“Η χαρά είναι μια διαρκής αίσθηση ευεξίας και εσωτερικής γαλήνης, μια σύνδεση με αυτό που έχει σημασία.”
-Όπρα Γουίνφρε
Η έννοια της ευημερίας έχει ένα ευρύ νόημα στη φινλανδική εκπαίδευση, που περιλαμβάνει σωματικές, ψυχικές, κοινωνικές, καθώς και οικονομικές πτυχές.
Η ευημερία των μαθητών θεωρείται τόσο θεμελιώδης και σημαντική για τις μαθησιακές ικανότητες των μαθητών ώστε έχει κατοχυρωθεί μέσω της εθνικής νομοθεσίας (All children have the right to wellbeing – Basic Education Act; Pupil and Student Welfare Act), στο Εθνικό Βασικό Πρόγραμμα Σπουδών για τη Βασική Εκπαίδευση (7–15 ετών) και σε τοπικά προγράμματα σπουδών.
Α. Δομές και πρακτικές που υποστηρίζουν την ευημερία:
Στα Φινλανδικά Εθνικά Βασικά Προγράμματα Σπουδών Προδημοτικής, Δημοτικής και κατώτερης Μέσης (Γυμνάσιο), η ευημερία των μαθητών λαμβάνεται υπόψη: α)στους στόχους για τις εγκάρσιες ικανότητες β) τη διδασκαλία σε διαφορετικά σχολικά μαθήματα γ)στους στόχους που τίθενται για τη δημιουργία κουλτούρας στο σχολείο. Εκτός από αυτές τις πρακτικές που διαποτίζουν όλα τα μαθήματα και εξυπηρετούν τον στόχο του ευ ζην, υπάρχουν στο αναλυτικό πρόγραμμα και μαθήματα (π.χ. αγωγή υγείας, οικιακή οικονομία, φυσική αγωγή), ειδικά επικεντρωμένα σε αυτό τον τομέα. Στο σημείο αυτό μπορεί να συζητηθεί ότι το ίδιο ισχύει και στο κυπριακό εκπαιδευτικό σύστημα. Η διαφορά, κατά την άποψή μου, είναι η αξία και η προτεραιότητα που δίνεται στην ψυχική υγεία και ευεξία του παιδιού και γενικά του ανθρώπου από ολόκληρο το εκπαιδευτικό σύστημα. Για παράδειγμα, επισκεπτόμενος κανείς ένα σχολείο φτιαγμένο στο φινλανδικό πρότυπο συνειδητοποιεί ότι ολόκληρο το σχολικό κτίριο έχει φτιαχτεί με στόχο να δίνει τη δυνατότητα διαφοροποιημένης μάθησης, επαφής με τη φύση, κίνησης και παιχνιδιού. Τα σχολικά κτίρια είναι μέσα στη φύση και πολλές δραστηριότητες μπορεί να γίνουν έξω. Επίσης στο χώρο του σχολείου υπάρχει κουζίνα και καφετέρια και παρέχεται δωρεάν σίτιση σε όλα τα παιδιά (πρωινό και μεσημεριανό). Οι εκπαιδευτικοί είναι υποχρεωμένοι να αφιερώνουν ένα μέρος του διδακτικού χρόνου καθημερινά σε δραστηριότητες που προάγουν την ευημερία
Β. Σχολική κουλτούρα που υποστηρίζει και προάγει την ευημερία:
Το βασικό πρόγραμμα σπουδών (2014) στην Φινλανδία τονίζει τη σημασία της ανάπτυξης μιας σχολικής κουλτούρας που προάγει την ευημερία όλων των μελών στο σχολείο. Η προαγωγή της ευημερίας είναι μέρος των καθηκόντων κάθε ενήλικα στο σχολείο, ανεξάρτητα από τον ρόλο του μέσα σε αυτό.
Στην οργάνωση της σχολικής εργασίας λαμβάνονται υπόψη οι ανάγκες, οι δυνατότητες και τα δυνατά σημεία όλων των μαθητών. Από τη σκοπιά των δασκάλων αυτό σημαίνει παρακολούθηση και προώθηση της μάθησης, των προσεγγίσεων εργασίας και της ευημερίας των μαθητών τους, διασφάλιση του σεβασμού και δίκαιης μεταχείρισης κάθε μαθητή, έγκαιρη αναγνώριση πιθανών προβλημάτων και παροχή καθοδήγησης και υποστήριξης στους μαθητές. Ο δάσκαλος συμβάλλει στη διασφάλιση της τήρησης των δικαιωμάτων των μαθητών για καθοδήγηση και υποστήριξη στους τομείς της διδασκαλίας και της ευημερίας τους. Αυτό απαιτεί αλληλεπίδραση με μαθητές και κηδεμόνες, συνεργασία μεταξύ των εκπαιδευτικών και συνεργασία με το προσωπικό πρόνοιας των μαθητών. Η ενεργή σχολική ηγεσία διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη της ευημερίας των μαθητών. Εδώ αξίζει να αναφέρουμε ότι στην Κύπρο αυτό το κομμάτι ενισχύεται σε τέσσερα δημοτικά από την εφαρμογή του θεσμού της Σχολικής Συμβουλευτικής.
Στο Δημοτικό Σχολείο Λεμεσού ΚΑ΄-Κοντοβάθεια η ψυχική υγεία υποστηρίζεται ιδιαίτερα αφού είναι ένα από τα τέσσερα δημοτικά που λειτουργεί ο θεσμός της Σχολικής Συμβουλευτικής (https://dim-lemesos21-lem.schools.ac.cy/sumbouleutik/). Στο πλαίσιο των δράσεων της Σχολικής Συμβουλευτικής σχεδιάστηκε το Ενιαίο Σχέδιο Βελτίωσης για την Αυτοαξιολόγηση της Σχολικής μονάδας 2024-2025 με τίτλο: ΕΥ ΖΗΝ και περιλαμβάνει 4 πυλώνες:
- Διδασκαλία δεξιοτήτων
- Προώθηση Θετικής Συμπεριφοράς
- Συμπερίληψη-Συμμετοχή
- Υποστήριξη
Στόχος μας είναι το κάθε παιδί στο χώρο του σχολείου να νιώθει χαρά και ασφάλεια, ότι το αγαπάνε, το νοιάζονται και το φροντίζουν. Με τον τρόπο αυτό μαθαίνει και το ίδιο να αγαπά, να νοιάζεται και να φροντίζει.
*Σχολική Σύμβουλος-Β.Δ.) Δημοτικό Σχολείο ΚΑ΄Λεμεσού-Κοντοβάθεια
Erasmus+ ( https://dim-lemesos21-lem.schools.ac.cy/drasteritetes/erasmus/ )
