμαιο της λήθης, του ευδαιμονισμού και της αδιαφορίας. Γι’ αυτό επιβάλλεται η ενίσχυση της Επαρχιακού Γραφείου της ΠΟΕΔ Κερύνειας όχι μόνο με περισσότερα μέλη αλλά και με περισσότερα στελέχη από όλο το φάσμα του διδασκαλικού κόσμου, ώστε να ενδυναμωθεί ακόμα περισσότερο ο αγώνας για την δικαίωση της αγαπημένης μας ΚΕΡΥΝΕΙΑΣ.
*Μέλος ΠΟΕΔ Κερύνειας
Προεδρεύων ΠΑΔΕΔ - Πρωτοπορία Κερύνειας
