ΤΗΣ ΔΡΟΣ ΕΥΤΥΧΙΑΣ ΠΑΡΛΑ*
Κανείς δεν αμφισβητεί νομίζω την αξία στο να μαθαίνουν και να τηρούν τα παιδιά μας τα ήθη και τα έθιμα του τόπου μας. Αντιθέτως η τήρηση των εθίμων και των παραδόσεων είναι πολυδιάστατη και αγγίζει τόσο την ατομική ταυτότητα όσο και τη συλλογική συνείδηση μιας κοινωνίας.
Τα ήθη και τα έθιμα αγγίζουν τα «πιστεύω», τις αντιλήψεις μας, είναι συνδεδεμένα με την ταυτότητά μας ως μέλη μιας οικογένειας, μιας κοινότητας και ενός έθνους και μέσα από τον εορτασμό σημαντικών θρησκευτικών, ιστορικών, πολιτιστικών γεγονότων, γνωρίζουμε το παρελθόν μας, την ιστορία μας, την πολιτιστική μας κληρονομιά.
Αναβιώνοντας τα παραδοσιακά έθιμά μας οι νέοι μας συνδέουν το παρόν με το παρελθόν, θυμούνται την ιστορία, τις ρίζες και τις αξίες του τόπου μας και διατηρούν την πολιτιστική τους ταυτότητα, τη διαγενεακή επικοινωνία και την κοινωνική συνοχή.
Στη σύγχρονη εποχή όπου οι αλλαγές είναι έντονες και συνεχείς η συμμετοχή στην προετοιμασία και υλοποίηση των εθίμων από τα παιδιά και τους νέους μας είναι πολύ σημαντική. Τέτοιες κοινωνικές εθιμοτυπικές εκδηλώσεις προσφέρουν αφορμές για συγκέντρωση και ενδυναμώνουν τους κοινωνικούς δεσμούς, παρέχουν συναισθηματική ασφάλεια και ψυχολογική σταθερότητα και ενδυνάμωση.
Τα έθιμα, οι γιορτές και οι παραδόσεις φέρνουν χαρά, δημιουργικότητα και νόημα στη ζωή, δίνοντας ρυθμό και γιορτινό χαρακτήρα σε ορισμένες στιγμές του χρόνου.
Πότε όμως παύει ένα έθιμο να είναι έθιμο αλλά έχει γίνει κοινωνικό πρόβλημα με τεράστια ηθικά διλήμματα και προεκτάσεις για την κοινωνία που το ανέχεται και το αφήνει να διαιωνίζεται με τη συνεχή ατιμωρησία;
Το έθιμο της λαμπρατζιάς έχει πάψει προ πολλού να αποτελεί έθιμο πια, παρόλο που ήταν αναπόσπαστο μέρος της κυπριακής πασχαλινής παράδοσης. Είναι αδιαμφισβήτητα ένα ιστορικό έθιμο που σχετίζεται στην Κύπρο με τον εορτασμό της Ανάστασης. Εδώ η φωτιά λειτουργούσε καθαρτικά αφού συμβολίζει το τέλος των ‘κακών’ καταστάσεων και την απαρχή νέων και καλύτερων καταστάσεων στη ζωή.
Νιώθω τυχερή που έχω την γλυκύτατη παιδική ανάμνηση, μιας πανέμορφης εικόνας χαραγμένης στο μυαλό και στη ψυχή μου, όπου μικρούλα στεκόμουν αγουροξυπνημένη αλλά τρισευτυχισμένη μπροστά από μια μικρή ‘λαμπρατζιά’ στον περίβολο της εκκλησίας τα μεσάνυχτα του Μεγάλου Σαββάτου. Με τη λαμπάδα μου στο χέρι έψαλλα αμέριμνη και συγκινημένη το ‘Χριστός Ανέστη’. Κανένας φόβος! μάλλον δέος ! για τη ζεστασιά και τη θαλπωρή που εξέπεμπε η μικρή αυτή φωτιά και γλύκανε τις ψυχές μας. Αυτό ήταν το υπέροχο έθιμο της ‘λαμπρατζιάς’.
Αυτό που ζούμε όλοι οι Κύπριοι πολίτες τα τελευταία 20 χρόνια και που κάθε χρόνο γίνεται χειρότερο, όπου μια μερίδα νεαρών της κοινωνίας μας υποστηριζόμενοι και από μεγαλύτερους ενήλικες, εκμεταλλεύονται το έθιμο και γίνονται αιτία για βανδαλισμούς, κλεψιές και οχλαγωγία στις γειτονιές και στα σχολεία, είναι εφιάλτης από τον οποίο δεν ξυπνούμε.
Κανείς δεν τολμάει πια, πέραν των νεαρών που την ανάβουν εννοείται, να σταθεί μπροστά στων τεραστίων διαστάσεων φωτιά, όπου οι κροτίδες πέφτουν σαν βροχή και οι εκρήξεις προκαλούν φόβο και αναστάτωση. Ας μην αναφερθούμε στα έκτροπα που γίνονται γύρω της…
Δε χρειάζεται νομίζω να βάλουμε τα δάκτυλά μας «επί τον τύπον τον ήλον», γιατί τα δεδομένα και οι αποδείξεις είναι αρκετές να παραδεχθούμε ότι όλοι έχουμε ευθύνη για την κατάντια αυτή των νέων μας και προπάντων οι γονείς. Η ελλιπής οριοθέτηση, και η απουσία συνεπειών καθώς και η ανοχή και αδιαφορία μας, έχουν οδηγήσει τις καταστάσεις στα άκρα. Οι νεαροί μας δεν έχουν ούτε ιερό, ούτε όσιο! Δυστυχώς δε σέβονται τις εκκλησίες και τα σχολεία μας και δυστυχώς εις το όνομα ενός τάχα εθίμου ξεφεύγουν και παραβιάζουν μέχρι και το νόμο, αφού πλέον και πολύ σωστά αυτού τους είδους «λαμπρατζιές» δεν επιτρέπονται βάσει νόμου.
Οι νεαροί λοιπόν που έχουν παραβιάσει τις κλειδαριές των σχολείων μας και έχουν παράτυπα μπει στις αυλές τους, έχουν στήσει τις τεράστιες σωρούς ξύλων και όχι μόνο…και είναι έτοιμοι να πυροδοτήσουν τη λαμπρατζιά, παραβιάζουν το νόμο και πρέπει να έχουν συνέπειες. Κι αν είναι ανήλικοι, την ευθύνη και τις συνέπειες πρέπει να την επωμιστούν οι γονείς τους που τους αφήνουν να κυκλοφορούν και να συμπεριφέρονται έτσι.
Εδώ είναι που η πολιτεία οφείλει να αναλάβει το ρόλο της αφού η οικογένεια, η εκκλησία και η παιδεία έχουν αποτύχει. Εμείς οι πολίτες της σύγχρονης Κυπριακής Κοινωνίας αναμένουμε εκείνες τις ενέργειες που η σωστή αστυνόμευση οφείλει να εφαρμόσει για την τήρηση του νόμου και της τάξης . Αν αυτό ως κοινωνία δεν το επιτύχουμε τότε δικαίως έχουμε τη νεολαία που μας αξίζει!
*Eκπαιδευτικός και διευθύντρια σε δημοτικο σχολείο
