Η επιστροφή των μαθητών στα σχολεία μιας νέας πραγματικότητας

ΤΟΥ ΚΥΠΡΟΥ ΑΛΛΑΓΙΩΤΗ*

Και τελικά τα δημοτικά σχολεία ανοίγουν και πάλι. Εάν είναι ορθή ή όχι αυτή η απόφαση και για ποιους θα το δείξει ο χρόνος. Οι προεκτάσεις αυτής της απόφασης για μας τους εκπαιδευτικούς είναι πολλές. Μια  από αυτές  που μας απασχολεί σε μεγάλο βαθμό  είναι και οι συνθήκες κάτω από τις οποίες θα επιστρέψουν οι μαθητές και πώς αυτές συνάδουν ή όχι με την ψυχοσύνθεση και τις ανάγκες των παιδιών της σχολικής ηλικίας.

Η επιστροφή στα σχολεία, όπως είναι φυσικό και αναμενόμενο, εκλαμβάνεται από τους μαθητές  ως η μετάβαση από τον εγκλεισμό τους, για δύο και πλέον μήνες, στην κανονικότητα της γνώριμης σε αυτά σχολικής ζωής. Πώς όμως θα είναι στην πραγματικότητα η μετάβαση αυτή; Σίγουρα, αν ληφθούν υπόψη οι πρόνοιες της τελευταίας εγκυκλίου του ΥΠΠΑΝ, αυτή θα είναι πολύ  απογοητευτική.

Ας δούμε λοιπόν το γιατί.

1.Οι μαθητές θα είναι υποχρεωμένοι να εφαρμόζουν συνεχώς καθοδηγούμενες, αυστηρές και αντιπαιδαγωγικές ρουτίνες σε όλη τη διάρκεια της παραμονής τους στο σχολείο, τόσο την ώρα του μαθήματος όσο και στα διαλείμματα. 

2. Μαθήματα όπως η Φυσική Αγωγή, η Μουσική, η Τέχνη, ο Σχεδιασμός/Τεχνολογία και η Αγωγή Ζωής/Υγείας, που τόσο αγαπούν οι μαθητές, δε θα μπορούν να διεξαχθούν όπως γινόταν προηγουμένως (σε κατάλληλα εξοπλισμένα εργαστήρια, ομαδικά, συνεργατικά, με χρήση υλικών, με κίνηση κτλ.). Θα καταντήσουν ανιαρά και κουραστικά.

3. Οι σύγχρονες μέθοδοι διδασκαλίας που εφαρμόζονταν ως τώρα θα δώσουν τη θέση τους στην παρωχημένη πια μετωπική, από καθέδρας διδασκαλία. Καταργείται η συνεργατική μάθηση, η αυτενέργεια και γενικά η ενεργός εμπλοκή των μαθητών και πλέον το ενδιαφέρον τους αναμένεται να είναι μειωμένο.

4. Το διάλειμμα δε θα είναι πια για τους μαθητές χρόνος ξεκούρασης, παιχνιδιού και κοινωνικής αλληλεπίδρασης αφού το οποιονδήποτε πλησίασμα ανάμεσά τους, μικρότερο από δύο μέτρα, θα απαγορεύεται. Οι φίλοι τους, που τόσο αγωνιούσαν να ξαναδούν και να κάνουν πράγματα μαζί, θα  βρίσκονται σε απόσταση.

5. Τα κυλικεία δε θα λειτουργούν, γι’ αυτό οι μαθητές καλούνται να φέρνουν από το σπίτι το φαγητό και το νερό που θα χρειαστούν κατά τη διάρκεια της ημέρας. Και τίθεται τώρα το εξής ερώτημα: Πώς είναι δυνατό, με τις τόσο  ψηλές θερμοκρασίες που όπως πάντα αναμένονται, να μπορεί να φέρνει ο κάθε μαθητής αρκετή ποσότητα νερού από το σπίτι για να τον φτάσει όσο θα βρίσκεται στο σχολείο; Πέραν τούτου, τα κυλικεία εξυπηρετούσαν και τους άπορους μαθητές προμηθεύοντάς τους  καθημερινά με συσσίτιο. Τι θα γίνει σ’ αυτή την περίπτωση; (Τα προβλήματα που προκύπτουν από τη λειτουργία των κυλικείων είναι υγειονομικού χαρακτήρα και ως εκ τούτου θα μπορούσαν να αντιμετωπιστούν με ανάλογες πρόνοιες).

6. Πιθανόν να υπάρξουν μαθητές που να παρουσιάσουν φοβία απέναντι στη χρήση της τουαλέτας όσο θα βρίσκονται στο σχολείο.

7. Δεν αποκλείεται κάποιοι μαθητές να εκδηλώσουν ψυχολογικό άγχος απέναντι στο ενδεχόμενο να νοσήσουν, με αποτέλεσμα να αποκτήσουν αρνητική στάση απέναντι στο σχολείο και να μη θέλουν να έρχονται σ’ αυτό.

Στο σημείο αυτό θα ήταν καλά να γνωρίζουμε τη  θέση των Εκπαιδευτικών Ψυχολόγων του ΥΠΠΑΝ σε σχέση με όλα αυτά τα θέματα. Είχαν οποιανδήποτε συμμετοχή στον σχεδιασμό της  επιστροφής των μαθητών στα σχολεία, όπως αυτός αναφέρεται στην εγκύκλιο;

Σε σχέση με τους Επιθεωρητές Δημοτικής Εκπαίδευσης  θα θέλαμε να επισημάνουμε ότι, ενώ πάντοτε, ήταν και είναι παρόντες σε κάθε δυσκολία που παρουσιάζεται  στα σχολεία και βοηθούν τα μέγιστα με τις γνώσεις και την εμπειρία τους, αυτή τη συγκεκριμένη περίοδο δεν ακούσαμε την επίσημη  άποψή τους στα διάφορα ζητήματα που όλο αυτό το διάστημα προέκυπταν. Μήπως δεν τους  δινόταν η ευκαιρία ή η άδεια να την εκφράσουν; Δε θα έπρεπε όμως, ως οργανωμένο σύνολο, να το απαιτήσουν; Μήπως τελικά  αποφασίζουν  για όλα αυτά και γενικότερα για την τύχη της εκπαίδευσης οι Σύμβουλοι του ΥΠΠΑΝ που πιθανόν οι περισσότεροι να μην έχουν για χρόνια εργαστεί σε σχολεία;

Για μετριασμό των πιο πάνω αρνητικών συνεπειών στους μαθητές, θα πρέπει, κατά την άποψή μας, να εξεταστεί άμεσα το ενδεχόμενο  να σχολάνουν νωρίτερα από το προβλεπόμενο ωράριο. Η πρόνοια αυτή θα εφαρμοστεί εξάλλου  στα Γυμνάσια  που οι μαθητές εκεί είναι μεγαλύτεροι σε ηλικία. Με αυτό τον τρόπο πιστεύουμε πως θα μειωθεί σε κάποιο βαθμό η ψυχολογική πίεση και η κούραση στην οποία θα υποβάλλονται και θα είναι ένα κίνητρο αντοχής και σταδιακής προσαρμογής απέναντι στα νέα  δεδομένα. Στόχος όλων μας αυτή τη στιγμή θα πρέπει να είναι η ολοκλήρωση της σχολικής χρονιάς, με τις λιγότερες δυσάρεστες εμπειρίες για τους μαθητές. Δε χρειάζεται να χαλάσουμε σ’  ένα μήνα  όλα όσα κτίζαμε για  χρόνια στα σχολεία.

*Εκπαιδευτικός

Μέλος της Γραμματείας της ΔΗ.Αν.Α