Ελένη Αρτεμίου-Φωτιάδου, Φώτα στη διαπασών, Ποίηση, έργο εξωφύλλου Πέτρος Πτωχόπουλος «Αναδυόμενος Πολιτισμός», 17Χ24, εκδ. Μανδραγόρας, Αθήνα Ιούλιος 2022, σελ. 96, αριθμ. έκδοσης: 368, ISBN: 978-960-592-150-7, 12,72
Πάντα κάτι λείπει από το βεστιάριό μου
Η μάνα του περίμενε ότι θα γεννήσει κορίτσι με μπούκλες
Είδε το φαλακρό αγόρι και έκλαψε
Ήταν ίδιος ένας πατέρας που κάποτε τη φιλούσε στο στόμα
και άνθιζαν κερασιές στην αγκαλιά του χιονιού
Είδε το φαλακρό αγόρι και ανέβηκε σ’ ένα γυμνό βουνό
να μην το ξαναδεί
Αυτός
μεγάλωσε γράφοντας μέσα του μηδενικά
ίδια με σφαίρες
Στον κήπο μάζευε τα γιασεμιά πάνω σε ξόβεργες
Εκείνα κελαηδούσαν και πέθαιναν στα μάτια του [ ]
Μην απορείτε που μιλάνε άλλοι γι’ αυτόν
Διαβάζοντας τόσες βιογραφίες
κυρίως μεταποιώντας τες σε σκηνική παρουσία
θλίβεται πια
μέσα από τον λυγμό των άλλων
Χύνει πικρό το μαύρο του μελάνι
Μέσα από έναν ολόκληρο κόσμο του θεάτρου με πρώτο το αρχαίο θέατρο της Σαλαμίνας, το μεγαλύτερο της Κύπρου και ένα από τα μεγαλύτερα θέατρα της Μεσογείου, η Ελένη Αρτεμίου-Φωτιάδου στήνει το σκηνικό της νέας ποιητικής της συλλογής. Θεατρικό αναλόγιο, διανομή ρόλων, βιογραφικά σημειώματα συγγραφέα και πρωταγωνιστή, ελεύθερη μετάφραση του έργου, απόδοση στα ελληνικά, τελική πρόβα, Κουίντες, βεστιάριο, Αμπιγιέζ (και θεατρικό έργο του Ρόναλντ Χάργουντ), υπόκλιση, ατάκες, σημείωμα σκηνοθέτη, αυτοσχεδιασμοί, κριτικά κείμενα αλλά και σκέψεις σπουδαίων συγγραφέων, το Θέατρο στο ραδιόφωνο, Θέατρο σκιών, Μαριονέτα... είναι μερικοί από τους τίτλους των ποιημάτων της που σταδιακά περνούν μέσα από το βιβλίο. Με έναν καλοδουλεμένο λόγο, άμεσα υπαρξιακό, ώριμο, με ακρίβεια σκηνοθετημένο αλλά και πηγαία έκφραση η ποιήτρια παίρνοντας αφορμή από θεατρικές παραστάσεις-σταθμούς: Η Μήδεια του Ευριπίδη, η Ιοκάστη από τον Οιδίποδα Τύραννο του Σοφοκλή, Οι τρεις αδελφές του Άντον Τσέχωφ, Ρωμαίος και Ιουλιέτα, Όνειρο θερινής νύκτας και η Δυσδαιμόνα από τον Οθέλλο του Σαίξπηρ, Η Μικρή μας Πόλη του Θόρντον Ουάιλντερ, Τριαντάφυλλο στο στήθος και Λεωφορείον ο Πόθος του Τένεσι Ουίλιαμς, Ο θάνατος του εμποράκου του Άρθουρ Μίλλερ, «Ο μονόλογος του φεγγαριού» από την τρίτη πράξη του Ματωμένου γάμου του Λόρκα, Ταξίδι μιας Μεγάλης Μέρας μέσα στη Νύχτα του Ευγένιου Ο' Νηλ, Η Αυλή των Θαυμάτων του Ιάκωβου Καμπανέλλη και τόσα άλλα που έμμεσα παρατίθενται μέσα στους στίχους διαπλάθουν το ποιητικό σώμα.
Είναι η πρώτη φορά που τόσo εμφατικά η ποίηση έχει άμεση αναφορά στο θέατρο, στην πράξη/δράση, φθάνοντας στο απόγειο την απήχηση του ίδιου του λόγου. Ερμηνεύοντας με τον καλύτερο τρόπο την ποιητική σύνθεση της Αρτεμίου:
Το έργο θα τελειώσει μόνο
αφού χαθεί όλο το φως
Η ίδια αιώνια ιστορία
Ο άντρας με τον πόθο του
και η γυναίκα των παθών της.
Κι εδώ αναλύονται σε βάθος όλες οι πτυχές της ανθρώπινης φύσης, ο έρωτας, ο θάνατος, η απόγνωση, η αγωνία, η μοναξιά, η ελπίδα. Άλλωστε στη ζωή όπως και στο θέατρο «όλα είναι παράσταση» που προχωρά ανάλογα με τις διαθέσεις, την προετοιμασία, το πάθος και την ικανότητα του πρωταγωνιστή, δηλαδή του καθενός μας.
Ένα μικρό δείγμα από τα «Σχόλια για το έργο»:
Mέριλιν Μονρόε
Γιατί να πεθαίνει κάποιος στα τριάντα έξι; Μόλις έχει γνωρίσει, μόλις έχει αφεθεί. Το δέρμα δεν έχει προλάβει να μυρίσει την άλλη ζωή. Τα μαλλιά βάφονται ακόμα με φυσικά υλικά, δωρεές της λιτότητας του σύμπαντος. Να κρατήσει κάποιος ψηλά την αυλαία κι ας είναι το υπόλοιπο υπόκλιση χωρίς χειροκρότημα. Και όχι, δεν θα τραγουδώ το «Happybirthday». Η φθορά θέλει μονάχα αξιοπρέπεια. Και στα τραγούδια βρίσκει πια κανείς μια εύκολη διαφυγή. Οι νότες λένε μόνο τη δική τους αλήθεια. Το ψέμα σου το σιγομουρμουρίζεις πίσω από τα δόντια.
Θεατής που επιθυμεί να παραμείνει ανώνυμος
Στη μοναδική παράσταση που σκηνοθετούμε για τη ζωή μας απογοητευόμαστε συχνά από τους άλλους. Όχι γι’ αυτό που είναι, αλλά για τους λάθος ρόλους που τους έχουμε επιλέξει.
Η Ελένη Αρτεμίου-Φωτιάδου κάνει ένα μεγάλο άλμα με την παρούσα συλλογή της. Παρακαλούμε απενεργοποιήστε τα κινητά σας και απολαύστε την παράσταση.
H Eλένη Aρτεμίου-Φωτιάδου κατάγεται από την Αμμόχωστο, ζει στο Κίτι της Κύπρου και εργάζεται ως Επιθεωρήτρια Δημοτικής Εκπαίδευσης. Έκανε το μεταπτυχιακό της στον τομέα της Εκπαιδευτικής Διοίκησης και Πολιτικής στο Πανεπιστήμιο Κύπρου του οποίου είναι υποψήφια διδάκτωρ. Ασχολείται με την ποίηση και την πεζογραφία καθώς και με το ραδιοφωνικό και τηλεοπτικό σενάριο. Έχει επίσης στο ενεργητικό της εννέα βιβλία παιδικής λογοτεχνίας και μία συλλογή διηγημάτων. Το έργο της έχει τύχει πολλών διακρίσεων. Tα Φώτα στη διαπασών είναι η δωδέκατη ποιητική της συλλογή.
