ΤΟΥ ΑΝΤΩΝΗ ΘΕΟΧΑΡΟΥΣ*
Ο Καθηγητής στην Έδρα Columbia Ship Management και Κοσμήτορας της Σχολής Μεταπτυχιακών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο Κύπρου με παράλληλη έδρα επί σειρά ετών στο Πανεπιστήμιο του Warwick (ασυμβίβαστο;) σε άρθρο του ημ. 21/11/2021 επιχειρεί συγκεκαλυμμένα να ερμηνεύσει την αναχρονιστικότητα του Νόμου που αφορά την παραχώρηση άδειας άνευ απολαβών στον ευρωβουλευτή Νιαζί Κιζιλγιουρέκ. Πέραν από το γεγονός ότι το ασυμβίβαστο ερμηνεύεται από τον κ. Τσούκα με μια προσέγγιση α λα κάρτ θα εστιαστώ μόνον στην κάθετη διαφωνία μου με το πνεύμα αλλά και ιδεολογικό/φιλοσοφικό υπόβαθρο επι του οποίου εδράζεται η ερμηνεία του.
1. Ο Νόμος στη συγκεκριμένη περίπτωση δεν είναι απλά ένας αναχρονιστικός Νόμος. Είναι ένας αναχρονιστικός νόμος που χρησιμοποιείται επιτηδευμένα και εμμονικά για να κτυπηθεί η συγκεκριμένη απόφαση του Πανεπιστημίου Κύπρου.. Αναχρονιστικοί είναι κι άλλοι νόμοι και επειδή ακριβώς αναγνωρίζεται η αναγχρονιστικότητά τους δεν εφαρμόζονται. Όπως η ποινικοποίηση της βλασφημίας. Όπως κάποτε η ποινικοποίηση της ομοφυλοφιλίας. Η υπερασπιστική γραμμή της Κ.Δ. στο ΕΔΑΔ ήταν ότι ο Νόμος είναι ανενεργός και έτσι δεν παραβιάζονται τα ανθρώπινα δικαιώματα.
2. Το Πανεπιστήμιο Κύπρου υπόκειται σε "συμβολική ζημία" και το πολιτικό του κεφάλαιο απομειώνεται σημείο αναφοράς του γίνονται οι λαϊκιστές επικριτές του στη Βουλή. Το γιατί οι λαϊκιστές επικριτές του Πανεπιστημίου στη Βουλή μπορούν να εκβιάζουν την αυτονομία του έχει να κάνει με τα αλισβερίσια των λαϊκιστών με άλλους που υποτίθεται ότι δεν είναι λαϊκιστές. Και δυστυχώς ο βίος και η πολιτεία των δημοσίων πανεπιστημίων σε διαχρονικό επίπεδο είναι διάσπαρτα από τέτοια. Η αυτονομία του Πανεπιστημίου έπρεπε να διαφυλαχτεί από αυτά τα αλισβερίσια στη Βουλή και όχι να προσαρμόζεται σε αυτά.
3. "Στη δημοκρατική παράδοση, μάλιστα, τέτοιες αλλαγές, με μείζονα ηθικοπολιτική σημασία, ενδέχεται να συνεπάγονται σημαντικό κόστος για αυτούς που τις εισηγούνται (π.χ. όσοι αγωνίστηκαν για τα πολιτικά δικαιώματα των αφροαμερικανών στις ΗΠΑ, τη δεκαετία του 1960). Ο αγώνας κατά του ρατσισμού και των διακρίσεων στις Ηνωμένες Πολιτείες δεν είναι κάτι που έληξε. Η ιστορικοποίηση του, ως κάτι που έγινε τη δεκαετία του '60, ιστορικοποιεί τον ρατσισμό ως επίσης κάτι που έγινε και πέρασε πια. O αγώνας για πολιτικά δικαιώματα των αφροαμερικανων στη δεκαετία του '60 δεν ανήκει στην δημοκρατική παράδοση του φιλελεύθερου κράτους. Ανήκει στην ιστορία του αγώνα για πολιτικά δικαιώματα, για απελευθέρωση, του αγώνα για κοινωνική δικαιοσύνη, του αγώνα κατά των de jure προνομίων της λευκότητας.
Η απόφαση για μη εφαρμογή του περί ασυμβίβαστου νόμου είναι μια απόφαση που λαμβάνει ακριβώς υπόψη αυτό: ότι οι θεσμοί του Δήμου που πρέπει να προστατευθούν αλλά και να ενισχυθούν είναι πολλοί. Θεσμοί της Δημοκρατίας είναι και ο αγώνα για ελευθερία σκέψης, η υπεράσπιση του ακαδημαϊκού ως ενεργού πολίτη, το ξήλωμα των επιχειρημάτων των λαϊκιστών ή/και φασιστικών κομμάτων, η προάσπιση εκείνων που γίνονται στόχοι λόγω περιρρέουσας ατμόσφαιρας μισαλλόδοξης εθνοτικής πλαισίωσής τους. Όταν τα πιο πάνω δεν πρέπει να μετρούν ως πολιτικό κεφάλαιο ενός αυτόνομου πανεπιστημίου για να μπορεί να εμπεδωθεί η "δημοκρατική παράδοση", για ποια αυτονομία αξίζει να αγωνιστεί ένα δημόσιο πανεπιστήμιο.
*Αναπληρωτής Καθηγητής, Σχολή Διοίκησης και Οικονομίας, Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου
