Παγκόσμια μέρα εκπαιδευτικού: Εκτιμώντας τη φωνή των εκπαιδευτικών

ΤΟΥ ΜΙΧΑΛΗ ΑΛΕΞΟΠΟΥΛΟΥ*

Η Παγκόσμια Ημέρα Εκπαιδευτικού, που γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 5 Οκτωβρίου, αποτελεί μια σημαντική ευκαιρία να τιμήσουμε τους εκπαιδευτικούς σε όλο τον κόσμο και να αναδείξουμε το πολύτιμο έργο τους στην εκπαίδευση και την ανάπτυξη των νέων γενεών. Το 2024, το θέμα της Παγκόσμιας Ημέρας Εκπαιδευτικού είναι: «Εκτιμώντας τη φωνή των εκπαιδευτικών: προς ένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο για την εκπαίδευση». Το φετινό σύνθημα εστιάζει στη σημασία του να λαμβάνεται υπόψη η φωνή των εκπαιδευτικών στη λήψη αποφάσεων.

Ουσιαστικά τονίζεται η σημασία της αναγνώρισης και της αξιοποίησης της γνώμης των εκπαιδευτικών στη διαμόρφωση των εκπαιδευτικών πολιτικών και πρακτικών. Εξάλλου, οι εκπαιδευτικοί αντιμετωπίζουν πολλές προκλήσεις και χρειάζονται συστηματικές αλλαγές για να βελτιωθούν οι συνθήκες εργασίας τους. Αποτελούν την κινητήρια δύναμη της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Καθημερινά αλληλεπιδρούν με τους μαθητές, αναλύουν τις ανάγκες τους και προσαρμόζουν τη διδασκαλία τους. Ως εκ τούτου, διαθέτουν μια μοναδική οπτική και μια βαθιά κατανόηση των προκλήσεων που αντιμετωπίζουν οι μαθητές και τα σχολεία. Η συμμετοχή των εκπαιδευτικών στη διαμόρφωση των εκπαιδευτικών πολιτικών, εξασφαλίζει ότι οι αποφάσεις λαμβάνονται με βάση την πραγματικότητα της σχολικής τάξης και τις ανάγκες των μαθητών. Επιπλέον, όταν οι εκπαιδευτικοί αισθάνονται ότι η γνώμη τους εκτιμάται και ότι συμμετέχουν ενεργά στη διαδικασία λήψης αποφάσεων, ενισχύεται το αίσθημα του ανήκειν και της αποδοτικότητας, οδηγώντας σε καλύτερα αποτελέσματα για όλους. Παράλληλα, επισημαίνεται η ανάγκη για έναν πιο συμπεριληπτικό διάλογο σχετικά με το ρόλο των εκπαιδευτικών στην εκπαίδευση και προτείνεται η δημιουργία μιας νέας συμφωνίας μεταξύ των εκπαιδευτικών, των Κυβερνήσεων και των κοινωνιών για την καλύτερη υποστήριξη και αξιοποίηση του εκπαιδευτικού επαγγέλματος.

Η σημασία της φωνής των εκπαιδευτικών εδράζεται στο γεγονός πωςβρίσκονται στην πρώτη γραμμή της εκπαιδευτικής διαδικασίας και διαθέτουν μοναδική γνώση και εμπειρία σχετικά με τις ανάγκες των μαθητών τους. Συχνά, οι εκπαιδευτικοί είναι πρωτοπόροι στην ανάπτυξη νέων μεθόδων διδασκαλίας και στην υιοθέτηση τεχνολογικών εργαλείων που μπορούν να βελτιώσουν την εκπαιδευτική διαδικασία. Μπορούν επίσης να συμβάλουν στην προώθηση της κοινωνικής δικαιοσύνης και της αλλαγής, εμπνέοντας τους μαθητές τους να γίνουν ενεργοί πολίτες.

Πώς μπορούμε να εκτιμήσουμε τη φωνή των εκπαιδευτικών:

• Συμμετοχή στη λήψη αποφάσεων: Είναι σημαντικό να δίνεται η ευκαιρία στους εκπαιδευτικούς να συμμετέχουν στη διαμόρφωση των εκπαιδευτικών πολιτικών και να εκφράζουν τις απόψεις τους σχετικά με τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν. Συνεπώς και ο ρόλος των εκπαιδευτικών οργανώσεων είναι ζωτικής σημασίας όπως και η συμμετοχή τους στον θεσμικό διάλογο.
• Επαγγελματικός σεβασμός: Οι εκπαιδευτικοί πρέπει να αντιμετωπίζονται με σεβασμό και να αναγνωρίζεται η σημαντική συμβολή τους στην κοινωνία. Αναντίλεκτα το κύρος του εκπαιδευτικού τα τελευταία χρόνια έχει αποδομηθεί σε τεράστιο βαθμό. Συνεπώς η αναβάθμιση του κύρους των εκπαιδευτικών πρέπει να αποτελέσει προτεραιότητα από την Επίσημη Πλευρά, με στοχευμένα μέτρα και ενέργειες.
• Αναγνώριση από τον εργοδότη: οι εκπαιδευτικοί πρέπει να τυγχάνουν σεβασμού και στήριξης από τον εργοδότη τους. Να αισθάνονται σημαντικοί, να στηρίζονται επαρκώς και να ανταμείβονται για τον έργο που προσφέρουν. Η αναγνώριση συνδέεται και με τους αξιοπρεπείς όρους εργασίας, την ασφάλεια του επαγγελματικού τους μέλλοντος, τη διαφάνεια σε υπηρεσιακά θέματα και την ταχύτητα στην ανταπόκριση. Δυστυχώς στη χώρα μας υστερούμε αρκετά σε πολλά από αυτά (εκπαιδευτικοί με ημερομηνία λήξης και με το ένα πόδι εκτός εκπαίδευσης – το 2027, κάκιστοι όροι εργασίας μερίδας εκπαιδευτικών όπως οι αντικαταστάτες και οι συμβασιούχοι ΠΟΣ κ.ά.).
• Επένδυση στην επαγγελματική τους ανάπτυξη: Η παροχή συνεχούς επαγγελματικής κατάρτισης και υποστήριξης μπορεί να βοηθήσει τους εκπαιδευτικούς να αναπτύξουν τις δεξιότητές τους και να παραμείνουν ενημερωμένοι για τις τελευταίες εξελίξεις στον τομέα της εκπαίδευσης. Εδώ πρέπει να σημειωθεί, πως η υφιστάμενη πρακτική των επιμορφώσεων, χρήζει αναδιάρθρωσης και αναδόμησης
• Δημιουργία υποστηρικτικού σχολικού περιβάλλοντος: Ένα υποστηρικτικό σχολικό περιβάλλον μπορεί να βοηθήσει τους εκπαιδευτικούς να επικεντρωθούν στο έργο τους και να δημιουργήσουν θετικές μαθησιακές εμπειρίες για τους μαθητές τους. Τα τελευταία χρόνια οι εκπαιδευτικοί έχουν να ασχοληθούν με έναν τεράστιο φόρτο εργασίας και εξωγενείς παράγοντες (παρεμβάσεις γονιών, ελλιπής στήριξη από την Πολιτεία, δυσκίνητοι κρατικοί υποστηρικτικοί μηχανισμοί κλπ.) που δυσκολεύουν αφάνταστα το εκπαιδευτικό έργο. Συνεπώς πρέπει να εξευρεθούν λύσεις, ώστε οι εκπαιδευτικοί να επικεντρωθούν απρόσκοπτα στην αποστολή τους.

Αδιαμφισβήτητα, οι εκπαιδευτικοί αποτελούν τους θεμέλιους λίθους της κοινωνίας, καθώς διαδραματίζουν έναν κρίσιμο ρόλο στη διαμόρφωση της σκέψης, της γνώσης και των αξιών των μελλοντικών γενεών. Μέσα από το έργο τους, δεν παρέχουν απλώς γνώσεις, αλλά και καλλιεργούν τις ικανότητες των μαθητών να σκέφτονται κριτικά, να συνεργάζονται και να συμβάλλουν θετικά στην κοινωνία. Σε έναν συνεχώς μεταβαλλόμενο κόσμο, οι εκπαιδευτικοί είναι οι φάροι σταθερότητας και προσαρμογής, βοηθώντας τα παιδιά να αποκτήσουν τις απαραίτητες δεξιότητες για το μέλλον.

Η τιμή της φωνής των εκπαιδευτικών είναι απαραίτητη προϋπόθεση για τη δημιουργία ενός πιο δίκαιου και αποτελεσματικού εκπαιδευτικού συστήματος. Ένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο για την εκπαίδευση πρέπει να εξασφαλίζει τη συμμετοχή των εκπαιδευτικών σε όλες τις αποφάσεις που αφορούν την εκπαίδευση, να αναγνωρίζει την αξία της δουλειάς τους και να παρέχει τα απαραίτητα μέσα για την επιτυχή άσκηση του επαγγέλματός τους.

*Βοηθός Γενικός Γραμματέας ΠΟΕΔ, Γενικός Γραμματέας Α.Κί.ΔΑ.