Οι δηλώσεις της Υπ. Παιδείας για την αποτυχία αρκετών εκπαιδευτικών στις εξετάσεις για τον κατάλογο

ΤΩΝ ΜΙΧΑΛΗ ΑΛΕΞΟΠΟΥΛΟΥ*, ΜΑΡΙΑΣ ΚΑΣΑΠΗ** ΚΑΙ ΒΑΛΕΝΤΙΝΟΥ ΝΕΟΦΥΤΟΥ***

Οι πρόσφατες δηλώσεις της Υπουργού Παιδείας σχετικά με την αποτυχία μεγάλου αριθμού εκπαιδευτικών στις εξετάσεις για τον κατάλογο διορισίμων,[1] φέρνουν ξανά στο προσκήνιο τα σοβαρά ερωτήματα που εγείρονται για την αποτελεσματικότητα και τη δικαιοσύνη του υφιστάμενου συστήματος διορισμών. Το γεγονός αυτό αποκαλύπτει ότι το σύστημα είναι διάσπαρτο από στρεβλώσεις και κατασκευάστηκε χωρίς επαρκή μελέτη και σχεδιασμό. Η πρόχειρη νομοθέτηση, χωρίς βαθύτερη ανάλυση, "έσπειρε ανέμους", με αποτέλεσμα να "θερίζουμε θύελλες".

Η Υπουργός Παιδείας δήλωσε ότι βρίσκονται σε εξέλιξη ρυθμίσεις που εξετάζονται από τη Νομική Υπηρεσία για την επίλυση του ζητήματος. Ωστόσο, τέτοιες ρυθμίσεις κινδυνεύουν να αντιμετωπίσουν τα συμπτώματα του προβλήματος, χωρίς να αγγίξουν τις βαθύτερες αιτίες. Είναι κρίσιμο να εξεταστούν οι λόγοι που οδηγούν στην αποτυχία των εκπαιδευτικών στις εξετάσεις. Είναι το περιεχόμενο των εξετάσεων υπερβολικά απαιτητικό ή αποσυνδεδεμένο από τις πραγματικές ανάγκες της εκπαιδευτικής διαδικασίας; Μήπως τα εργαλεία αξιολόγησης αποτυγχάνουν να ανταποκριθούν στους στόχους τους, είτε λόγω ακατάλληλης δομής είτε επειδή είναι σχεδιασμένα με τρόπο που προάγει την αποτυχία; Ίσως το υφιστάμενο είδος εξετάσεων να είναι αντιεπιστημονικό ή δεν έχει ξεκάθαρο προσανατολισμό;

Η επικείμενη κατάργηση των πινάκων διοριστέων από την 1η Σεπτεμβρίου 2027 προσθέτει επιπλέον πίεση. Είναι σαφές ότι οι παλαιοί κατάλογοι δεν μπορούν και δεν πρέπει να καταργηθούν. Η συσσωρευμένη εμπειρία χιλιάδων εκπαιδευτικών, που έχουν συμβάλει στη δημόσια εκπαίδευση και στους οποίους το Κράτος έχει ήδη επενδύσει, δεν πρέπει να πεταχτεί.

Η συνύπαρξη των δύο συστημάτων –διοριστέων και διορισίμων– θα μπορούσε να αποτελέσει μια δίκαιη και λειτουργική λύση, διασφαλίζοντας την εργασιακή σταθερότητα των εκπαιδευτικών και προστατεύοντας το εκπαιδευτικό μας σύστημα από μελλοντικές ελλείψεις και αδυναμία στελέχωσης των σχολικών μονάδων.

Πρέπει να τονιστεί πως σε σχέση με το σύστημα διορισίμων, η απλή τροποποίηση διαδικασιών ή η θέσπιση νέων ρυθμίσεων, χωρίς ενδελεχή μελέτη των προκλήσεων που αντιμετωπίζουν οι εκπαιδευτικοί, θα οδηγήσει πιθανότατα σε προσωρινές λύσεις χωρίς μακροπρόθεσμο αντίκτυπο. Είναι απαραίτητο το Υπουργείο Παιδείας να συνεργαστεί στενά με εκπαιδευτικούς φορείς και τους ίδιους τους εκπαιδευτικούς, ώστε να αναπτυχθεί ένα σύστημα διορισμών που θα αντικατοπτρίζει τις πραγματικές ανάγκες της εκπαίδευσης και θα διασφαλίζει την ποιότητα του εκπαιδευτικού έργου. Επιπλέον, τα ζητήματα των διορισμών έχουν αλυσιδωτές επιπτώσεις σε άλλες πτυχές του εκπαιδευτικού μας συστήματος, όπως η εξεύρεση αντικαταστατών και η εκδήλωση ενδιαφέροντος για διορισμό. Συνεπώς, οι λύσεις επιβάλλεται να δοθούν άμεσα και χωρίς άλλη χρονοτριβή.

Σε κάθε περίπτωση, η Επίσημη Πλευρά, φαίνεται να καθυστερεί επικίνδυνα και αυτό μόνο κακό κάνει στο όλο ζήτημα. Εξάλλου, το 2025 αποτελεί την τελευταία χρονιά εξετάσεων για το σύστημα διορισίμων πριν την κατάργηση των καταλόγων διοριστέων όπως αυτή είναι νομοθετημένη. Συνεπώς η Πολιτεία, οφείλει να επιταχύνει τις διαδικασίες και να βρει ικανοποιητικές λύσεις έγκαιρα, για να προλάβει και τις διαφαινόμενες δυσάρεστες εξελίξεις. Μόνο μέσω μιας ολιστικής προσέγγισης, που θα λαμβάνει υπόψη τις προκλήσεις και τις ανάγκες όλων των εμπλεκόμενων μερών, μπορούμε να επιτύχουμε ουσιαστική και διαρκή βελτίωση στο σύστημα διορισμών των εκπαιδευτικών.

*Βοηθός Γενικός Γραμματέας ΠΟΕΔ, Γενικός Γραμματέας Α.Κί.ΔΑ.

** Αντικαταστάτρια δασκάλα, Αναπληρώτρια Β.Γ. Οργανωτικός Α.Κί.ΔΑ.

***Συμβασιούχος δάσκαλος, Αναπληρωτής Β.Γ. Ταμίας Α.Κί.ΔΑ.