ΤΗΣ ΝΙΚΗΣ ΘΕΟΔΩΡΟΥ*
Σύμφωνα με τους κανονισμούς περί Λειτουργίας των Δημοσίων Σχολείων Μέσης Εκπαίδευσης, οι Μαθητές Μέσης Γενικής Εκπαίδευσης σήμερα, έρχονται αντιμέτωποι με ένα επιπλέον ‘πλεονέκτημα’ των μαθησιακών τους επιτευγμάτων, την αξιολόγηση της μάθησής τους μέσα από τα σχολικά τετράμηνα. Ωστόσο, δεν θα μπορούσε να παραλειφθεί η γκάμα συναισθημάτων που τους διακατέχει σε προσωπική και σχολική ζωή, καθώς πρόκειται για ένα ηλικιακό φάσμα ατόμων που αντιμετωπίζει έντονα την μεταβατική περίοδο από την εφηβεία στην ενήλικη ζωή. Συνεπώς, καλούνται να αντιμετωπίσουν την διαδικασία των προαγωγικών εξετάσεων σήμερα για το Α΄ Τετράμηνο μετά από το τέλος των διακοπών των Χριστουγέννων. Ως εκ τούτου, το άγχος των ημερών συνδέεται σημαντικά με το κομμάτι της προετοιμασίας που ενδέχεται να εφοπλίσει τον κάθε μαθητή. Παρόλα αυτά, οι καθημερινές συνθήκες λόγω Covid-19 που είχαν να διαχειριστούν οι μαθητές από την περσυνή σχολική χρονιά έως και σήμερα, με την άμεση τους ένταξη σε τηλεκπαίδευση και με την απουσία τους συγχρόνως από το σχολικό πλαίσιο για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, ενδεχομένως να αποτέλεσαν επιπλέον στοιχεία πυροδότησης της ανησυχίας τους ως προς την διαχείριση της μελέτης τους και της αποτελεσματικής καταμέρισης του χρόνου τους.
Σύμφωνα λοιπόν με εμπειρικά υποστηριζόμενες έρευνες στη σύγχρονη επιστήμη της ψυχολογίας, διαπιστώνεται πως το άγχος που βιώνουν πολλοί μαθητές εν καιρώ εξετάσεων φέρει αρκετές αρνητικές επιπτώσεις στις ακαδημαϊκές τους επιδόσεις. Συγκεκριμένα, μπορεί να προκαλέσει σε συναισθηματικό επίπεδο φόβο και πανικό, σε γνωστικό τομέα απώλεια συγκέντρωσης αλλά και σωματικές αντιδράσεις όπως εφίδρωση και επιτάχυνση καρδιακού παλμού. Δεν θα μπορούσε να μην παρουσιάζονται ωστόσο συμπεριφορικές επιπτώσεις όπως διαταραχές στον ύπνο με την εμφάνιση πολλές φορές συμπτωμάτων υπερκινητικότητας. Παρά ταύτα, είναι σημαντικό να αναγνωρίζει ο κάθε μαθητής, πως επιδρά ένα αγχογόνο γεγονός στη ζωή του, καθώς η αναγνώριση του αυτή θα βοηθήσει και στον καλύτερο για τον ίδιο τρόπο διαχείρισης των συναισθημάτων του, προκειμένου να γίνει ο έλεγχος σε αντίστοιχες του αντιδράσεις.
Τι αποκαλείται ωστόσο ‘άγχος’;. Είναι σημαντικό να αναγνωρίζεται από τον κάθε μαθητή, πως το άγχος είναι μια συναισθηματική και φυσιολογική απόκριση σε ένα στρεσογόνο γεγονός. Στην προκειμένη περίπτωση, η συμμετοχή σε εξετάσεις, θα μπορούσε να αναγνωριστεί ως ο στρεσσογόνος παράγοντας με την συναισθηματική και φυσιολογική κατάσταση που προκύπτει να είναι το στρες κατά την διάρκεια της εξέτασης. Εντούτοις, το άγχος για τις εξετάσεις εμπερικλείει σαφώς συναισθηματικές αντιδράσεις. Ο φόβος είναι μια αντίδραση. Συνεπώς, δεν είναι παράλογος, για τον λόγο ότι οι εξετάσεις μπορούν να διαμορφώσουν μια σημαντική πορεία στην ακαδημαϊκή επιτυχία του μαθητή. Παρόλα αυτά, η υπερβολική έκκριση φόβου, έρχεται και παρεμβαίνει στην επιτυχία του μαθητή. Αναρωτιόμαστε πολλές φορές, ‘Πώς θα μπορούσε να μειωθεί το αίσθημα του φόβου’. Η απάντηση, θα μπορούσε να κρύβεται μέσα από ορθή διαχείριση του χρόνου, με την ακολουθία αποτελεσματικών στρατηγικών μελέτης. Εντούτοις, διακρίνεται πως μία από τις πτυχές της διαχείρισης του χρόνου είναι να αναπτυχθούν αποτελεσματικές συνήθειες μελέτης οι οποίες θα επιφέρουν σημαντική μείωση του φόρτου εργασίας. Σημαντικό κριτήριο εφαρμογής, ο προγραμματισμός.
Τέλος, ας μην υποκύψουμε στο άγχος των καθημερινών καταστάσεων, καθώς ανατρέχοντας πίσω όλη την περίοδο αυτή, θα δούμε πως τα ‘ακατόρθωτα’ έγιναν πολύ σύντομα εφικτά. Ωστόσο, ίσως να χρειάζεται να συνεχίσουμε να αντιμετωπίζουμε με την ίδια ικανότητα τα προαπαιτούμενα, οδεύοντας με κάθε δεξιότητα την οποία αναπτύξαμε και κάθε μέσο και ευκαιρία τα οποία μας δίνονται για ανάδειξη της ανθρώπινης μας μοναδικής δυναμικής.
*Ειδικευόμενη Εκπαιδευτική/Σχολική Ψυχολόγος
