Covid-19: Σχολική ετοιμότητα για την ένταξη στην Α’ Δημοτικού


Τι πρέπει να προσέχουν οι Εκπαιδευτικοί Νηπιαγωγοί και οι γονείς κατά την φετινή σχολική χρονιά;

ΤΗΣ ΝΙΚΗΣ ΘΕΟΔΩΡΟΥ*

      Η προσχολική εκπαίδευση αποτελεί σημαντική περίοδο για την εκπαιδευτική ζωή των παιδιών, καθώς οι  γνώσεις, οι δεξιότητες και τα μαθησιακά τους επιτεύγματα θα καθορίσουν την σχολική τους επιτυχία μετέπειτα. Επομένως το έργο των νηπιαγωγών είναι πολύ σημαντικό, εφόσον έχουν να διαδραματίσουν κύριο ρόλο στην προαγωγή της μάθησης του παιδιού. Συνεπώς θεωρείται χρήσιμη η παρακολούθηση της πορείας των παιδιών καθόλη την φοίτηση τους στο νηπιαγωγείο, καθώς οι νηπιαγωγοί πρέπει να κατανοούν σε βάθος τις δυνατότητες αλλά και τις αδυναμίες του μαθητή. Καλούνται ωστόσο να παρακολουθούν την μαθησιακή εξέλιξη, την επικοινωνία και την κοινωνικοποίηση του παιδιού με σκοπό την καλύτερη παροχή βοήθειας και τροποποίησης της διαδικασίας όσο αφορά την μάθηση του όπως και του σχολικού του περιβάλλοντος αντίστοιχα.

     Σήμερα, κρίνεται περαιτέρω σημαντική η αναφορά στην ‘Σχολική Ετοιμότητα’ των παιδιών που  ολοκληρώνουν την  Προδημοτική εκπαίδευση, καθώς η εκτίμηση της ετοιμότητας τους για την πρωτοβάθμια εκπαίδευση, ενδεχομένως να αποτελεί  ένα αρκετά ενδιαφέρον θέμα, υψηλής σημαντικής αξίας  το οποίο τόσο το σχολείο όσο και η οικογένεια έχει κριθεί  για να αντιμετωπίσει. Σαφώς, μετά από τις σημερινές συνθήκες- λόγω Κορωνοϊού, δεν θα μπορούσε να αγνοηθεί η ‘ελλιπής’ μαθησιακή κατάρτιση που ενδεχομένως να χαρακτηρίζει  το παιδί λόγω της απουσίας της διδασκαλίας του στη τάξη. Παρά ταύτα η αναγνώριση ή και η εκτίμηση της ετοιμότητας του για την ένταξη του στην Α’ Δημοτικού ίσως να αποτέλεσε για την περίοδο αυτή μια πρωτόγνωρη διαδικασία για κάθε σχολείο αλλά και οικογένεια. Επίσης, είναι πολύ πιθανό και φυσιολογικό αυτές τις μέρες να βιώνονται από κάθε γονέα σε εντονότερο βαθμό ποικίλα συναισθήματα και σκέψεις σχετικά με την ετοιμότητα του παιδιού τους στην Α’ Δημοτικού.  Με βάση αυτό λοιπόν, διαφαίνεται μέσω της βιβλιογραφίας η κρισιμότητα της ευρύτερης έννοιας σχετικά με την σχολική ετοιμότητα η οποία παρατηρείται να περιλαμβάνει στο φάσμα της παιδιά, οικογένειες, πρώιμα περιβάλλοντα, σχολεία και κοινότητες με σημαντική αναφορά στην επίτευξη ενός συγκεκριμένου συνόλου συναισθηματικών, συμπεριφορικών και γνωστικών δεξιοτήτων που απαιτούνται για να μάθει και να αφομοιώσει ένα παιδί, ώστε να λειτουργήσει αντίστοιχα  και με επιτυχία στο σχολείο. Είναι σημαντικό ωστόσο να αναγνωρίζουμε πως γενικότερα  τα παιδιά δεν είναι έμφυτα έτοιμα για το σχολείο. Οι δεξιότητες που κατορθώνουν να αναπτύξουν φαίνεται ως εκ τούτου να επηρεάζονται από τις κοινωνικές τους αλληλεπιδράσεις ακόμη και από το οικογενειακό τους περιβάλλον.  

Μέσα από την έρευνα, διαφαίνεται πως το οικογενειακό  πλαίσιο αποτελεί ένα πρώιμο περιβάλλον το οποίο μπορεί  να επηρεάσει  την ανάπτυξη και τη μάθηση του ίδιου του παιδιού. Επίσης,  σημαντική είναι η δομή του σχολείου, καθώς το σχολικό πλαίσιο υποδεικνύει συμπληρωματικό στοιχείο στην ετοιμότητα του κάθε μαθητή. Συνεπώς, η παρατήρηση των εκπαιδευτικών ως προς τους τομείς ανάπτυξης των παιδιών μέσα από το εκπαιδευτικό σύστημα,  μπορεί να βοηθήσει θετικά στην σχολική τους επιτυχία και στην μάθηση τους. Πρόκειται ωστόσο για παρατηρήσεις στην σωματική τους ευεξία, την κινητική τους ανάπτυξη, κοινωνική και συναισθηματική ανάπτυξη όπως και γλωσσική ανάπτυξη και ωριμότητα στο λόγο. Επομένως, οι Νηπιαγωγοί έχουν την δυνατότητα να αξιολογήσουν τις δεξιότητες των παιδιών, αναγνωρίζοντας με αυτό τον τρόπο τα δυνατά τους σημεία όπως και τις πιθανές τους ανάγκες στη τάξη. Οι αξιολογήσεις ωστόσο περιλαμβάνουν συνήθως την παρατήρηση της συμπεριφοράς του παιδιού στη τάξη αλλά και την λειτουργικότητα του μέσα από δείγματα εργασιών. Μέσα από την διαδικασία αυτή, δεν θα μπορούσε να μην ληφθεί υπόψη η συμβολή των γονέων, με τους οποίους κρίνεται χρήσιμο και βοηθητικό να δημιουργείται καλή επικοινωνία και στενή συνεργασία με τον εκπαιδευτικό της τάξης. Η σχέση αυτή μπορεί να διατηρηθεί ή ακόμη να ενισχυθεί βελτιώνοντας την μαθησιακή εικόνα του παιδιού μέσω της εφαρμογής διαφόρων μέσων επικοινωνίας που μπορούν να χρησιμοποιηθούν, όπως για παράδειγμα η δημιουργία ενός εβδομαδιαίου μπλοκ (ημερολόγιο) ή  ενός πίνακα με την καθημερινή καταγραφή ως προς την πρόοδο που δύναται να φέρει το παιδί για κάθε τομέα ανάπτυξης του.

    Η φετινή σχολική χρονιά ας μην ξεχνάμε ότι μπορεί να σηματοδοτήσει μια καινούρια αρχή για κάθε εκπαιδευτικό, καθώς η παρακολούθηση της πορείας του παιδιού καθόλη την φοίτηση του στο νηπιαγωγείο μπορεί να επιφέρει χρήσιμα αποτελέσματα και δεδομένα για μια σημαντική και εξατομικευμένη μαθησιακή εξέλιξη που μπορεί να λάβει στο τρέχων σχολικό του περιβάλλον αλλά και στο μετέπειτα εκπαιδευτικό του βήμα. Κρίνεται πως η πορεία αυτή μπορεί να βοηθήσει ως εκ τούτου στην  καλύτερη πρόβλεψη και στον έγκαιρο εντοπισμό των  δυσκολιών που πιθανόν να προκύψουν αργότερα στη μάθηση του παιδιού. Επιπλέον, η διαδικασία αυτή ενδεχομένως να συμβάλει στην επισήμανση των γνώσεων και δεξιοτήτων που έχει κατακτήσει σε γνωστικό επίπεδο το παιδί, στην γνωστοποίηση της ικανότητας του για συγκέντρωση και προσοχή, στις δυνατότητες ή τις αδυναμίες του σε γλωσσικό και γνωστικό επίπεδο, στον τρόπο εκδήλωσης των συναισθημάτων του, στον τρόπο που το ίδιο το παιδί οργανώνει την σκέψη του, ακόμη και στην λήψη πληροφοριών σχετικά με την κοινωνική του προσαρμογή.

Όσο αφορά επίσης την εκπαίδευση των παιδιών, θα επεκταθώ στο σημείο αυτό πιο αναλυτικά ως προς το κομμάτι της αναγνωστικής ικανότητας, το οποίο φαίνεται να αποτελεί ένα τομέα που απασχολεί ιδιαίτερα πολλούς γονείς με την εισδοχή του παιδιού τους στο Δημοτικό. Συνεπώς, κρίνεται πως η προσχολική ηλικία είναι μια ευκαιρία για προώθηση της ετοιμότητας του παιδιού σε ανάπτυξη της αναγνωστικής του ικανότητας, ενώ υποστηρίζεται μέσω της εμπειρικά υποστηριζόμενης βιβλιογραφίας πως ένα παιδί είναι έτοιμο να διαβάσει όταν έχει αναπτυχθεί στο να ακούει λέξεις, συνδέοντας ήχους και αναγνωρίζοντας τους αρχικούς ήχους των λέξεων και τις μονάδες αυτών. Η δεξιότητα αυτή έχει να κάνει με την φωνολογική ενημερότητα και συνήθως εμφανίζεται σε ηλικίες παιδιών από 2 μέχρι 6 χρόνων. Επομένως, εφόσον το παιδί έχει αναπτυχθεί στον τομέα αυτό, αναμένεται πως θα μπορεί να μάθει να διαβάζει νωρίτερα και με μεγαλύτερη ευχέρεια.

Με βάση και τα πιο πάνω, είναι σπουδαίο να αναγνωρίζεται, πως το κάθε παιδί είναι διαφορετικό και για τον λόγο αυτό μπορεί να παρουσιαστούν διακυμάνσεις σχετικά με τον χρόνο κατάκτησης του σε πολλές δεξιότητες. Εντούτοις, η εκτίμηση της ετοιμότητας του παιδιού είναι σημαντικό να παρέχει στους εκπαιδευτικούς και στα σχολεία, δείκτες των επιπέδων ανάπτυξης του, με την λήψη των πληροφοριών να βοηθούν στο σχεδιασμό των κατάλληλων  οδηγιών και βέλτιστων πρακτικών που θα μπορούσαν  να εφαρμοστούν μέσα από το μαθησιακό του περιβάλλον. Παρόλα αυτά, διακρίνεται ως φυσιολογικό, τα παιδιά να μαθαίνουν διαφορετικές δεξιότητες με διαφορετικούς ρυθμούς, καθώς το γεγονός αυτό είναι σημαντικό ώστε να μην επηρεάζει  την κρίση του επαγγελματία ως προς την ετοιμότητα του παιδιού.

Τέλος, το σημαντικό είναι να θυμόμαστε, πως τα μικρά παιδιά έχουν την ανάγκη για υποστήριξη κατά την προετοιμασία τους όσο αφορά στα υψηλά πρότυπα μάθησης που θα έχουν να αντιμετωπίσουν με την φοίτησή τους στο Δημοτικό σχολείο!!

*Ειδικευόμενη Εκπαιδευτικός Ψυχολόγος

(υπό την εποπτεία της Δρ Νάσιας Τριγωνάκη-Παύλου, ΥΠΠΑΝ/ΥΕΨ)




Comments (0)


This thread has been closed from taking new comments.





Newsletter










1603