TOY ΛΕΩΝΙΔΑ ΧΑΤΖΗΛΟΪΖΟΥ*
Η αποτελεσματική λειτουργία και η σταδιακή επέκταση των Προαιρετικών Ολοήμερων Σχολείων αποτελεί κοινωνική ανάγκη και προεκλογική δέσμευση του ΠτΔ. Η κατάργηση της αγοράς υπηρεσιών και η μετάβαση σε ένα νέο μοντέλο, αποτέλεσε πρόκληση για την Κυβέρνηση, στην οποία δυστυχώς μέχρι σήμερα δεν έχει κατορθώσει να ανταποκριθεί επαρκώς.
Οι συμβάσεις μερικής απασχόλησης, αν και παρέχουν καλύτερους όρους εργασίας, εν τούτοις έχουν δημιουργήσει αλυσιδωτά προβλήματα στις σχολικές μονάδες. Η απαγόρευση της παράλληλης εργασίας των συμβασιούχων μερικής απασχόλησης στα ΠΟΣ και σε αντικαταστάσεις, καθιστά μισθολογικά την εργασία στα ΠΟΣ μη ελκυστική για μεγάλη μερίδα εκπαιδευτικών. Παράλληλα, η μεγάλη αύξηση του αριθμού των συμβασιούχων μερικής απασχόλησης έχει αφαιρέσει πολλούς εκπαιδευτικούς από τη «δεξαμενή» των αντικαταστάσεων. Αυτά σε συνδυασμό με την αβεβαιότητα που βιώνουν οι εκπαιδευτικοί λόγω της επικείμενης κατάργησης του καταλόγου διοριστέων, δημιουργούν τα μεγάλα προβλήματα υποστελέχωσης στα σχολεία.
Τα σχολεία βίωσαν πέρσι στην πράξη τις συνέπειες αυτών των προβλημάτων, αφού πολλά ολοήμερα σχολεία λειτούργησαν για περισσότερο από ένα μήνα υποστελεχωμένα. Είναι ενδεικτικό πώς ένα μήνα μετά την έναρξη λειτουργίας του ΠΟΣ, ανακοινώνονταν ακόμη διορισμοί. Για να στελεχωθούν τελικά τα Δημοτικά, χρειάστηκαν 60 περίπου νηπιαγωγοί να εργαστούν σε αυτά. Παράλληλα, το πρόβλημα με την έλλειψη αντικαταστατών ήταν ιδιαίτερα έντονο, αφού δεκάδες αντικαταστάσεις καθημερινά παρέμεναν αδιάθετες για μεγάλα χρονικά διαστήματα.
Η εμπειρία της περσινής χρονιάς θα έπρεπε να είχε λειτουργήσει ως καμπανάκι κινδύνου. Αντίθετα, όλα δείχνουν ότι τα προβλήματα όχι μόνο δεν αντιμετωπίστηκαν, αλλά φέτος θα οξυνθούν.
Η δέσμευση της Κυβέρνησης για αύξηση των ολοήμερων σχολείων υλοποιήθηκε, αλλά δυστυχώς δεν συνοδεύτηκε από παράλληλα μέτρα διαχείρισης της έλλειψης εκπαιδευτικών. Συνολικά πέρσι χρειάστηκαν 770 συμβασιούχοι μερικής απασχόλησης. Κατά τη φετινή σχολική χρονιά, θα απασχοληθούν στα ΠΟΣ 838 εκπαιδευτικοί μερικής απασχόλησης, με τη μεγαλύτερη αύξηση να αφορά στην Προδημοτική (+74). Υπενθυμίζουμε πως ήδη διορίστηκαν 100 συμβασιούχοι πλήρους απασχόλησης σε Δημοτικά, με το 65% του διδακτικού τους χρόνου να είναι στο ΠΟΣ.
Ενώ στους καταλόγους ελάχιστα νέα άτομα έχουν εγγραφεί, περίπου 80 άτομα από τους περσινούς εργαζόμενους στα ΠΟΣ έχουν ήδη διοριστεί, ενώ μεγάλος αριθμός νηπιαγωγών που πέρσι κάλυψαν τις «τρύπες» στα Δημοτικά, αναμένεται να εργαστεί στα Νηπιαγωγεία, αφού υπάρχουν αυξημένες ανάγκες. Οι εκπαιδευτικές ανάγκες του ΠΟΣ θα καλυφθούν με εξαιρετική δυσκολία, ενώ το πρόβλημα με την έλλειψη αντικαταστατών θα διογκωθεί, αφού φέτος ακόμη περισσότεροι εκπαιδευτικοί θα εργαστούν στο ΠΟΣ και θα αφαιρεθούν από τη δεξαμενή αντικαταστάσεων.
Η Πολιτεία θα πρέπει να λάβει άμεσα μέτρα και να προχωρήσει σε συγκεκριμένες ενέργειες επίλυσης του προβλήματος. Συγκεκριμένα θα πρέπει:
- Να επιτραπεί άμεσα στους συμβασιούχους ΠΟΣ να εργάζονται σε πρωινές αντικαταστάσεις στα σχολεία τους, όταν αυτές μένουν αδιάθετες, και το αντίστροφο. Ήδη η ΕΕΥ έχει ανακοινώσει πως θα επιτρέπεται σε εκπαιδευτικούς που θα εργάζονται σε θέση αντικαταστάτη, να εργάζονται παράλληλα και στα Προαιρετικά Ολοήμερα Σχολεία, υπό προϋποθέσεις. Δυστυχώς ενώ η συγκεκριμένη αναφορά έγινε και πέρσι, ποτέ δεν υλοποιήθηκε από το ΥΠΑΝ.
- Στα ΠΟΣ που δεν θα υπάρξει ενδιαφέρον από αδιόριστους εκπαιδευτικούς, τα οποία αναμένεται να είναι περισσότερα από πέρσι, να εργαστούν υπερωριακά εκπαιδευτικοί του πρωινού σχολείου, ανεξάρτητα αν είναι στο σχολείο τους τα κενά ή όχι. Προς αυτή την κατεύθυνση πρέπει να δημιουργηθεί μητρώο μόνιμων εκπαιδευτικών, οι οποίοι είναι διαθέσιμοι για υπερωριακή απασχόληση στα ΠΟΣ.
- Να παρουσιάσει το ΥΠΑΝ πλάνο σταδιακής μετάβασης σε καθεστώς πλήρους απασχόλησης όλων των εκτάκτων στο ΠΟΣ. Το πλάνο θα πρέπει να εφαρμόζεται παράλληλα με τη σταδιακή επέκταση του Ολοήμερου Σχολείου έτσι ώστε να διασφαλίζεται η εργασία όλων όσων εργάζονται και να μην μένει κανείς αδιόριστος. Τη σχολική χρονιά 2026 – 27 το κάθε ΠΟΣ επιβάλλεται να στελεχώνεται με τουλάχιστον ένα συμβασιούχο πλήρους απασχόλησης.
- Να βελτιωθούν οι όροι εργασίας των αντικαταστατών αλλά και των συμβασιούχων μερικής απασχόλησης, έτσι ώστε να επιλέγουν περισσότεροι εκπαιδευτικοί τη συγκεκριμένη εργασία.
- Να αρχίσει και να προχωρήσει επιτέλους ο διάλογος για το σύστημα διορισμού και τη διατήρηση των καταλόγων διοριστέων, έτσι ώστε οι εκπαιδευτικοί να σταματήσουν να βιώνουν την αβεβαιότητα που υφίσταται αυτή τη στιγμή.
Το Προαιρετικό Ολοήμερο Σχολείο αποτελεί κρίσιμο θεσμό κοινωνικής πολιτικής και εκπαιδευτικής ισότητας. Αν η Πολιτεία θέλει πραγματικά να ανταποκριθεί στην πρόκληση, οφείλει να εγκαταλείψει τις μισές λύσεις και να παρουσιάσει ένα συνεκτικό σχέδιο που να διασφαλίζει τη βιωσιμότητα, την αξιοπιστία και την ποιοτική λειτουργία του θεσμού.
*Μέλος ΕΔΣ ΠΟΕΔ, Οργανωτικός Γραμματέας Α.Κί.ΔΑ.
