Πρόδρομος Προδρόμου: Γίνεται εκτίμηση σχετικά με τις απαραίτητες υπηρεσίες σχολικών βοηθών/συνοδών για το σχεδιασμό της επόμενης σχολικής χρονιάς και την όσο γίνεται ακριβή εκτίμηση των αναγκών
Σειρά μέτρων που το ΥΠΑΝ στοχεύει να υλοποιήσει για την Ειδική Εκπαίδευση κατέθεσε σε διάσκεψη Τύπου ο Υπουργός Παιδείας Πρόδρομος Προδρόμου. Όπως ανέφερε «κάποια μέτρα που έχουν ωριμάσει και θα προωθηθούν την αμέσως επόμενη περίοδο -με την επιφύλαξη να συμπληρώσουμε με εισηγήσεις που θα κατατεθούν, θα συζητηθούν και θα φανεί χρήσιμο και εφικτό να υιοθετήσουμε για εφαρμογή»
Αναλυτικά τα μέτρα και οι στόχοι του ΥΠΑΝ όπως τα κατέθεσε ο κ. Προδρόμου είναι στη συνέχεια είναι:
1. Θα δημιουργηθεί και θα λειτουργήσει ένα Κέντρο Αξιολόγησης της Ειδικής Εκπαίδευσης, που θα λειτουργεί με την απαραίτητη επιστημονική εμπειρογνωμοσύνη. Στο κέντρο αυτό θα παραπέμπονται όλες οι περιπτώσεις που είτε εντοπίζονται στο σχολείο είτε και αναφέρονται από τους γονείς. Βασική λειτουργία του Κέντρου θα είναι, μέσα από εμπεριστατωμένη επιστημονική προσέγγιση να γνωματεύει για την ανάγκη ένταξης είτε στις ειδικές μονάδες που λειτουργούν στα σχολεία είτε στις συμβατικές τάξεις είτε σε ειδικό σχολείο. Καθώς και άλλες εξειδικευμένες ανάγκες για κάθε περίπτωση και μεταξύ αυτών την ανάγκη υπηρεσιών σχολικού βοηθού/συνοδού.
Οι υφιστάμενες διαδικασίες με τον κομβικό ρόλο που παίζουν οι «Επαρχιακές Επιτροπές» μας έχουν εξυπηρετήσει για κάποια χρόνια -και με την ευκαιρία σημειώνω τις πολύ φιλότιμες προσπάθειες που κατέβαλαν τόσο στελέχη του Υπουργείου όσο και οι άλλοι εταίροι που συμμετέχουν. Είναι όμως κοινό μυστικό ότι η όλη διαδικασία, που είναι πολύ χρονοβόρος, δεν μπορεί να ανταποκριθεί στα χρονικά πλαίσια των αναγκών έγκαιρης ένταξης και σχεδιασμού των αναγκών. Το σύνολο των παιδιών της Ειδικής Εκπαίδευσης δεν είναι μόνο ένας αριθμός, αλλά είναι ένας πληθυσμός με πολύ σημαντικές διαφορές ανάμεσά τους και ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και ανάγκες που θα πρέπει να εντοπίζονται έγκαιρα και με ακρίβεια.
2. Όσον αφορά την έγκαιρη πληροφόρηση, σημειώνω την απόφαση του Υπουργείου, μετά από επιστημονικές συμβουλές και ειδικών ως προς την κρισιμότητα της διάγνωσης αναγκών όσο γίνεται νωρίτερα, για τη διενέργεια διαγνώσεων και στην Α’ τάξη Δημοτικού, αλλά και στην Προδημοτική. Ήδη έχουν διεξαχθεί κάποιες διαγνώσεις στην Α’ Δημοτικού. Θα πρέπει να προχωρήσουμε με τη νέα σχολική χρονιά, με τέτοια προσαρμοσμένα τεστ και στην Προδημοτική. Είναι σημαντικό το εκπαιδευτικό σύστημα και το ίδιο το κάθε σχολείο να γνωρίζουν τις ανάγκες και να σχεδιαστεί σε πρώιμη ηλικία η όποια δράση. Με τη διεξαγωγή αυτών των διαγνώσεων -που δεν είναι βέβαια στενά μαθησιακής λογικής- και τη συνέχεια των άλλων διαγνώσεων που γίνονται ήδη στην Γ’ και Στ’ Δημοτικού, θα έχουμε ένα καλύτερο πλαίσιο εποπτείας. Ενώ, εδώ θα πρέπει να σημειωθεί ότι γενικότερα πρέπει να υιοθετηθούν και κάποιες διαδικασίες αξιολόγησης των αποτελεσμάτων της Ειδικής Εκπαίδευσης που παρέχεται (κάτι για το οποίο μέχρι σήμερα υπάρχει κενό).
3. Όσον αφορά τα ειδικά σχολεία, έχουμε την ευχάριστη είδηση ότι προχωρά ο προγραμματισμός για το μεγάλο έργο της κατασκευής ενός σύγχρονου Ειδικού Σχολείου στη Λεμεσό, όπου θα ενταχθούν οι δομές του ειδικού σχολείου Αποστόλου Λουκά και του Αναρρωτηρίου του Ερυθρού Σταυρού, στο πλαίσιο του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Πέραν αυτού όμως και στη βάση διαπιστώσεων που έγιναν τα τελευταία χρόνια, προωθείται πρόταση όπως εκτός του νοσηλευτικού προσωπικού που εργοδοτείται σε κάθε ειδικό σχολείο, να υπάρχει στο εξής και ψυχολόγος. Ενώ η πρόταση που θα προωθηθεί για έγκριση περιλαμβάνει και σχεδιασμό εποπτείας όλων των ειδικών σχολείων από σχολιατρικό προσωπικό.
4. Ταυτόχρονα, αυτή την περίοδο γίνεται, με όσο το δυνατό καλύτερο και εμπεριστατωμένο τρόπο η εκτίμηση σχετικά με τις απαραίτητες υπηρεσίες σχολικών βοηθών/συνοδών για το σχεδιασμό της επόμενης σχολικής χρονιάς και την όσο γίνεται ακριβή εκτίμηση των αναγκών, προκειμένου να ληφθούν και οι απαραίτητες αποφάσεις και, αν χρειάζεται, να προωθηθεί σχετική πρόταση στο Υπουργικό Συμβούλιο. Εδώ όμως, αναγνωρίζοντας και τη συμβολή αυτών των ανθρώπων, των σχολικών βοηθών/συνοδών και τις συχνά δύσκολες συνθήκες που αντιμετωπίζουν, θέλω να σημειώσω ότι μετά από κάποιες συμφωνίες που έγιναν σχετικά με συνδικαλιστικούς φορείς και εφαρμόστηκαν το 2021-22 (που υπήρξαν και η αιτία για έντονες διαμαρτυρίες από γονείς που δεν μπόρεσαν να αντιληφθούν ότι -από την άποψη των συνοδών ως εργαζόμενων- δόθηκε προτεραιότητα για απασχόληση σε όσους είχαν προηγουμένως υπηρετήσει), βρισκόμαστε σε διαδικασία διαβουλεύσεων. Σίγουρα όμως πρέπει να εξετάσουμε και το ενδεχόμενο να γίνονται κάποιες επιμορφώσεις.
Τα προηγούμενα 2,5 χρόνια περάσαμε όλοι μια πρωτοφανή και εντελώς απροσδόκητη δοκιμασία που επηρέασε κάθε πτυχή της ζωής μας και κυριολεκτικά ανέστειλε σε μεγάλο βαθμό την κοινωνικότητα. Η πανδημία που ενέσκηψε και η μεγάλη αναστάτωση που έφερε και στο εκπαιδευτικό σύστημα, είχε ως αποτέλεσμα να αλλάξουν προτεραιότητες. Βεβαίως, σήμερα είμαστε στην ευχάριστη θέση να διαπιστώσουμε ότι η εκπαίδευση μας κέρδισε το στοίχημα απέναντι στην πανδημία. Παρ’ όλες τις επιδράσεις που σίγουρα είχε στους ανθρώπους -και στους μαθητές/-τριες και στους/στις εκπαιδευτικούς- και τις οποίες θα πρέπει να παρακολουθήσουμε, η νόσος και η πανδημία δεν μπόρεσε να αναστείλει την εκπαίδευση. Στην Κύπρο και στη βάση διεθνών συγκρίσεων, είχαμε σχετικά μικρότερες επιπτώσεις ή απώλειες.
Εντούτοις, ως αποτέλεσμα αυτού του αντιπερισπασμού φτάσαμε στο σημείο αυτό… Μια Ημερίδα μέσα στον Αύγουστο -και γι’ αυτό ευχαριστώ ιδιαίτερα για την παρουσία σας εδώ σήμερα. Δεν έπαψαν τα θέματα της Ειδικής Εκπαίδευσης να μας απασχολούν όλο αυτό το διάστημα. Δυστυχώς όμως για να ολοκληρωθούν όλες οι σχετικές μελέτες και να φτάσουμε σε μια δημόσια παρουσίαση όπως η σημερινή, δεν προλάβαμε το προηγούμενο σχολικό έτος. Στοχεύουμε όμως τώρα το επόμενο. Να εφαρμόσουμε κάποιες βελτιωτικές αλλαγές από το 2022-23 και να έχουμε ταυτόχρονα ένα εγκεκριμένο σχεδιασμό για την επόμενη περίοδο, όπου θα πρέπει και να ολοκληρωθούν βελτιώσεις που είναι αναγκαίες.
Το Υπουργείο μας έχει να κάνει ακόμα πολλά γι’ αυτά τα παιδιά μας, για την Ειδική Εκπαίδευση. Το σχολείο μπορεί και πρέπει να κάνει πολλά. Όχι μόνο για να υποδέχεται όπως πρέπει και να εντάσσει ΑμεΑ. Αλλά και για να διαμορφώνει σωστά τη σκέψη και τις αντιλήψεις του συνόλου των παιδιών, δηλαδή να διαμορφώνει τελικά τη συνείδηση της κοινωνίας.
Έρχομαι έτσι και σε ένα τελευταίο μέτρο που θα εφαρμοστεί. Στο πλαίσιο αυτής της ίδιας προσπάθειας για να διαμορφώνουμε σωστές αντιλήψεις και εγρήγορση, υιοθετήσαμε πέρσι μια ωραία εισήγηση από την Ομοσπονδία Αναπήρων Λεμεσού -η οποία στη συνέχεια επεκτάθηκε και στις άλλες ομοσπονδίες- και οργανώσαμε τον Δεκέμβριο μια εκστρατεία ενσυναίσθησης μέσα στα σχολεία γύρω από τα άτομα με αναπηρία. Η ενσυναίσθηση, μια πολύτιμη αρετή και μια απαραίτητη προσέγγιση στις μέρες μας, ήδη αποτελεί σημαντικό μέρος της διδασκαλίας στη Δημοτική Εκπαίδευση (Αγωγής Ζωής και Υγείας). Ωστόσο, η γενικότερη αναφορά στα άτομα με αναπηρία και ειδικά στα παιδιά με αναπηρία μέσα στο σχολείο δίνει την καλύτερη ευκαιρία για την ανάπτυξη της ενσυναίσθησης. Στο πλαίσιο μιας εβδομάδας αφιερώθηκε σε αυτό το σκοπό, αναπτύχθηκαν διάφορες δράσεις, με λογική συμμετοχής και των ίδιων των παιδιών και έγιναν ειδικές παρουσιάσεις και ενημέρωση μέσα στα σχολεία. μάλιστα- και θα καθιερωθεί.
