ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ*
Το ζήτημα της κοινωνικοποίησης δεν είναι νέο στη διεθνή βιβλιογραφία καθώς έχει απασχολήσει πολλούς ερευνητές. Με τον όρο κοινωνικοποίηση εννοούμε τη διαδικασία μέσω της οποίας το άτομο μαθαίνει και εσωτερικεύει τα διάφορα στοιχεία της κοινωνίας στην οποία ζει. Αυτό θα τον βοηθήσει να διαμορφώσει τη δική του προσωπικότητα και να ενταχθεί σε διάφορες ομάδες.
Η κοινωνικοποίηση προϋποθέτει αναπτυγμένη κοινωνικότητα. Με τον όρο κοινωνικότητα αναφερόμαστε στην ικανότητα του ατόμου να ζει και να συνεργάζεται αρμονικά με άλλα άτομα.
Η οικογένεια αποτελεί τον πρωτογενή φορέα κοινωνικοποίησης. Από τη γέννηση κιόλας του παιδιού, διαμορφώνει σε σημαντικό βαθμό τις αξίες και τις αντιλήψεις του και αυτό θα τον βοηθήσει να δημιουργήσει πρότυπα, κανόνες και τρόπους συμπεριφοράς.
Μία, λοιπόν, από τις πιο περίπλοκες ευθύνες που έχει ο γονέας είναι η στάση του απέναντι στις φιλίες του παιδιού του. Συγκεκριμένα, οι φιλίες της παιδικής ηλικίας είναι πολύ σημαντικές καθώς βοηθάνε τα παιδιά να μάθουν να μοιράζονται, να συμβιβάζονται και να λύνουν τις διαφορές τους. Είναι γεγονός ότι τα παιδιά στο σχολείο κάνουν εύκολα φιλίες, γιατί συνήθως σε αυτήν την ηλικία τα παιδιά είναι πιο εξωστρεφή. Εντούτοις, υπάρχουν και παιδάκια που είναι πιο κλειστά και ίσως στην αρχή αντιμετωπίσουν δυσκολίες, νιώσουν μοναξιά, άγχος και λιγότερη αποδοχή. Έτσι, δεν είναι καθόλου δίκαιο να συγκρίνουμε ένα παιδί που έχει έμφυτη την τάση για κοινωνικότητα, μ’ ένα συνεσταλμένο και ντροπαλό παιδί.
Ως γονέας όμως ανησυχείς για το παιδί σου και νιώθεις την ανάγκη να το βοηθήσεις να γίνει πιο κοινωνικό. Υπάρχουν κάποιες τεχνικές που μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε για να βοηθήσουμε το παιδί μας να αναπτύξει αυτή την δεξιότητα, χωρίς πίεση κι άγχος.
Α. ΕΚΜΑΘΗΣΗ ΦΙΛΙΚΩΝ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΩΝ
Είναι σημαντικό να μάθετε στο παιδί σας φιλικές συμπεριφορές. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί βλέποντας σας να συναναστρέφεστε με άλλα άτομα, να δημιουργείτε φιλίες. Οι εμπειρίες που μαζεύουν τα παιδιά από το σπίτι εκτείνονται και στις σχέσεις τους στον έξω κόσμο. Τα παιδιά σε αυτές τις ηλικίες τείνουν να μιμούνται τους γονείς τους, αφού αποτελείτε για αυτούς πρότυπα.
Β. ΠΑΙΞΙΜΟ ΡΟΛΩΝ
Παίξτε κουκλοθέατρο με το παιδί σας και αφήστε το να προσποιηθεί διάφορους ρόλους. Για παράδειγμα παίξτε ότι είστε στο σχολείο, στο πάρκο, σε γενέθλια χρησιμοποιώντας διάφορες κούκλες. Μ΄ αυτόν τον τρόπο το παιδί μέσα από ένα ευχάριστο παιχνίδι θα αρχίσει να ανοίγεται και να νιώθει πιο άνετα με τις κοινωνικές επαφές.
Γ. ΑΠΟΔΟΧΗ ΤΗΣ ΠΙΘΑΝΟΤΗΤΑΣ ΑΠΟΡΡΙΨΗΣ
Είναι σημαντικό να ερευνηθεί εάν το παιδί φοβάται την απόρριψη γι΄αυτό δεν δοκιμάζει να μιλήσει σε άλλους. Εάν διαπιστωθεί αυτό, προσπαθήστε όποτε συμβεί κάτι τέτοιο να είστε υποστηρικτικοί λέγοντας ήρεμα: «Δεν πειράζει, δεν γίνεται να αρέσουμε σε όλους. Θα υπάρξουν άλλα άτομα που θα θέλουν να γίνουν φίλοι σου». Επίσης, προσπαθήστε να δείχνετε στο παιδί σας ότι και εσείς, οι γονείς μπορεί να βιώσετε απόρριψη όμως την διαχειρίζεστε με ψυχραιμία και δεν σας φοβίζει.
Δ. ΠΡΟΤΙΜΗΣΕΙΣ ΠΑΙΔΙΟΥ
Θα ήταν καλύτερο να παρατηρήσετε πως επιλέγει το παιδί σας τις παρέες του. Αν δηλαδή θα ήθελε να ήταν σε μεγάλη ή μικρή ομάδα, αν θα προτιμούσε να κάνει παρέα με μικρότερα, μεγαλύτερα ή της ίδια ηλικίας παιδιά, αγόρια ή κορίτσια και ούτω καθεξής. Αποδεχτείτε και ενισχύστε τις επιλογές του χωρίς να επιβάλετε τις δικές σας προτιμήσεις.
Ε. ΑΠΟΔΟΧΗ ΤΩΝ ΦΙΛΩΝ
Ενθαρρύνετε το παιδί σας να καλέσει τους φίλους του στο σπίτι. Κάντε τα υπόλοιπα παιδιά να νιώθουν ευπρόσδεκτα στο σπίτι σας και αυτό θα το βοηθήσει να διατηρήσει τις σχέσεις του μαζί τους. Επιπλέον, έτσι θα γνωρίσετε καλύτερα τους φίλους του παιδιού σας.
Ζ. ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΣΥΝΑΝΑΣΤΡΟΦΕΣ
Προσπαθήστε να οργανώνετε όσο πιο συχνά μπορείτε συναντήσεις με άλλους γονείς που έχουν παιδιά, είτε στο δικό σας σπίτι, είτε σε άλλα σπίτια είτε σε δημόσιους χώρους όπως παιδικές χαρές.
Η. ΠΗΓΑΙΝΕΤΕ ΒΟΛΤΕΣ
Είναι λογικό να είστε κουρασμένοι λόγου του φόρτου εργασίας σας. Παρόλα αυτά, μην ξεχνάτε ότι το παιδί σας χρειάζεται να παίξει και να εκτονωθεί. Φροντίστε, κάποια Σαββατοκυρίακα να πηγαίνετε σε τόπους που μαζεύονται άλλα παιδιά, όπως είναι τα πάρκα, οι παιχνιδότοποι, ώστε να του δοθεί η ευκαιρία να τα πλησιάσει και να παίξει μαζί τους.
Θ. ΚΑΤΟΙΚΙΔΙΟ
Η υιοθεσία κατοικίδιου βοηθά στην ανάπτυξη της αυτοπεποίθησης του παιδιού και της εμπιστοσύνης στον εαυτό του.
Ι. ΕΠΙΒΡΑΒΕΥΣΗ
Η επιβράβευση είναι πολύ σημαντική, αλλά είναι απαραίτητο να είναι στοχευμένη και συγκεκριμένη. Για παράδειγμα, πείτε του: «Μπράβο που πήγες και μίλησες πρώτος σε εκείνο το παιδί, χαίρομαι που το έκανες!».
Κ. ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΜΕ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ
Θα ήταν καλό να μιλήσετε με τον δάσκαλο του παιδιού, για να σας μεταφέρει την κοινωνική του εικόνα στο σχολείο καθώς και το βαθμό ένταξης του στο σύνολο της ομάδας.
Εάν παρόλες τις προσπάθειες σας το παιδί εξακολουθεί να δυσκολεύεται να κοινωνικοποιηθεί και σας εκφράζει ότι νιώθει μοναξιά, θα ήταν καλό να αποταθείτε σε Εκπαιδευτικό Ψυχολόγο για περαιτέρω καθοδήγηση.
*Ειδικευόμενη Εκπαιδευτική Ψυχολόγος
