Οι κατάλογοι διορισίμων δεν εξαντλούνται μόνο με τους επιτυχόντες, υπάρχουν και οι επιλαχόντες

ΤΟΥ ΝΕΟΦΥΤΟΥ ΣΕΑ*

Από τους πρόσφατους διορισμούς που η  Επιτροπή Εκπαιδευτικής Υπηρεσίας έχει ανακοινώσει, διαφαίνεται πως έχει εξαντληθεί ο κατάλογος διορισίμων των δασκάλων, των φιλολόγων, των μαθηματικών και των γαλλικών από την πρώτη κιόλας σειρά διορισμών και η ΕΕΥ προβαίνει σε διορισμούς μόνο από τον κατάλογο διοριστέων. Η ενέργειά της  αυτή, με έχει προβληματίσει ως προς την ορθότητά της.  Μετά από μελέτη της σχετικής νομοθεσίας, έχω καταλήξει στο συμπέρασμα πως, λανθασμένα η ΕΕΥ πραγματοποιεί διορισμούς από τον κατάλογο διοριστέων όταν εξαντλούνται οι εκπαιδευτικοί από τους καταλόγους διορισίμων.

Το συμπέρασμά μου αυτό προκύπτει από τους λόγους που θα παρουσιάσω στην συνέχεια:

1.       Διαπιστώνεται ‘κενό νομοθεσίας’ όταν εξαντλείται ο πίνακας  διορισίμων 

Η νομοθεσία που αφορά στους διορισμούς για το υπό συζήτηση θέμα είναι η πιο κάτω: 

• 28ΒΓ: Μεταβατική Περίοδος μέχρι την Αποκλειστική Εφαρμογή των Πινάκων Διορισίμων.

(2)(α) Από την 1η Σεπτεμβρίου 2018 έως την 31η Αυγούστου 2027, οι κενές θέσεις πρώτου διορισμού θα πληρούνται από την Επιτροπή με το διορισμό των υποψηφίων που έχουν σειρά προτεραιότητας στους πίνακες διοριστέων και στους πίνακες διορισίμων, τηρουμένων των σχετικών διατάξεων του Νόμου.

(β) Η πλήρωση των κενών θέσεων ως προνοείται στην παράγραφο (α) γίνεται με κατανομή των διορισμών κατά πενήντα τοις εκατό (50%) από τους πίνακες διοριστέων και κατά πενήντα τοις εκατό (50%) από τους πίνακες διορισίμων.

(3) Από την 1η Σεπτεμβρίου 2027 καταργούνται οι πίνακες διοριστέων και όλες οι κενές θέσεις πρώτου διορισμού θα πληρούνται από την Επιτροπή με το διορισμό υποψηφίων που έχουν σειρά προτεραιότητας στους πίνακες διορισίμων.

• Γραπτές Εξετάσεις για Εγγραφή και Κατάταξη στους Πίνακες Διορισίμων

4. Για εγγραφή και κατάταξη των υποψηφίων σε πίνακες διορισίμων απαιτείται η εξασφάλιση βαθμολογίας τουλάχιστον 50% σε κάθε ένα από τα επιμέρους γνωστικά αντικείμενα (2017) 

Το 2019 τροποποιήθηκε ως ακολούθως, ο  πιο πάνω κανονισμός (4):

4.  Για εγγραφή και κατάταξη των υποψηφίων σε πίνακες διορισίμων απαιτείται η εξασφάλιση στατιστικώς επεξεργασμένης  βαθμολογίας τουλάχιστον 50% σε κάθε ένα από τα επιμέρους γνωστικά αντικείμενα.

Μελετώντας την πιο πάνω νομοθεσία, έχω εντοπίσει ότι δεν υπάρχει πρόνοια για  το  τι γίνεται στην περίπτωση που εξαντλείται ο πίνακας διορισίμων. Δυστυχώς το νομοθετικό πλαίσιο δεν έχει προβλέψει κάτι που να μας καθοδηγεί. Διαπιστώνεται έτσι ένα κενό νομοθεσίας και το ερώτημα που τίθεται είναι εάν η ΕΕΥ ενήργησε νομότυπα.

2.      Η  ΕΕΥ οφείλει να επιλέγει τους θεωρητικά καλύτερους εκπαιδευτικούς όταν υπάρχει ασάφεια στον νόμο 

Όταν υπάρχει ασάφεια σε οποιονδήποτε νόμο και χρειάζεται να παρθεί άμεση απόφαση από ένα Διοικητικό Όργανο, στην περίπτωσή μας η ΕΕΥ, τότε είναι αναγκαίο ΕΕΥ να ενεργήσει με βάση την νομοθεσία [Ο περί των Γενικών Αρχών του Διοικητικού Δικαίου νόμος. άρθρο 47158(I)/1999] Για το εν λόγω ζήτημα, το συγκεκριμένο άρθρο αναφέρει:

Στοιχεία κρίσης

47. Τα στοιχεία που η διοίκηση οφείλει να λαμβάνει υπόψη κατά την άσκηση της διακριτικής της εξουσίας πρέπει να είναι νόμιμα και σχετικά με τον επιδιωκόμενο από το νόμο σκοπό.

Το νέο σύστημα διορισμών είχε  σκοπό την  απαλλαγή από το αναχρονιστικό σύστημα διορισμών μέσω του καταλόγου διοριστέων, που  κριτήριό του ήταν η ημερομηνία κατάθεσης του πτυχίου και στη θέση αυτού, την εισαγωγή ενός νέου συστήματος που επιδίωξή του ήταν να επιλέγει τους καλύτερους μέσω του θεσμού και των εξετάσεων .

Εφόσον λοιπόν ο σκοπός του νόμου  είναι η επιλογή των καλύτερων εκπαιδευτικών, στο ζήτημα που προέκυψε με την ασάφεια του νόμου, η ΕΕΥ όφειλε να επιλέξει τους καλύτερους.

3.      Ο καλύτερος θεωρητικά εκπαιδευτικός είναι αυτός που παρακάθεται σε εξετάσεις και επιτυγχάνει τα καλύτερα αποτελέσματα  

Η ΕΕΥ όταν εξαντλήθηκε ο κατάλογος διορισίμων, έχει προχωρήσει σε διορισμούς από τον κατάλογο διοριστέων. Αφού όφειλε να επιλέξει τους καλύτερους, ποιοι άραγε, θα έπρεπε να θεωρούνταν ως τέτοιοι;

1. Οι υποψήφιοι του καταλόγου διοριστέων που δεν παρακάθισαν στις εξετάσεις και  απαξίωσαν  το θεσμό που ο νομοθέτης ψήφισε;    
2. Οι υποψήφιοι του καταλόγου διοριστέων που παρακάθισαν στις εξετάσεις και  έφεραν πολύ χαμηλά αποτελέσματα; ή μήπως, οι υποψήφιοι που παρακάθισαν στις εξετάσεις και απέτυχαν με βαθμολογία πολύ κοντά στους επιτυχόντες; (Εξαιτίας μάλιστα, της αποδεδειγμένα αποτυχημένης και λανθασμένης στατιστικής επεξεργασίας). 

Η απάντηση είναι ότι, σαφώς καλύτεροι πρέπει να θεωρούνται οι υποψήφιοι του τρίτου ερωτήματος και δικαίως σε αυτούς  θα έπρεπε  η ΕΕΥ να προσφέρει διορισμό.

Διευκρινίζω πως, αυτοί που δεν παρακάθισαν στις εξετάσεις για τους δικούς τους λόγους, που μπορεί να είναι και κατανοητοί, δεν σημαίνει απαραίτητα πως είναι και υποδιαίστεροι. Από την στιγμή όμως, που δεν παρακάθισαν στις εξετάσεις, δεν μπορούν να έχουν την απαίτηση και το δικαίωμα να καταλαμβάνουν θέσεις από το μερίδιο των διορισίμων. 

Συμπέρασμα:

Ο  πίνακας διορισίμων δεν πρέπει να  εξαντλείται μόνο στους επιτυχόντες. Όταν παίρνουν διορισμό  όλοι οι υποψήφιοι που πέτυχαν στις εξετάσεις και  προκύψουν ανάγκες, ο κατάλογος θα πρέπει να εμπλουτίζεται με υποψηφίους που είχαν παρακαθίσει στις εξετάσεις και απέτυχαν ! Αυτοί είναι οι επιλαχόντες! 

Ως εκ τούτου, η κατάταξη των υποψηφίων θα πρέπει να κρίνεται στην βάση της μικρότερης απόκλισης που είχαν από τις προβλεπόμενες βάσεις σε οποιοδήποτε εξεταζόμενο θέμα σε όλες τις εξεταστικές περιόδους που προνοεί η νομοθεσία. 

Την ευθύνη για τον καταρτισμό του πίνακα με τους επιλαχόντες, την έχει η υπηρεσία εξετάσεων η οποία και οφείλει να τον ανακοινώσει άμεσα. Είναι δικαίωμα των επηρεαζόμενων να γνωρίζουν τη θέση τους στον κατάλογο επιλαχόντων και να  πράξουν όπως νομίζουν αυτοί καλύτερα. 

Ένα σημαντικό ερώτημα που θα έπρεπε να απασχολεί την Επιτροπή Εκπαιδευτικής Υπηρεσίας είναι το εξής: Τι θα συμβεί το 2027, αν φθάσουμε σε ένα σημείο όπου ο κατάλογος διορισίμων εξαντληθεί και δεν υπάρχει διαθέσιμος ούτε ο κατάλογος διοριστέων; Η προοπτική των σχολείων να μείνουν χωρίς εκπαιδευτικούς είναι αδιανόητη. Η απάντηση είναι σαφής: αυτό δεν θα συμβεί.

Επομένως, είναι απαραίτητο να εμπλουτίζεται διαρκώς ο πίνακας διορισίμων με νέους υποψήφιους, βάσει των κριτηρίων που έχω αναφέρει προηγουμένως, προκειμένου να αντιμετωπίζεται το ενδεχόμενο κενού.

Σε αυτό το σημείο, είναι σημαντικό να επισημάνω την αντίθεσή μου προς την εισήγηση που προτείνεται από εκπροσώπους συνδικαλιστικών οργανώσεων, για την επαναφορά του καταλόγου διοριστέων μετά το 2027. Η προσέγγισή τους ότι η έλλειψη εκπαιδευτικών θα είναι αδιαμφισβήτητη πέφτει στο κενό, εάν εφαρμοστούν οι προτάσεις που έχω προτείνει για τους πίνακες διορισίμων. Ενθαρρύνω, λοιπόν, τους εκπροσώπους αυτούς να απομακρυνθούν από τις αντιπαραγωγικές απόψεις και να επικεντρωθούν με εποικοδομητικό τρόπο στην αντιμετώπιση των προκλήσεων που προκύπτουν σχετικά με τους διορισμούς. Είναι καθοριστικής σημασίας να βρεθούν λύσεις που θα ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα και θα συνεισφέρουν στην αποφυγή πιθανών συγκρούσεων και αναταραχών. 

Τι πρέπει να γίνει

 Από την παρουσιαζόμενη τεκμηρίωση προκύπτει ότι πιθανόν  η ΕΕΥ να  ενεργεί εσφαλμένα όταν προχωρεί σε διορισμούς από τον κατάλογο διοριστέων, όταν εξαντλείται ο πίνακας διορισίμων. Η ευθύνη της περιορίζεται στο ελάχιστον, αν ενήργησε μετά από  νομική γνωμάτευση επί του θέματος.

Ωστόσο, το θέμα διορισμών φαίνεται να προκαλεί σύγχυση και δυσκολίες, καθώς η κατάσταση φαίνεται πολύπλοκη και διαφορετικά ερμηνευόμενη από διάφορους φορείς. Η ΕΕΥ έχει ήδη προβεί σε διορισμούς και είναι αντιληπτό ότι, η ανατροπή αυτών των αποφάσεων θα ήταν εξαιρετικά πολύπλοκη και ίσως να εκθέσει την Επιτροπή σε δυσάρεστες συνέπειες.

ΤέλεοςΤέλος, θα ΄θελα να διευκρινίσω ότι, σκοπός του άρθρου είναι να διαφανεί η αδικία που υφίσταται ομάδα εκπαιδευτικών, από λάθη και παραλείψεις άλλων και να τροχοδρομηθεί η άρση της. Αυτοί οι εκπαιδευτικοί  έχουν χαρακτηριστεί αδίκως, αποτυχημένοι. Τους στέρησαν και τους στερούν τους διορισμούς τους!

*Διευθυντής Δημοτικού Σχολείου