ΤΗΣ ΣΟΥΛΑΣ ΙΩΑΝΝΟΥ*
Πριν ξεκινήσω την ιστορία για τα Τοκό, τα φανταστικά ψηφιακά νομίσματα του μέλλοντος, οφείλω μια παραδοχή (https://sch.cy/sd/299/70_toko_kai_mia_trypa_sto_papoutsi.pdf).
Η χρηματοοικονομική ευημερία των παιδιών δεν καθορίζεται αποκλειστικά από την γνώση τους γύρω από τα Τοκό αλλά από το μορφωτικό και κοινωνικό επίπεδο μέσα στο οποίο μεγαλώνουν, δρουν, αναπτύσσονται. Όπως ακριβώς συμβαίνει και με την γενική μόρφωση στο σχολείο, που ανεξάρτητα από την ειδική διδασκαλία, χτίζει χρηματοοικονομικές δεξιότητες.
Θα ήταν όλα αγγελικά πλασμένα εάν πιστεύαμε στις μαγικές ικανότητες της αγωγής υγείας. Ο κόσμος θα απέφευγε το κάπνισμα, θα έμπαινε έλεγχος στην κατανάλωση αλκοόλ, θα απουσίαζε ο ρατσισμός, η παχυσαρκία, τα ναρκωτικά και τόσα άλλα.
Θα είχαμε λύσει όλα μας τα προβλήματα και θα αποφεύγαμε τις κακοτοπιές.
Η ιστορία με τα Τοκό μας καλεί να μάθουμε την σημασία του προϋπολογισμού, της συνετής κατανάλωσης, της αποταμίευσης.
Έλα όμως που αυτά δε μπορούν να επιτευχθούν τόσο απλά. Δεν είναι αποτέλεσμα μιας απλής διασκεδαστικής γνώσης. Σε μεγάλο βαθμό επηρεαζόμαστε από την καθημερινότητα, μέσα στο ίδιο μας το κράτος.
Θυμηθείτε τότε που τα δάνεια δίνονταν με την μεγαλύτερή ευκολία χωρίς έλεγχο με αποτέλεσμα να χαθούν περιουσίες, να καταστραφούν ζωές, να κατασκευαστούν απάτες. Και στο παρελθόν είχαμε τους τοκογλύφους.
Αυτά δεν τα λέω ως κριτική αλλά για να θέσω την ιστορία με τα Τοκό στην σωστή της διάσταση. Η γνώση που προσφέρει η ιστορία με τα Τοκό εκτός από εφόδιο είναι κυρίως δικαίωμα. Δικαίωμα στη κοινωνική μάθηση για φαινόμενα που τους επηρεάζουν και μπορούν να επηρεάσουν. Δικαίωμα στην ανάπτυξη δεξιοτήτων σε συνθήκες που ατομικά και συλλογικά αποσκοπούν στην χρηματοοικονομική ευημερία.
Ως αναπόσπαστο μέρος της Αγωγής Υγείας, η οικονομική ευημερία δεν είναι κάτι νεοφανές και ούτε κάτι που εμείς ανακαλύψαμε. Στη Κύπρο αποτελεί ξεχωριστή θεματική ενότητα στο αναλυτικό πρόγραμμα από τη δημιουργία του (2010). Η ενότητα αυτή μας καλεί να αντιμετωπίσουμε προκλήσεις όπως η σπατάλη, η αποταμίευση, ο προϋπολογισμός. Η εξέλιξη των ετών προσθέτει συνεχώς νέα θέματα, όπως είναι η διαδικτυακή απάτη. Θέματα που συνδέονται και με τόσα άλλα της αγωγής υγείας, όπως η αγωγή του καταναλωτή, η συναισθηματική υγεία, οι κοινωνικές δεξιότητες, τα δικαιώματα και οι συνθήκες ζωής.
Στόχος η αντίληψη εκ μέρους των μαθητών ότι η οικονομική συμπεριφορά δεν περιορίζεται στη διαχείριση χρημάτων, αλλά επηρεάζει την καθημερινότητά, τις σχέσεις και εν τέλει την κοινωνία στο σύνολο. Ότι ακριβώς επιδιώκει η ιστορία με τα Τοκό.
Η ιστορία με τα Τοκό είναι ένα πρακτικό εργαλείο που επιτρέπει στους εκπαιδευτικούς να προσεγγίσουν την χρηματοοικονομική ευημερία μέσα από απλά καθημερινά διλήμματα, ανάγκες και επιθυμίες, την εμπιστοσύνη, τις σχέσεις, τα γενέθλια, τον λογαριασμό ηλεκτρισμού, την κοινωνική ανισότητα και πολλά άλλα. Η ιστορία αναδεικνύει με ευχάριστο τρόπο την αλληλεξάρτηση ανάμεσα στην επιδιωκόμενη συμπεριφορά του πρωταγωνιστή με το οικονομικό, πολιτισμικό, κοινωνικό και πολιτικό περιβάλλον που ζει.
Η ιστορία με τα Τοκό ήταν για μένα, όπως συμβαίνει άλλωστε και σε τόσα άλλα θέματα που αναπτύχθηκαν της αγωγής υγείας, μια ευκαιρία για αλληλεπίδραση και συνεργασία.
Μια ιστορία που ξεκίνησε όταν ένας παθιασμένος με την χρηματοοικονομική παιδεία ακαδημαϊκός, ο Ανδρέας Μιλιδώνης, εντόπισε την σχετική ενότητα στην αγωγή υγείας που, αν και υπήρχε από το 2010, χρειαζόταν ενίσχυση με εκπαιδευτικό υλικό.
Αυτή την σύνδεση έφτιαξε η Μαρία Λοϊζίδου και συμπλήρωσε η ομάδα αγωγής υγείας του ΥΠΑΝ. Θα τολμήσω να πω ότι η ιστορία με τα Τοκό αποτελεί για μένα κορυφαία στιγμή όπου η πολιτική (policy), η ακαδημαϊκή εμπλοκή και η εφαρμοσμένη πρακτική (στο επίπεδο της τάξης) συνενωθήκαν για κοινό σκοπό. Το αποτέλεσμα είναι να έχουμε στα χέρια την ιστορία με τα Τοκό, με την ευχή να είναι καλοτάξιδη.
*ΕΔΕ Δημοτικής
