Αντι(κατα)στάσεις εκπαιδευτικών

ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΥ ΧΡΙΣΤΟΦΙΔΗ*

Το εκπαιδευτικό σύστημα της Κύπρου ταλανίζεται διαχρονικά από αρκετά ανοιχτά ζητήματα. Ένα από αυτά, είναι το θέμα της κάλυψης των κενών που προκύπτουν από τις δικαιολογημένες απουσίες εκπαιδευτικών από τα καθήκοντα τους το οποίο επιφέρει αρκετά προβλήματα στην ομαλή λειτουργία των σχολείων. Το συγκεκριμένο ζήτημα απασχολεί τον εκπαιδευτικό κόσμο διαχρονικά και φαίνεται πως τα τελευταία χρόνια παρουσιάζει ραγδαία όξυνση. Η όξυνση του προβλήματος οφείλεται σε πολυδιάστατους παράγοντες που οφείλονται κυρίως στη μη ελκυστικότητα του επαγγέλματος του αντικαταστάτη (η μη ελκυστικότητα του επαγγέλματος του αντικαταστάτη δεν θα αναλυθεί στο συγκεκριμένο άρθρο).

Για την επίλυση του συγκεκριμένου ζητήματος οι αρμόδιες αρχές έκαναν αρκετές προσπάθειες εξομάλυνσης των προβλημάτων που προκύπτουν μέσα από την έλλειψη αντικαταστατών/τριων. Μερικές από αυτές οι οποίες εφαρμόστηκαν τα τελευταία χρόνια είναι η υπερωριακή απασχόληση των μόνιμων εκπαιδευτικών, η δυνατότητα σε άλλες ειδικότητες (νηπιαγωγοί, καθηγητές) να διεκδικήσουν αντικαταστάσεις στη δημοτική εκπαίδευση κ.α. Αναντίλεκτα μπορούν να γίνουν πολλά περισσότερα από τους αρμόδιους για την επίλυση του συγκεκριμένου ζητήματος.

Μία πρόταση που μπορεί να οδηγήσει σε βελτίωση της κατάστασης σχετικά με την έλλειψη αντικαταστατών είναι ο διορισμός συμβασιούχων και αορίστου χρόνου εκπαιδευτικών σε μόνιμη θέση αντικαταστάτη. Δηλαδή, κατά την εκδήλωση τοποθέτησης από τους έκτακτους εκπαιδευτικούς για διορισμό, θα μπορούσε να υπάρχει επιλογή για τοποθέτηση ως μόνιμος αντικαταστάτης/τρια (σε συγκεκριμένη επαρχία). Η συγκεκριμένη θέση θα μπορούσε να καλύπτει διάφορα κενά σε μόνιμη βάση που προκύπτουν σε σχολεία, ενώ ταυτόχρονα θα λειτουργεί ενισχυτικά με το ήδη υπάρχον σύστημα για την ανάθεση των αντικαταστάσεων. Αυτό θα συνέβαλε στην άμεση κάλυψη των κενών και στην αποφυγή υπερφόρτωσης του ήδη υφιστάμενου προσωπικού. Αυτή η θέση δε θα υστερούσε σε οποιαδήποτε δικαιώματα και ωφελήματα που παρέχονται στους υπόλοιπους συμβασιούχους. Απεναντίας, θα μπορούσαν να παραχωρούνται και επιπλέον κίνητρα για την ενίσχυση της ελκυστικότητας της συγκεκριμένης θέσης (π.χ. κάλυψη οδοιπορικών, παροχή περισσότερων μονάδων μετάθεσης κ.α.).  Αξίζει να σημειωθεί, ότι παρόμοιοι θεσμοί λειτουργούν σε διάφορους άλλους οργανισμούς με επιτυχία (π.χ. τράπεζες).

Τα χαρακτηριστικά τα οποία θα χρειάζεται να διαθέτουν οι εκπαιδευτικοί προκειμένου να ανταποκριθούν στο πολυσύνθετο ρόλο που θα κληθούν να επιτελέσουν  με  την ανάληψη του συγκεκριμένου πόστου είναι αρκετά. Αδιαμφισβήτητα, η άρτια παιδαγωγική κατάρτιση μαζί με την ταυτόχρονη εις βάθος γνώση περιεχομένου των διάφορων γνωστικών αντικειμένων είναι πρώτιστης σημασίας. Αυτό θα βοηθήσει στην άμεση και αποτελεσματική διδασκαλία της πληθώρας των μαθημάτων σε διαφορετικές τάξεις παιδιών. Επιπλέον, χρειάζεται η επίδειξη ευελιξίας ώστε να υπάρχει η δυνατότητα γρήγορης και αποτελεσματικής προσαρμογής στα διαφορετικά σχολικά περιβάλλοντα που θα κληθούν να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους. Επομένως, θα είναι μια θέση ισάξια και δε θα υστερεί καθόλου σε κύρος με τις υπόλοιπες.

Συμπερασματικά, στο ζήτημα των αντικαταστάσεων είναι αναγκαίο να εφαρμοστούν πρακτικές και βιώσιμες λύσεις που θα οδηγήσουν σε βελτίωση της κατάστασης με μοναδικό γνώμονα το όφελος των παιδιών, των εκπαιδευτικών και ευρύτερα της κυπριακής εκπαίδευσης.

*Συμβασιούχος Εκπαιδευτικός BEd, MA