*ΤΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΠΑΝΑΓΗ
Οι επερχόμενες εκλογές της ΠΟΕΔ στις 30 Μαΐου αποτελούν ορόσημο καθώς από την επόμενη μέρα η οργάνωση θα μπει σε ένα νέο τρόπο λειτουργίας ο οποίος εκτιμάται ότι θα προσδώσει μεγαλύτερη ευελιξία στο νέο Εκτελεστικό Διοικητικό Συμβούλιο και κατ’ επέκταση στις διεκδικήσεις που θα συναποφασισθούν από το σώμα των 100 γενικών αντιπροσώπων.
Η εκπαιδευτική πραγματικότητα σήμερα αναδεικνύει ως ένα από τα σημαντικότερα συνδικαλιστικά και εκπαιδευτικά θέματα την καθημερινότητα στα σχολεία. Ο όρος καθημερινότητα μπορεί να είναι ευρύς αλλά προσδιορίζεται σε συγκεκριμένους πυλώνες που χρήζουν εκσυγχρονισμού.
1) Διδακτικός Χρόνος: Τα καθήκοντα που αναλαμβάνει το εκπαιδευτικό προσωπικό σε μια σχολική μονάδα και τα οποία απορρέουν από τις απαιτήσεις των αναλυτικών προγραμμάτων, τις επιπρόσθετες απαιτήσεις από το ΥΠΑΝ, τα ψυχοδυναμικά χαρακτηριστικά των παιδιών και της σύγχρονης κοινωνικής πραγματικότητας έχουν αυξηθεί σε πολύ μεγάλο βαθμό σε σχέση με μία ή δύο δεκαετίες προηγουμένως. Οι εκπαιδευτικοί χρειάζονται περισσότερο μη διδακτικό χρόνο για να μπορέσουν να ανταποκριθούν σε ένα μικρό μέρος των πολλαπλών πτυχών, φανερών και μη της νέας ταυτότητας του σύγχρονου σχολείου. Η αύξηση του μη διδακτικού χρόνου και η κατ’ αναλογία μείωση του διδακτικού χρόνου αφορά τόσο τη διοίκηση του σχολείου (Διευθυντική ομάδα) όσο και τους απλούς εκπαιδευτικούς. Είναι αδιανόητο πλέον σήμερα ένας απλός εκπαιδευτικός στη δημοτική εκπαίδευση να ξεκινά με 29 διδακτικές ώρες, ένας βοηθός διευθυντής να εργάζεται 23 ώρες και ένας διευθυντής να έχει διδακτικό χρόνο. Ο εκσυγχρονισμός του εκπαιδευτικού συστήματος πρέπει να ξεκινήσει με τη μείωση του διδακτικού χρόνου των απλών εκπαιδευτικών και των βοηθών διευθυντών και τον μηδενισμό του χρόνου του διευθυντή. Σε αντίθετη περίπτωση όσες αλλαγές και να γίνουν στα αναλυτικά προγράμματα, όσες καινοτομίες και να εισαχθούν, στα σχολεία θα λειτουργεί ένα παραπρόγραμμα γιατί πολύ απλά ο διδακτικός χρόνος είναι υπερβολικός ενώ ο μη διδακτικός δεν είναι αρκετός!
2) Αναλυτικά Προγράμματα: Το 2004 ξεκίνησε η προσπάθεια μεταρρύθμισης του εκπαιδευτικού συστήματος. Ένα μέρος αυτής της μεταρρύθμισης αφορά τα αναλυτικά προγράμματα και τη διδακτέα ύλη. Υπάρχουν γνωστικά αντικείμενα των οποίων η διδακτέα ύλη είναι υπερβολική σε σχέση με τον καθαρό διδακτικό χρόνο και τον βαθμό στον οποίο τα παιδιά μπορούν να αφομοιώσουν την ύλη αυτή. Υπάρχουν δε και γνωστικά αντικείμενα των οποίων τα αναλυτικά προγράμματα δε συνάδουν με τα υφιστάμενα βιβλία. Με άλλα λόγια οι δείκτες επιτυχίας και επάρκειας αυτών των γνωστικών αντικειμένων βρίσκονται μόνο στα χαρτιά! Δεν εφαρμόζονται! Υπάρχουν επίσης και γνωστικά αντικείμενα τα οποία έτυχαν μεν μεταρρύθμισης, μεταρρύθμισης όμως αποτυχημένης! Εάν κάποτε ξεκινήσει μια σωστή προσπάθεια αναθεώρησης των αναλυτικών προγραμμάτων όλων των γνωστικών αντικειμένων πρέπει να ληφθούν σοβαρά υπόψη: Α) Τα επιστημονικά δεδομένα γύρω από τη διδακτική κάθε μαθήματος, Β) Οι απόψεις των εκπαιδευτικών, Γ) Ο καθαρός και ωφέλιμος διδακτικός χρόνος σε μια σχολική χρονιά, Δ) Η ανάγκη για νέα διδακτικά εγχειρίδια και ουσιαστικό επιπρόσθετο εκπαιδευτικό υλικό. Μέσα σε όλα αυτά χρειάζεται απαραίτητα να συνυπολογισθεί και η πεπαλαιωμένη τεχνολογική υποδομή των σχολείων ή να ληφθεί καλύτερα πολιτική απόφαση για συγκεκριμένη τεχνολογική αναβάθμιση των σχολικών αιθουσών, όχι όμως τύπου Προδρόμου.
3) Διαχείριση Δύσκολων Περιστατικών: Τα τελευταία χρόνια φαίνεται να υπάρχει αυξητική τάση σε δύσκολα περιστατικά παιδιών τα οποία δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν στο επίπεδο του σχολείου. Η Ομάδα Άμεσης Παρέμβασης δεν μπορεί να επιτελέσει πλέον τον ρόλο της εφόσον δεν είναι άμεση. Η υποστελέχωση, η έλλειψη κονδυλίων και οι διαδικασίες που απαιτούνται σε συνδυασμό με την ανάγκη εξασφάλισης της συγκατάθεσης των γονιών αφήνουν τα σχολεία εκτεθειμένα σε κινδύνους που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε σοβαρότατες συνέπειες για τα παιδιά και τους εκπαιδευτικούς μιας σχολικής μονάδας. Στις περισσότερες περιπτώσεις τόσο τα παιδιά όσο και οι οικογένειές τους έχουν ανάγκη υποστήριξης από ειδικούς εκτός των αρμοδιοτήτων του ΥΠΑΝ. Ως εκ τούτου χρειάζεται να ασκηθούν πιέσεις ώστε να γίνουν όλες οι ενέργειες εκείνες για ανάπτυξη μιας ολιστικής προσέγγισης, για ανάπτυξη πολιτικής με σκοπό την ενίσχυση της νομοθεσίας, του Υφυπουργείου Κοινωνικής Πρόνοιας και των κρατικών δομών. Η οποιαδήποτε καθυστέρηση λειτουργεί ως ωρολογιακή βόμβα η οποία μπορεί να σκάσει ανά πάσα στιγμή με την εκδήλωση σοβαρού περιστατικού σε σχολείο το οποίο δυστυχώς θα αναδείξει και στην πράξη την γύμνια των κρατικών υπηρεσιών και την ανυπαρξία στην κυριολεξία σοβαρής κοινωνικής πολιτικής.
4) Αντικαταστάσεις: Τη φετινή σχολική παρατηρήθηκε σε έντονο βαθμό η έλλειψη εκπαιδευτικών προς αντικατάσταση συναδέλφων που απουσίαζαν είτε για λόγους υγείας είτε για άλλους προσωπικούς λόγους. Το γεγονός αυτό προκάλεσε έντονη πίεση στα σχολεία και σε ορισμένα δυσλειτουργία εφόσον το υπόλοιπο εκπαιδευτικό προσωπικό αναγκαζόταν να καλύψει τα κενά που δημιουργούνταν ενώ ταυτόχρονα να ανταπεξέλθει στον μεγάλο φόρτο εργασίας. Τα μικρά σχολεία δε, υπέφεραν πολύ! Ανάλογες καταστάσεις προβλέπεται ότι θα αντιμετωπίσουν τα σχολεία και την επόμενη σχολική χρονιά από τη στιγμή που δεν έχουν ληφθεί ουσιαστικά μέτρα από το ΥΠΑΝ. Και σε αυτό το επίπεδο η ΠΟΕΔ χρειάζεται να επιδείξει μια σοβαρή και διεκδικητική στάση έτσι ώστε το ΥΠΑΝ να προχωρήσει σε ένα μακροπρόθεσμο πλάνο για το θέμα των αντικαταστάσεων. Συγκεκριμένα, χρειάζεται σε πρώτη φάση η δημιουργία ενός σχεδίου υπηρεσίας για την ομάδα των αντικαταστατών εκπαιδευτικών με δικαίωμα σε άδεια απουσίας για προσωπικούς λόγους και σε άδεια ασθενείας. Ένα άλλο κομμάτι του παζλ που συνδέεται με τις αντικαταστάσεις είναι ο κατάλογος διοριστέων. Η έναρξη συζήτησης για διατήρησή του και μετά το 2027 θα συμβάλει ώστε να παραμείνουν στον κατάλογο όσο το δυνατό περισσότεροι εν ενεργεία αντικαταστάτες. Η καθυστέρηση που παρατηρείται, σκόπιμα απ’ ότι φαίνεται, έστω και αν το θέμα έχει εγγραφεί στην επιτροπή παιδείας της βουλής θα συνεχίσει να λειτουργεί εις βάρος των σχολείων με τον αριθμό των διαθέσιμων αντικαταστατών να συρρικνώνεται. Τέλος, θα πρέπει να εξεταστεί και το ενδεχόμενο δημιουργίας μιας δεξαμενής αντικαταστατών με χρόνιες συμβάσεις με σκοπό να καλύπτονται θέσεις σε σχολεία στα οποία παρουσιάζεται ανάγκη.
Η δεκαετία 2013 – 2023 αποτέλεσε σκοτεινή περίοδο για την εκπαίδευση. Οι πολιτικοί προϊστάμενοι στο ΥΠΑΝ την περίοδο αυτή με συγκεκριμένες πολιτικές ή και απουσία πολιτικών και με συγκεκριμένο τρόπο λειτουργίας οδηγούσαν τα σοβαρά προβλήματα της εκπαίδευσης κάτω από το χαλί χωρίς να λαμβάνουν υπόψη τις υποδείξεις της ΠΟΕΔ και τις φωνές των απλών εκπαιδευτικών. Σήμερα το χαλί δεν μπορεί να κρύψει άλλα προβλήματα. Τα προβλήματα αυτά βρίσκονται μέσα στην κοινωνία, μέσα στο σχολείο, μέσα στην τάξη. Και όλοι υποφέρουν. Τρανταχτή απόδειξη είναι το αίσθημα δυσφορίας που εκφράζουν οι συνάδελφοι σε κάθε επίσκεψη κλιμακίου της ΠΟΕΔ αδημονώντας να έρθει η στιγμή της αφυπηρέτησης. Η νέα ηγεσία της ΠΟΕΔ πρέπει να δώσει προτεραιότητα στα προβλήματα της καθημερινότητας και να παλέψει με σοβαρότητα και επιχειρηματολογία ώστε να σχεδιαστούν πολιτικές και οι πολιτικές να γίνουν πράξη.
*Ταμίας ΠΟΕΔ Λευκωσίας
Πρόεδρος Α.Κί.Δα Λευκωσίας
Υποψήφιος Γενικός Αντιπρόσωπος ΠΟΕΔ
