ΤΟΥ ΜΙΧΑΛΗ ΑΛΕΞΟΠΟΥΛΟΥ* ΚΑΙ ΛΕΩΝΙΔΑ ΧΑΤΖΗΛΟΪΖΟΥ**
Στη σύγχρονη εκπαιδευτική πραγματικότητα στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση, η πίεση για αύξηση της αποδοτικότητας στα σχολεία έχει οδηγήσει σε δικαιολογημένες συζητήσεις για αναθεώρηση του διδακτικού χρόνου των εκπαιδευτικών. Αναντίλεκτα, η μείωση του διδακτικού χρόνου μπορεί να δώσει στους εκπαιδευτικούς, περισσότερο χρόνο για προετοιμασία, αξιολόγηση και επαγγελματική ανάπτυξη, πράγμα που μπορεί να οδηγήσει σε βελτιωμένη διδασκαλία και μάθηση. Σημειώνεται, πως ο διδακτικός χρόνος των εκπαιδευτικών της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης είναι ιδιαίτερα αυξημένος, σε σχέση με το απαιτητικό και μακροσκελές καθηκοντολόγιό τους, καθώς και την ολοένα και πιο δύσκολη καθημερινότητα στο σύγχρονο σχολείο.
Δεν μπορεί να μη γίνει αναφορά και στην απαιτούμενη ισότιμη αντιμετώπιση των εκπαιδευτικών όλων των βαθμίδων. Η μείωση του διδακτικού χρόνου των εκπαιδευτικών Δημοτικής, Ειδικής και Προδημοτικής εκπαίδευσης, είναι απαραίτητη για να τους εξισώσει με το καθεστώς εργασίας των αντίστοιχων συναδέλφων τους στη Μέση Εκπαίδευση. Αν και οι εκπαιδευτικοί Μέσης και Δημοτικής Εκπαίδευσης εκτελούν καθήκοντα παρόμοιου είδους και φόρτου εργασίας, για τα οποία απαιτούνται ίδια προσόντα, η πρακτική του Υπουργείου Παιδείας, Αθλητισμού και Νεολαίας όσον αφορά τον διδακτικό χρόνο, είναι διαφορετική και προκαλεί αδικαιολόγητη διάκριση και ανισότητα.
Η διάκριση και αναντιστοιχία εστιάζεται σε δύο άξονες: 1. Τον διδακτικό χρόνο των εκπαιδευτικών ανά βδομάδα, 2. Τη μείωση του διδακτικού χρόνου με βάση τα χρόνια υπηρεσίας. Πιο κάτω παρατίθενται αναλυτικά, στοιχεία που τεκμηριώνουν το γεγονός αυτό. Ο διδακτικός χρόνος των εκπαιδευτικών των δύο βαθμίδων υπολογίζεται με βάση τα έτη υπηρεσίας τους και έχει ως εξής:
Διδακτικός χρόνος απλών εκπαιδευτικών:
Δημοτική Εκπαίδευση (Δάσκαλοι, Νηπιαγωγοί, Ειδικοί Εκπαιδευτικοί) |
Μέση Εκπαίδευση |
||||
Έτη υπηρεσίας στη θέση |
Εβδομαδιαίος Διδακτικός Χρόνος (περίοδοι 40 λεπτών) |
Εβδομαδιαίος Διδακτικός Χρόνος (λεπτά) |
Έτη υπηρεσίας στη θέση |
Εβδομαδιαίος Διδακτικός Χρόνος (περίοδοι 45 λεπτών) |
Εβδομαδιαίος Διδακτικός Χρόνος (λεπτά) |
0-15 |
29 |
1160 |
0-8 |
24 |
1080 |
15-20 |
27 |
1080 |
8 -16 |
22 |
990 |
20+ |
25 |
1000 |
16 -20 |
20 |
900 |
Συμπλήρωση 50ου έτους ηλικίας |
25 |
1000 |
20+ |
18 |
810 |
Στο δε Γυμνάσιο, 3 μέρες τη βδομάδα οι περίοδοι είναι 40 λεπτά, μειώνοντας ακόμη περισσότερο τον εβδομαδιαίο διδακτικό χρόνο των εκπαιδευτικών Μέσης. Οι εκπαιδευτικοί Μέσης εκπαίδευσης όχι μόνο διδάσκουν λιγότερο χρόνο κάθε βδομάδα, αλλά η μείωση του διδακτικού τους χρόνου αρχίζει πιο νωρίς, από το 8ο έτος υπηρεσίας τους. Παράλληλα, οι εκπαιδευτικοί Μέσης έχουν 3 φορές κατά τη διάρκεια της καριέρας τους μείωση διδακτικού χρόνου, ενώ οι εκπαιδευτικοί Δημοτικής 2 φορές. Εύκολα μπορεί να υπολογιστεί πως κατά τη διάρκεια μιας ολοκληρωμένης καριέρας ενός εκπαιδευτικού, για 33 περίπου χρόνια δηλαδή, ένας εκπαιδευτικός Δημοτικής διδάσκει κατά μέσο όρο κάθε βδομάδα 155 επιπρόσθετα λεπτά (δηλαδή σχεδόν 4 διδακτικές περιόδους) από έναν εκπαιδευτικό Μέσης. Κάθε βδομάδα, για 33 χρόνια. Παρόμοια ανισότητα υπάρχει και στον διδακτικό χρόνο των Βοηθών Διευθυντών και των Διευθυντών, όπως έχει αναδειχθεί σε προηγούμενό μας άρθρο[1].
Τονίζεται πως τα πιο πάνω στοιχεία δεν αναφέρονται με στόχο την αύξηση του διδακτικού χρόνου των συναδέλφων της Μέσης εκπαίδευσης στα πρότυπα της Δημοτικής. Ο διδακτικός χρόνος των εκπαιδευτικών Μέσης είναι πιο ανθρώπινος και παρέχει τη δυνατότητα στους συναδέλφους αυτούς να εκτελούν πιο αποτελεσματικά τα καθήκοντά τους. Σε ένα ευρύτερο πλαίσιο, η μείωση του διδακτικού χρόνου των εκπαιδευτικών Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης, πέρα από την ισονομία που θα αποδώσει, θα έχει πολλαπλά οφέλη για τους εκπαιδευτικούς, τα παιδιά και την ποιότητα της παρεχόμενης εκπαίδευσης. Συγκεκριμένα, θα μπορούν να είναι πιο αποτελεσματικοί στα εξωδιδακτικά τους καθήκοντα, να έχουν επαρκή χρόνο για την επαγγελματική τους ανάπτυξη, να συνεργάζονται με άλλους συναδέλφους και να ανταλλάζουν απόψεις και πρακτικές, να έχουν συχνότερη επαφή με τους γονείς, να μπορούν να παρέχουν συναισθηματική στήριξη στους μαθητές τους συχνότερα και άλλα.
Η μείωση του διδακτικού χρόνου των εκπαιδευτικών Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης, είναι πραγματικά απαραίτητη και αντικατοπτρίζει τις ανάγκες της εποχής μας. Οι δάσκαλοι, οι νηπιαγωγοί και οι ειδικοί εκπαιδευτικοί αντιμετωπίζουν μια σειρά από προκλήσεις, και η μείωση του διδακτικού χρόνου μπορεί να βοηθήσει στην αντιμετώπισή τους. Η ΠΟΕΔ έχει υποχρέωση να θέσει ως προτεραιότητα το εν λόγω δικαιολογημένο αίτημα, χωρίς άλλη καθυστέρηση. Εξάλλου, τον Μάρτιο του 2023, μετά από εισήγηση της Α.Κί.ΔΑ., η μείωση του διδακτικού χρόνου των απλών εκπαιδευτικών προστέθηκε στα θέματα προς επίλυση για τα οποία ζητήθηκε και δόθηκε η εντολή από τα μέλη της Οργάνωσης να τεθούν στο τραπέζι του διαλόγου και να διεκδικηθούν πιο δυναμικά. Δυστυχώς, ο στόχος δεν έχει επιτευχθεί και αν θέλουμε να είμαστε ειλικρινείς, δεν ασκήθηκαν οι πιέσεις που έπρεπε προς την Επίσημη Πλευρά. Έχουμε έντονη άποψη, πως χρειάζεται σωστή στρατηγική και όραμα, ώστε να τροχοδρομηθούν οι απαραίτητες διαδικασίες για να ξεκινήσει επιτέλους ο διάλογος, με στόχο να δοθούν ικανοποιητικές και δίκαιες λύσεις.
*Γενικός Οργανωτικός ΠΟΕΔ, Γενικός Γραμματέας Α.Κί.ΔΑ.
**Μέλος ΔΣ ΠΟΕΔ, Γενικός Οργανωτικός Α.Κί.ΔΑ.