ΤΗΣ ΝΑΣΙΑΣ ΤΡΙΓΩΝΑΚΗ ΠΑΥΛΟΥ PhD *
Οι περισσότεροι γονείς μπορεί κατά καιρούς να δηλώνουν ότι το επάγγελμα-γονιός είναι το πιο δύσκολο επάγγελμα αφού τα αισθήματα άγχους και στρες τους καταβάλουν. Παρόλο που αγαπάνε τα παιδιά τους, υπάρχουν στιγμές όπου ο κάθε γονέας αισθάνεται κουρασμένος και αποκαρδιωμένος.
Πρωτίστως οι γονείς καλούνται να αναγνωρίσουν τι ακριβώς είναι αυτό που νιώθουν. Μήπως μαζί με το στρες και το άγχος, νιώθεις τον θυμό να σε κυριεύει; Μήπως φοβάσαι ότι δεν θα τα καταφέρεις και αυτό σε αγχώνει; Μήπως λυπάσαι που οι δικές σου προσδοκίες από το τι σημαίνει για εσένα «καλός γονιός» δεν ικανοποιούνται; Μήπως αυτό το συναίσθημα οδηγεί σε τύψεις για το τι θα μπορούσες να είχες κάνει καλύτερα;
Οι γονείς αρχίζουν να νιώθουν και τις επιπτώσεις στο σώμα τους. Τα συναισθήματα φαίνεται να σωματοποιούνται, το άγχος και το στρες εμφανίζονται ως πονοκέφαλος, κοιλόπονος, αϋπνία, έκζεμα, κνησμός κλπ. Αρχικά οι γονείς δεν συνδέουν την συναισθηματική φόρτιση με τα σωματικά συμπτώματα και αυτό επιβαρύνει το άγχος τους.
Στην περίπτωση αυτή, πρέπει να μάθουν να ηρεμούν. Όταν είμαστε ήρεμοι, λέμε και κάνουμε πράγματα για τα οποία δεν θα μετανιώσουμε αργότερα και είμαστε λιγότερο επιρρεπείς στο να γίνουμε αμυντικοί (ή και επιθετικοί) με τα παιδιά μας. Πάρτε λίγο χρόνο, αναπνεύστε και επιστρέψτε. Όσο πιο συνειδητή είναι η απομάκρυνση από την πηγή του στρες πχ από έναν καυγά με το παιδί, τόσο πιο άμεση θα είναι και η ανακούφιση τόσο η σωματική όσο και η ψυχική.
Πολλές φορές οι γονείς νιώθουν ότι χάνουν τον έλεγχο της κατάστασης. Άλλες φορές, πιστεύουν ότι δεν μπορούν να ελέγξουν καμία κατάσταση. Καλό είναι, σε αυτές τις χαοτικές στιγμές, να μπορούν να βάλουν τα πράγματα σε μια σειρά. Να ιεραρχήσουν τις προτεραιότητές τους. Εάν, δηλαδή, νιώθουν ότι πολλά πράγματα είναι εκτός ελέγχου, ποιο από αυτά είναι πιο σημαντικό να επιλυθεί άμεσα; Σε τι μπορούν να επενδύσουν άμεσα για να λυθεί και να μπορέσουν να ασχοληθούν με τα υπόλοιπα στη συνέχεια; Σε τέτοιες συναισθηματικά φορτισμένες και σωματικά επιβαρημένες καταστάσεις, να ζητάτε βοήθεια! Από τον / τη σύζυγο, από τα μεγαλύτερα παιδιά, από την γιαγιά ή τον παππού. Συχνά οι γονείς πιστεύουν ότι είναι υπερ-ήρωες και ότι τα καταφέρνουν όλα μόνοι τους – η βοήθεια, όμως, από τρίτους, μπορεί να αποβεί σωτήρια!
Οι γονείς, όπως όλοι οι «εργαζόμενοι», χρειάζονται διαλείμματα. Δεν θα πρέπει να κατηγορήσει κανένας μια κουρασμένη μητέρα που θέλει να καθίσει για 1 ώρα στον καναπέ της και να δει τηλεόραση ή να διαβάσει το βιβλίο της. Δεν θα πρέπει να κατηγορήσει κανένας έναν κουρασμένο πατέρα που δούλευε βραδινή βάρδια και θέλει να κοιμηθεί 2-3 ώρες πριν αναλάβει την φροντίδα των παιδιών. Φροντίζω το σώμα, ξεκουράζομαι, κοιμάμαι, τρέφομαι σωστά, δεν είμαστε μηχανές που ακόμα και αυτές δεν δουλεύουν χωρίς διάλειμμα!
Οι γονείς που δεν φροντίζουν το σώμα τους είναι επίσης πιο ευάλωτοι ψυχικά και για το λόγο αυτό, έρευνες έχουν επιβεβαιώσει τη σημασία της σωματικής άσκησης. Μπορεί σε κάποιους να ακούγεται αστείο (Μα που να βρω χρόνο για γυμναστήριο!!!) αλλά η ρουτίνα της σωματικής άσκησης θα φέρει αποτελέσματα σε βάθος χρόνου και θα αυξήσει την αυτοπεποίθησή σας και τις αντοχές σας στον γονεϊκό σας ρόλο.
Οι γονείς νιώθουν αβοήθητοι και μόνοι όταν δεν μοιράζονται εμπειρίες με άλλους γονείς. Όταν προσπαθούν να τα βγάλουν πέρα μόνοι και δεν συζητούν προβλήματα και δυσκολίες που τυχόν αντιμετωπίζουν στην καθημερινότητά τους με άλλους, πιστεύουν ότι μόνο αυτοί δυσκολεύονται και ότι μόνο αυτοί δεν τα καταφέρνουν. Πιστεύουν ότι εάν μοιραστούν αρνητικές και δυσάρεστες εμπειρίες με άλλους γονείς, θα τους κρίνουν, θα τους κοροϊδέψουν, θα τους θεωρήσουν «κακούς» γονείς. Τα πράγματα δεν είναι έτσι ακριβώς όμως. Ειδικά οι νεαροί γονείς, χρειάζεται να μοιραστούν εμπειρίες, να κάνουν ερωτήσεις, να παραδεχτούν ότι δεν ξέρουν και να ζητήσουν βοήθεια. Κανένας δεν ξέρει να μεγαλώνει παιδιά αν δεν κάνει παιδί και κανένα παιδί δεν γεννιέται με οδηγίες χρήσης!! Βρείτε άτομα που εμπιστεύεστε και μοιραστείτε τις γονεϊκές σας εμπειρίες, τα λάθη σας, τις όμορφες και τις άσχημες στιγμές στο μεγάλωμα των παιδιών σας….θα εκπλαγείτε όταν συνειδητοποιήσετε ότι και άλλοι γονείς έχουν τις ίδιες ή παρόμοιες δυσκολίες με εσάς!
Πολλοί γονείς πέφτουν συνέχεια στις ίδιες παγίδες ανατροφής των παιδιών τους. Ενώ ξέρουν ότι κάποια πράγματα προκαλούν αναστάτωση ή και συγκρούσεις παιδιών – γονιών, συνεχίζουν και επαναλαμβάνουν τα ίδια αγχωτικά και συγκρουσιακά μοτίβα σχέσης. Φανταστείτε κάθε πρωί να ξεκινάς την ημέρα σου με φωνές επειδή για χιλιοστή φορά η κόρη σου δεν έχει ετοιμάσει την τσάντα με τα βιβλία του σχολείου! Δεν ξέρουμε γιατί η κόρη το κάνει αυτό κάθε πρωί αλλά εμείς οι ενήλικοι γονείς θα πρέπει να αλλάξουμε στάση πχ να μην την περιμένουμε και να φύγουμε για τη δουλειά μας ούτως ώστε να περάσει το μήνυμα ότι είναι υποχρεωμένη να είναι έτοιμη για το σχολείο στην ώρα της αλλιώς δεν θα πάει και θα πάρει απουσίες. Με ήρεμο τρόπο χωρίς φωνές και καυγάδες, αλλάζουμε στάση απέναντι στην συμπεριφορά του παιδιού για να περάσουμε το μήνυμα που θέλουμε στο παιδί. Δεν απαντάμε στις φωνές με φωνές. Δεν χρησιμοποιούμε βία. Βρίσκουμε εναλλακτικούς τρόπους αντιμετώπισης χωρίς να δημιουργούνται συνεχώς φαύλοι κύκλοι αρνητικής συμπεριφοράς.
Τα παιδιά μεγαλώνουν και το κάθε ηλικιακό στάδιο ανάπτυξης φέρνει τις δικές του ανησυχίες, προβληματισμούς, άγχη και αγωνίες. Ζήτα βοήθεια, μοιράσου εμπειρίες, συζήτησε αυτά που σε ανησυχούν. Αν φτάσεις και ξεπεράσεις τις αντοχές και τα ψυχικά σου όρια, εάν εξαντληθεί η υπομονή και τα ψυχικά σου αποθέματα, τότε θα είναι πιο δύσκολο και ζημιογόνο για εσένα και για την σχέση σου με τα παιδιά.
*Υπηρεσία Εκπαιδευτικής Ψυχολογίας / ΥΠΠΑΝ
