ΤΗΣ ΔΡΟΣ ΝΑΣΙΑΣ ΤΡΙΓΩΝΑΚΗ PhD *
Είναι σημαντικό όταν αναφερόμαστε στην προσχολική ηλικία και κατ’ επέκταση στην πρώιμη παιδική ηλικία να γίνεται αναφορά στην εμπλοκή των γονιών στις διαδικασίες μάθησης. Η σχέση που αναπτύσσεται ανάμεσα στο σχολείο και την οικογένεια οριοθετεί σε κάποιο βαθμό και τη συμμετοχή του γονιού στην αγωγή του παιδιού του, τόσο από ποιοτική όσο και από ποσοτική άποψη. Η συνεργασία με την οικογένεια και η σύνδεση με την κοινότητα βασίζονται στην αντίληψη ότι τα παιδιά μαθαίνουν σε διάφορα περιβάλλοντα και ότι η μάθηση ενισχύεται όταν τα περιβάλλοντα αυτά αλληλεπιδρούν και συμπληρώνουν το ένα το άλλο. Η μάθηση ενισχύεται όταν:
• Υπάρχει συνέχεια μεταξύ των «μαθησιακών» εμπειριών των παιδιών στο σχολείο και των εμπειριών τους εκτός σχολείου, ώστε να διευκολύνεται η μεταφορά της γνώσης.
• Οι εμπειρίες που αποκομίζουν τα παιδιά στο σπίτι και στην κοινότητα έχουν μεγαλύτερη επίδραση στη μάθησή τους γιατί διευκολύνουν τη σύνδεση της μαθησιακής διαδικασίας με τα αποτελέσματα που επιθυμούμε να έχουμε.
• Τα παιδιά νιώθουν ότι είναι ο εαυτός τους τόσο εκτός σχολείου όσο και μέσα στο σχολείο και δεν αναγκάζονται να συμπεριφέρονται διαφορετικά, ανάλογα με το πλαίσιο στο οποίο λειτουργούν κάθε φορά.
Οι γονείς είναι τα κύρια σημαντικά πρόσωπα στη ζωή των παιδιών και μεταφέρουν σημαντικές πληροφορίες για στοιχεία της ζωής τους, για τα ταλέντα και τις συνήθειές τους, τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητάς τους, όπως και πληροφορίες που αφορούν την οικογενειακή τους ζωή. Απαραίτητη προϋπόθεση για την ανάπτυξη καλής και ωφέλιμης συνεργασίας μεταξύ σχολείου και οικογένειας είναι η δημιουργία κλίματος αμοιβαίου σεβασμού και εμπιστοσύνης. Για να επιτευχθεί το πιο πάνω κλίμα πρέπει οι νηπιαγωγοί να εμπλέξουν τους γονείς στην εκπαιδευτική διαδικασία, ενημερώνοντάς τους για το σχολικό πρόγραμμα, τους στόχους που θέτουν, τις δραστηριότητες που τροχοδρομούνται και για το είδος της βοήθειας που απαιτούν από τους ίδιους τους γονείς, παρακινώντας τους να εκφράζουν άφοβα τους προβληματισμούς τους σε ό,τι αφορά τα παιδιά τους αλλά και τις προσδοκίες τους.
Οι νηπιαγωγοί γνωρίζουν πώς θα θεμελιώσουν μια διαρκή επικοινωνία με τις οικογένειες, με ευαισθησία και με σεβασμό στο εξατομικευμένο επίπεδο του παιδιού.
• Ακούνε προσεκτικά τις επιθυμίες των γονιών και τις εντάσσουν στους στόχους του προγράμματος.
• Προωθούν τη γονική ενδυνάμωση δίνοντας αξία στη συνεισφορά των γονιών και επικεντρώνοντας την προσοχή τους στην πρόοδο των παιδιών τους. Στη σύγχρονη κοινωνία έχουμε πολλούς γονείς που δεν μιλούν Ελληνικά, έτσι όταν η νηπιαγωγός θέλει να επικοινωνήσει με το σπίτι προσπαθεί να ζητήσει βοήθεια από άλλο ομόγλωσσο γονιό που μιλά και τα Ελληνικά για να μεταφράσει. Ένας άλλος τρόπος είναι να παροτρύνει τον γονέα που δεν μιλά Ελληνικά να φέρει μαζί του ένα άτρομο που θα μπορεί να μεταφράσει για αυτόν. Είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι όταν τα παιδιά καταλαβαίνουν ότι το σχολείο και το σπίτι συνεργάζονται αρμονικά νιώθουν πιο ασφαλή, καθώς οι δύο κόσμοι τους ενώνονται. Η συστηματική επικοινωνία με τους γονείς είναι η βάση για να αναπτυχθεί καλή συνεργασία μεταξύ οικογένειας και σχολείου. Η σωστή επικοινωνία μεταξύ των δύο φορέων μπορεί να εξασφαλιστεί μέσω των πιο κάτω εναλλακτικών τρόπων:
• Προγραμματισμένες συναντήσεις με το σύνολο των γονέων της τάξης.
• Ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ σχολείου-οικογένειας μέσω επιστολών, σημειωμάτων.
• Προσωπική εμπλοκή των γονιών σε δραστηριότητες εκπαιδευτικής φύσης (εργασία στην τάξη ή στο σπίτι).
• Προγραμματισμένες συναντήσεις για συζήτηση προβλημάτων και εξεύρεση λύσεων.
• Τετράδιο επικοινωνίας.
• Πραγματοποίηση διαλέξεων, βιωματικών εργαστηρίων με ειδικούς για θέματα που ενδιαφέρουν τους γονείς.
• Επίσημη εμπλοκή των γονέων ως μελών του Συνδέσμου Γονέων
• Παροχή εθελοντικής κοινοτικής εργασίας στο σχολείο.
• Τηλεφωνική επικοινωνία.
Η αποτελεσματική συνεργασία μεταξύ γονιών και σχολείου βασίζεται στην εκπαίδευση και ευαισθητοποίηση των γονέων πχ μέσω της συμμετοχής των γονέων στις δραστηριότητες του νηπιαγωγείου, στη συμμετοχή των γονέων στη λήψη αποφάσεων, στις συναντήσεις με τις νηπιαγωγούς και στις συζητήσεις θεμάτων για τα οποία θα πρέπει να πάρουν κοινές αποφάσεις που αφορούν στα παιδιά π.χ. για παιδαγωγικά θέματα, οικονομικές υποχρεώσεις, οργάνωση εκδηλώσεων και γιορτών ή αναφορικά με τη λειτουργία του νηπιαγωγείου. Έρευνες τελευταίων χρόνων επιβεβαιώνουν την αναγκαιότητα της συνεργασίας των δύο φορέων και καταγράφουν με συστηματικό τρόπο τα οφέλη της. Η ενεργός ανάμειξη των γονέων στην εκπαίδευση των παιδιών τους ενισχύει τους ρυθμούς ανάπτυξης των παιδιών και τη στάση τους απέναντι στο σχολείο, ενώ ταυτόχρονα δημιουργεί περισσότερα κίνητρα για μάθηση. Όσο πιο ενεργός είναι ο ρόλος των γονιών τόσο πιο θεαματικά είναι τα αποτελέσματα.
*Υπηρεσία Εκπαιδευτικής Ψυχολογίας
Υπουργείο Παιδεία, Αθλητισμού & Νεολαίας
