ΤΟΥ ΚΥΡΙΑΚΟΥ ΜΑΤΘΑΙΟΥ*
Στη συνάντηση της Γραμματείας της ΟΕΛΜΕΚ με εσάς, κυρία Υπουργέ Παιδείας, Αθλητισμού και Νεολαίας, στις 18 Ιουλίου 2025, συζητήθηκαν και καταγράφηκαν συνοπτικά οι βασικές διαφωνίες της Οργάνωσής μας με το προτεινόμενο νέο σχέδιο αξιολόγησης των εκπαιδευτικών.
Η κύρια πηγή ανησυχίας και αντίδρασης από πλευράς των εκπαιδευτικών και των οργανώσεών τους είναι η έλλειψη διαφάνειας και η ευνοιοκρατική πρακτική που χαρακτηρίζει το υφιστάμενο σύστημα. Δυστυχώς, το νέο σχέδιο δεν φαίνεται να διασφαλίζει πως αυτές οι στρεβλώσεις θα εξαλειφθούν.
Όπως μας αναφέρατε, στο πλαίσιο της νέας προσέγγισης, ενισχύεται σημαντικά ο αριθμός των επιθεωρητών, αφού θέλετε να λειτουργούν και ως «σύμβουλοι» στο πλαίσιο της διαμορφωτικής αξιολόγησης. Ωστόσο, η σημερινή πραγματικότητα στις σχέσεις αξιολογητών και αξιολογουμένων δεν αφήνει πολλά περιθώρια αισιοδοξίας. Όταν ένας εκπαιδευτικός τολμήσει να αμφισβητήσει ή να διαφωνήσει με τον αξιολογητή του, συχνά στιγματίζεται, με αρνητικές συνέπειες για την αξιολόγηση και την επαγγελματική του εξέλιξη.
Μας είπατε πως σκοπεύετε να αλλάξετε αυτή τη σχέση, ώστε να οικοδομηθεί εμπιστοσύνη και πνεύμα συνεργασίας. Δεν πειστήκαμε. Και δεν πειστήκαμε, όχι επειδή αμφισβητούμε τις προθέσεις σας, αλλά επειδή έχουμε ακούσει πολλές υποσχέσεις στο παρελθόν.
Αν πραγματικά επιδιώκετε να αποκαταστήσετε την εμπιστοσύνη, ξεκινήστε από σήμερα. Δημιουργήστε άμεσα ένα αξιόπιστο και διαφανές σύστημα μετα-αξιολόγησης, που θα εντοπίζει αστοχίες και θα λαμβάνει διορθωτικά μέτρα. Αποδείξτε με πράξεις και όχι με λόγια πως είστε έτοιμοι για αλλαγές ουσίας και όχι επίφασης.
Γνωρίζετε, κυρία Υπουργέ, την υπάρχουσα κατάσταση: Οι αξιολογητές αποδίδουν βαθμολογίες χωρίς τεκμηρίωση, ενώ σε κάποιους τομείς ακολουθούν εσωτερικές οδηγίες από τη ΓΕΜΕ και τον ΔΜΕ για περιορισμό των υψηλών βαθμολογιών. Έτσι, η τελική αξιολόγηση εξαρτάται περισσότερο από την προσωπική σχέση με τον αξιολογητή, παρά από αντικειμενικά και συγκρίσιμα κριτήρια. Όσοι εκφράζουν άποψη, αποκλείονται σιωπηρά από θετική αξιολόγηση, ως «παραδείγματα προς αποφυγή».
Το χειρότερο όμως είναι ότι το Υπουργείο αγνοεί επιστολές και αιτήματα αξιολογούμενων ή εκπροσώπων τους που ζητούν σαφείς, θεσμοθετημένες διαδικασίες, κριτήρια και οδηγίες που εφαρμόζονται ώστε οι αξιολογήσεις να είναι δίκαιες μεταξύ όλων. Αυτό συνιστά παραβίαση κάθε αρχής χρηστής διοίκησης.
Αν επιθυμείτε, πράγματι, οι εκπαιδευτικοί να αντιμετωπίσουν το νέο σύστημα αξιολόγησης ως μια θετική μεταρρύθμιση, και όχι ως εργαλείο αναπαραγωγής της αναξιοκρατίας, τότε ξεκινήστε άμεσα την εφαρμογή μέτρων που θα εγγυώνται διαφάνεια, λογοδοσία και δίκαιη μεταχείριση.
Κλείνοντας, και επειδή πάντα θέλουμε να πιστεύουμε στις καλές προθέσεις των ανθρώπων, σας καλούμε -ως ένδειξη καλής πίστης- από τη φετινή χρονιά, να έχετε συγκεκριμένες προτάσεις και ενέργειες προς αυτή την κατεύθυνση. Το εκπαιδευτικό σώμα δεν αντέχει άλλη υποτίμηση. Αξίζει ένα σύστημα αξιολόγησης που θα βασίζεται στη δικαιοσύνη και την εμπιστοσύνη.
Υ.Γ.
Σε επόμενη μου δημόσια παρέμβαση θα επιχειρήσω να περιγράψω με περισσότερη λεπτομέρεια πώς λειτουργεί το δίκτυο αλληλεξάρτησης που οδηγεί συστηματικά σε αναξιοκρατικές αξιολογήσεις. Πρόκειται για ένα «σύστημα» βαθιά ριζωμένο, το οποίο δεν φαίνεται να ανατρέπεται ουσιαστικά από το νέο πλαίσιο αξιολόγησης, καθώς ακόμη και η διαδικασία εξέτασης ενστάσεων παραμένει εσωτερική υπόθεση του ίδιου του μηχανισμού. Όσο αυτή η εσωστρέφεια διατηρείται, η αξιολόγηση δεν θα πείθει ούτε θα εμπνέει εμπιστοσύνη.
*Μαθηματικός
Βοηθός Γενικός Γραμματέας ΟΕΛΜΕΚ
