«Ως εκπαιδευτικοί, μέσα από τα ιστορικά γεγονότα της 28ης Οκτωβρίου, έχουμε καθήκον να αναθεωρήσουμε τον τρόπο που βλέπουμε τον πόλεμο στα σχολεία».
Με ανακοίνωσή της με την ευκαιρία της σημερινής εθνικής επετείου της 28ης Οκτωβρίου, η Προοδευτική Κίνηση Δασκάλων και Νηπιαγωγών αναφέρει:
«Στις 28 Οκτωβρίου τιμούμε το «ΟΧΙ» του ελληνικού λαού ενάντια στον φασισμό και την κατοχή, μια μέρα που συνδέεται άμεσα με τους αγώνες για ελευθερία, αξιοπρέπεια και κοινωνική δικαιοσύνη. Η 28η Οκτωβρίου 1940 είναι η ημέρα που οι Έλληνες και οι Ελληνίδες μπήκαν στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, ενώνοντας τις δυνάμεις τους με όλες εκείνες τις δυνάμεις της ευρωπαϊκής ηπείρου που πολεμούσαν ήδη, από το 1939, ενάντια στην ιδεολογία της φυλετικής ανωτερότητας, στο όνομα της οποίας διαπράχθηκαν τα πιο απεχθή εγκλήματα που γνώρισε ποτέ η ανθρωπότητα. Για όλους εμάς που μοιραζόμαστε την πίστη για έναν κόσμο ισότητας και αλληλεγγύης, αυτή η επέτειος δεν είναι μόνο ιστορική μνήμη, αλλά και πηγή έμπνευσης για τους σύγχρονους αγώνες για ειρήνη και για μια δικαιότερη κοινωνία.
84 χρόνια πριν, απέναντι στο τελεσίγραφο του Γκράτσι, η απάντηση του ελληνικού λαού ήταν: «ΟΧΙ Πόλεμος!». Ο πόθος του ελληνικού λαού για ζωή και ειρήνη ήταν άμετρος και την ίδια στιγμή ήταν μονόδρομος η σύγκρουση με τον θάνατο και τον φασισμό. Η στάση των προγόνων μας ενάντια στον κατακτητή υπήρξε παράδειγμα λαϊκής αντίστασης, τονίζοντας πως ο συλλογικός αγώνας μπορεί να ανοίξει δρόμους για μια ελεύθερη και δίκαιη κοινωνία. Τιμούμε όλους τους αγωνιστές και τις αγωνίστριες που είτε έδωσαν τη ζωή τους είτε πολέμησαν για να αποκρούσουν τον φασισμό και όλους τους αγωνιστές και τις αγωνίστριες που έγραψαν ακόμη και με το αίμα τους τα χρόνια της Αντίστασης και της Απελευθέρωσης από την Κατοχή.
Παράλληλα, τιμούμε και τα 70 εκατομμύρια νεκρών που άφησε πίσω του ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος, τα εκατομμύρια των ανθρώπων που έχασαν τη ζωή τους στα στρατόπεδα συγκέντρωσης, επειδή τύχαινε να είναι Εβραίοι, κομμουνιστές, ομοφυλόφιλοι, άτομα με αναπηρίες ή απλά αντιφρονούντες. Σημειώνουμε ότι ανάμεσα σε αυτούς που πολέμησαν τον φασισμό ήταν και 16 χιλιάδες Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι εθελοντές, οι οποίοι κατατάχτηκαν στον αγγλικό στρατό. Αποτίουμε φόρο τιμής στις εκατοντάδες χιλιάδες θύματα της ρίψης των δύο ατομικών βομβών στη Χιροσίμα και στο Ναγκασάκι, που είναι εκεί, για να μας θυμίζουν ότι ο πόλεμος δεν έχει νικητές και ηττημένους παρά μόνο νεκρούς.
Δυστυχώς, είναι πολλά αυτά που έχουμε να διδαχθούμε από εκείνη την περίοδο. Οι φωτιές των πολέμων που έχουν ανάψει σήμερα σε Ευρώπη, Μέση Ανατολή και σε άλλα σημεία του πλανήτη είναι ο μεγαλύτερος αριθμός που έχει καταγραφεί μετά τη λήξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Οποιαδήποτε πάλη ενάντια στον φασισμό, απαιτεί πάλη ενάντια στο σύστημα που τον γεννά, τον θρέφει και τον επιστρατεύει, όταν τον χρειαστεί. Απαιτεί πάλη σε αυτό το εκμεταλλευτικό σύστημα που γεννά τη φτώχεια, την αδικία, τις καταστροφές και τους πολέμους. Δεν μπορούμε ως εκπαιδευτικοί να βλέπουμε τη γενοκτονία που εξελίσσεται δίπλα μας και να μην αντιδρούμε. Να βλέπουμε τη μικρή μας Κύπρο να γίνεται προπύργιο για επιθέσεις, με προφανή τον κίνδυνο για ανάφλεξη ενός ευρύτερου καταστροφικού πολέμου. Δεν μπορούμε ως εκπαιδευτικοί να βλέπουμε δίπλα μας στη Παλαιστίνη 43 χιλιάδες νεκρούς, χιλιάδες παιδιά νεκρά και άλλα τόσα αβοήθητα, 100 χιλιάδες τραυματίες και εκατοντάδες χιλιάδες να μένουν χωρίς στέγη και φαγητό και να μην αντιδρούμε.
Σήμερα, ως εκπαιδευτικοί, μέσα από τα ιστορικά γεγονότα της 28ης Οκτωβρίου, έχουμε καθήκον να προωθήσουμε μία τέτοια εκπαίδευση βασισμένη στην αρχή της μη διάκρισης, που να καλλιεργεί το πανανθρώπινο αίτημα για παγκόσμια ειρήνη. Έχουμε καθήκον να μεταδώσουμε στις νέες γενιές τα ιδανικά της αλληλεγγύης και της ισότητας, να τις ενδυναμώσουμε, ώστε να γίνουν συνειδητοποιημένοι πολίτες που να αντιστέκονται σε κάθε μορφή καταπίεσης. Έχουμε καθήκον να φτιάξουμε αυριανούς πολίτες που να είναι κριτικά εγγράμματοι, που να παλεύουν για την ειρήνη και να εναντιώνονται σε οτιδήποτε προωθεί τον πόλεμο, όπως χαρακτηριστικά αναφέρει και ο Μπρεχτ: «Στρατηγέ, ο άνθρωπος είναι χρήσιμος πολύ. Ξέρει να πετάει, ξέρει και να σκοτώνει. Μόνο που έχει ένα ελάττωμα: Ξέρει να σκέφτεται». Έχουμε καθήκον να μεταδώσουμε την αγωνιστικότητα για μια κοινωνία χωρίς φασισμό, ιμπεριαλιστικούς πολέμους, προσφυγιά και μετανάστευση, χωρίς φτώχεια και ανεργία, χωρίς κρίσεις και εκμετάλλευση.
Ως εκπαιδευτικοί, μέσα από τα ιστορικά γεγονότα της 28ης Οκτωβρίου, έχουμε καθήκον να αναθεωρήσουμε τον τρόπο που βλέπουμε τον πόλεμο στα σχολεία. Αυτή η ωραιοποίηση του πολέμου μέσα από τις γιορτές, που παρουσιάζεται ως κάτι ιδανικό, ως κάτι γοητευτικό και όχι ως κάτι το επικίνδυνο. Με παιδιά να κρατούν όπλα, μαυροντυμένα κορίτσια και αναπαραστάσεις πόνου και θανάτου. Μήπως ήρθε η ώρα να διδάξουμε την τρομακτική διάσταση του πολέμου και να δώσουμε στα παιδιά το μήνυμα ότι πρέπει να κάνουν ό,τι μπορούν, για να μη βιώσουν ξανά ποτέ στη ζωή τους τέτοιες εμπειρίες; Ποιο μέλλον θέλουμε τελικά για τον κόσμο μας;
Ας τιμήσουμε όλοι μαζί την ιστορία μας, διατηρώντας ζωντανό το όραμα μιας κοινωνίας χωρίς διακρίσεις, όπου οι αξίες της δικαιοσύνης, της ελευθερίας και της ειρήνης αποτελούν οδηγό μας. Είμαστε βέβαιοι πως με τέτοιους εκπαιδευτικούς, αυτή η κοινωνία θα υπάρξει.»
