ΤΕΠΑΚ: To «Ερατοσθένης» συμβάλλει στην έγκαιρη ενημέρωση για κρίσιμα ατμοσφαιρικά φαινόμενα

Παγκόσμια Ημέρα Μετεωρολογίας

Κάθε χρόνο, στις 23 Μαρτίου, γιορτάζεται η Παγκόσμια Ημέρα Μετεωρολογίας, όπου ο Παγκόσμιος Μετεωρολογικός Οργανισμός (ΠΜΟ) τιμά την έναρξη ισχύος της σύμβασής του, στις 23 Μαρτίου 1950. Φέτος, γιορτάζοντας τα 75 χρόνια του, ο ΠΜΟ έχει ως θέμα «Έγκαιρη προειδοποίησης για όλους», καθιστώντας το πιο επίκαιρο από ποτέ, αφού η χρονιά που πέρασε αποτέλεσε ορόσημο ως η πιο ζεστή χρονιά που έχει καταγραφεί. Με τα ακραία καιρικά φαινόμενα να εντείνονται όλο και περισσότερο, η καταγραφή μετεωρολογικών παραμέτρων κρίνεται απαραίτητη. 

Οι συνεχιζόμενες παρεμβάσεις και αλλαγές στο περιβάλλον έχουν οδηγήσει στην εμφάνιση όλο και περισσότερων ακραίων καιρικών φαινομένων, επηρεάζοντας τους τομείς της γεωργίας και της οικονομίας αλλά και της ανθρώπινης ζωής. Η άνοδος της θερμοκρασίας, η μείωση των βροχοπτώσεων και οι παρατεταμένοι καύσωνες δημιουργούν αρκετά προβλήματα, ιδιαίτερα σε περιοχές όπως η Κύπρος, όπου η λειψυδρία και η αυξημένη συχνότητα πυρκαγιών απειλούν το οικοσύστημα. Όλα τα παραπάνω καθιστούν απαραίτητη τη συνεργασία διεθνών οργανισμών, όπως ο Παγκόσμιος Μετεωρολογικός Οργανισμός, αλλά και την ανάπτυξη τοπικών στρατηγικών για τη βελτίωση της διαχείρισης των υδάτινων πόρων και την εφαρμογή μέτρων για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή. 

Τα συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης διαδραματίζουν κρίσιμο ρόλο στη μείωση των επιπτώσεων των καταστροφών, παρέχοντας έγκαιρες και ακριβείς ειδοποιήσεις που επιτρέπουν στις κοινότητες να προετοιμαστούν και να ανταποκριθούν αποτελεσματικά. Ωστόσο, πολλές ευάλωτες περιοχές δεν έχουν ακόμα πρόσβαση σε αξιόπιστες πληροφορίες έγκαιρης προειδοποίησης. Αυτό το κενό υπογραμμίζει τη σημασία πρωτοβουλιών όπως η "Έγκαιρη Προειδοποίηση για Όλους" (Early Warnings for All), η οποία στοχεύει να εξασφαλίσει ότι κάθε άνθρωπος στη Γη θα προστατεύεται από ένα σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης έως το 2027.  

To Κέντρο Αριστείας Ερατοσθένης ως εθνικός εκπρόσωπος  του Ευρωπαϊκού Προγράμματος Συνεργασίας της Υπηρεσίας Παρακολούθησης της Ατμόσφαιρας Copernicus CAMS (https://airdatahub.eu/),  συμβάλλει στην έγκαιρη ενημέρωση για κρίσιμα ατμοσφαιρικά φαινόμενα. 

Πώς το CARO NF μπορεί να υποστηρίξει την έγκαιρη προειδοποίηση  

Η Εθνική Υποδομή Ατμοσφαιρικής Τηλεπισκόπησης (CARO NF), του Κέντρου Αριστείας ΕΡΑΤΟΣΘΕΝΗΣ, μπορεί να συμβάλει σημαντικά στην πρωτοβουλία "Έγκαιρη Προειδοποίηση για Όλους" μέσω των προηγμένων δυνατοτήτων της  επίγειας τηλεπισκόπησης της ατμόσφαιρας. Συγκεκριμένα:  

1. Ενίσχυση της Παρακολούθησης της Ατμόσφαιρας  
• Το CARO NF παρέχει δεδομένα υψηλής ανάλυσης, κρίσιμα για την παρακολούθηση ακραίων καιρικών φαινομένων.  
• Συμβάλλει στην ανίχνευση καταιγίδων, κυμάτων καύσωνα και επικίνδυνης ατμοσφαιρικής ρύπανσης, βελτιώνοντας τα συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης.  
2. Βελτίωση των καιρικών και κλιματικών μοντέλων  
• Τα δεδομένα του παρατηρητηρίου ενισχύουν τα αριθμητικά μοντέλα πρόγνωσης καιρού, καθιστώντας τις προειδοποιήσεις πιο ακριβείς σε τοπικό επίπεδο. 
• Παρέχει πληροφορίες για τα αερολύματα και τη σύνθεση της ατμόσφαιρας, που συμβάλλουν στην πρόγνωση κλιματικών καταστροφών.  
3. Υποστήριξη της ετοιμότητας και της αντίδρασης σε καταστροφές  
• Μέσω συνεργασίας με τις εθνικές υπηρεσίες το CARO NF ενισχύει τις δυνατότητες έγκαιρης προειδοποίησης σε περιφερειακό επίπεδο.  
• Τα δεδομένα του βοηθούν τις αρχές να αναπτύξουν προληπτικές στρατηγικές διαχείρισης κινδύνων για την προστασία των κοινοτήτων.  
4. Ενίσχυση της περιφερειακής και παγκόσμιας συνεργασίας  
• Το CARO NF μπορεί να ενσωματώσει τα δεδομένα του σε διεθνή δίκτυα όπως ο WMO, ενισχύοντας την παγκόσμια κάλυψη έγκαιρης προειδοποίησης.  
• Υποστηρίζει τη μεταφορά τεχνογνωσίας, βοηθώντας στη δημιουργία τοπικών συστημάτων έγκαιρης προειδοποίησης.  
5. Προώθηση της έρευνας και της καινοτομίας  
• Η έρευνα του παρατηρητηρίου συμβάλλει στην κατανόηση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, οδηγώντας σε βελτιωμένες μακροπρόθεσμες προγνώσεις.  
• Τα δεδομένα του μπορούν να υποστηρίξουν λύσεις τεχνητής νοημοσύνης (ΑΙ) για έγκαιρη προειδοποίηση, βελτιώνοντας τις δυνατότητες πρόβλεψης.  

Καθώς οι κλιματικοί κίνδυνοι αυξάνονται, ο ρόλος σταθμών τηλεπισκόπησης όπως το CARO NF γίνεται όλο και πιο κρίσιμος για τη γεφύρωση του χάσματος στην έγκαιρη προειδοποίηση και την προστασία ευάλωτων πληθυσμών.