Διδακτικό σενάριο «Το αρχαίο καράβι της Κερύνειας»
ΤΩΝ ΣΩΤΗΡΟΥΛΑΣ ΜΙΧΑΗΛ Γ΄1, ΕΛΕΝΗΣ ΜΙΧΑΗΛ Γ΄2 ΚΑΙ ΝΟΝΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΥ Γ΄3
(Δασκάλες της Γ΄ τάξης Δημοτικού Σχολείου Έγκωμης Α΄(ΚΑ))
Στο πλαίσιο του διαχρονικού στόχου «Γνωρίζω, Δεν Ξεχνώ, Διεκδικώ», ξεκινήσαμε ένα ταξίδι γνωριμίας των παιδιών μας με την ιστορία της Κύπρου μας και κυρίως της κατεχόμενης πατρίδας μας. Σκοπός μας ήταν οι μαθητές μας να γνωρίσουν και να νοιαστούν για το εθνικό μας πρόβλημα αλλά και να αναλάβουν δράση.
Μέσα από μια διαδρομή γνωριμίας με τις κατεχόμενες πόλεις και χωριά μας, φτάσαμε στην πανέμορφη Κερύνεια. Το αρχαίο καράβι της δε θα μπορούσε να μη μαγέψει, τόσο εμάς τις εκπαιδευτικούς όσο και τους μαθητές μας. Η ανεύρεση και ανέλκυσή του οποίου δεν έχει μόνο αρχαιολογική σημασία, αλλά και ιστορική και εθνική σημασία. Μαρτυρεί τους ακατάλυτους από τον χρόνο ή οποιουσδήποτε κατακτητές δεσμούς της Κύπρου με τον ελληνικό κόσμο και τον ελληνικό πολιτισμό, από την αρχαιότητα και αποτελεί σύμβολο επιστροφής όλων των Κυπρίων στις αγαπημένες τους πόλεις.
Έτσι, σχεδιάσαμε μία διαθεματική ενότητα βασισμένη στο αρχαίο αυτό καράβι. Μ΄ αυτό ταξιδέψαμε μέχρι τη Ρόδο και την Κω, γνωρίζοντας πως το καράβι έχει ιδιαίτερο συμβολισμό καθώς καταδεικνύει μέσα από το πέρασμα του χρόνου, την αδιάρρηκτη σχέση Ελλάδας και Κύπρου.
Ο 4ος Πανελλήνιος Διαγωνισμός «Κύπρος, Ελλάδα, Ομογένεια: εκπαιδευτικές γέφυρες» ήταν η ευκαιρία που ψάχναμε για να μεταδώσουμε τις γνώσεις και εμπειρίες που αποκτήσαμε. Χωρίς δεύτερη σκέψη αποφασίσαμε να δηλώσουμε συμμετοχή, με απώτερο στόχο να καλλιεργήσουμε εκπαιδευτικές γέφυρες ανάμεσα σε Ελλάδα και Κύπρο και να ενδυναμώσουμε τη μεταξύ μας συνεργασία και επικοινωνία.
Το project «Το Αρχαίο Καράβι της Κερύνειας» υλοποιήθηκε μέσα από τα γνωστικά αντικείμενα της Ιστορίας, της Γεωγραφίας, των Ελληνικών και της Εικαστικής Αγωγής. Έτσι δόθηκε η ευκαιρία στα παιδιά να μάθουν για την ιστορία της Κύπρου, για το εμπόριο που διεξαγόταν στα αρχαία χρόνια αλλά και για τα προϊόντα που εμπορεύονταν. Παράλληλα γνώρισαν νησιά της Ελλάδας και γειτονικές χώρες με τις οποίες διεξαγόταν το εμπόριο στην αρχαιότητα.
Αρχικά, οι μαθητές μελέτησαν σχετικά βιβλία και πηγές από το διαδίκτυο που αφορούσαν στην περιγραφή του καραβιού, τον τρόπο που ανακαλύφθηκε, ανασύρθηκε και συναρμολογήθηκε ξανά από ειδικούς καθώς και για το περιεχόμενο των εμπορευμάτων που μετέφερε πριν ναυαγήσει. Τέλος έφτιαξαν δικά τους κείμενα και ποιήματα.
Ειδικοί επιστήμονες και μελετητές μίλησαν στα παιδιά και τους γονείς τους. Όλοι παρακολούθησαν τις διαλέξεις τους με μεγάλο ενδιαφέρον.
O Δρ.Παναγιώτης Τουλιάτος, Ομότιμος Καθηγητής του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, είναι ειδικός επιστήμονας-υπεύθυνος πολλών ερευνητικών προγραμμάτων σχετικά με την αποκατάσταση ιστορικών και μνημειακών κατασκευών και ασχολήθηκε σε βάθος με το καράβι της Κερύνειας. Επισκέφθηκε το σχολείο μας και μίλησε στα παιδιά για το καράβι. Τους έφερε σπάνιες φωτογραφίες και τους εξήγησε σε βάθος λεπτομέρειες που δε βρήκαν στην έρευνα που έκαναν. Παράλληλα τους έδειξε ένα animation το οποίο έδειχνε τον τρόπο ανέλκυσης και καθέλκυσης των αρχαίων καραβιών καθώς και τον τρόπο πλεύσης τους.
Ο κ. Τάκης Νεοφύτου, Πρόεδρος του Πολιτιστικού Ιδρύματος Κερύνεια-Χρυσοκάβα, το οποίο είναι υπεύθυνο για το δεύτερο ομοίωμα του καραβιού: «Κερύνεια-Ελευθερία» καθώς και συγγραφέας του βιβλίου για το αρχαίο ναυάγιο με τίτλο: “Εναλία Οδός” και ταξίδεψε με το «Κερύνεια-Ελευθερία» για 30 μέρες, από την Κύπρο στην Ελλάδα το 2004 κατά τη μεταφορά της Ολυμπιακής Φλόγας, αφηγήθηκε στα παιδιά τις πραγματικές ιστορίες αναφορικά με την ανακάλυψη του ναυαγίου, όπως του τις είχαν διηγηθεί οι πρωταγωνιστές της ανεύρεσής του. Τους μίλησε επίσης και για την εμπειρία του κατά την κατασκευή των ομοιωμάτων Κερύνεια ΙΙ και Κερύνεια-Ελευθερία.
Ο κ. Γλαύκος Καριόλου, γιος του αείμνηστου Ανδρέα Καριόλου, του δύτη που ανακάλυψε το γνωστό ναυάγιο της Κερύνειας και κυβερνήτης του αρχέγονου πειραματικού σκάφους «ΚΕΡΥΝΕΙΑ-2» , είναι σήμερα Εκπαιδευτής Κυβερνήτης του «ΚΕΡΥΝΕΙΑ-ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ». Ο κ. Καριόλου μίλησε στα παιδιά για τις εμπειρίες του πατέρα του κατά την εύρεση και ανέλκυση του καραβιού καθώς και για μύθους που σχετίζονται με τα αρχαία καράβια και τις γοργόνες.
Αυτά που μάθαμε θελήσαμε να τα παρουσιάσουμε σε άλλους μαθητές, όχι μόνο του σχολείου μας, αλλά και σε μαθητές των Δημοτικών Σχολείων Κω και Ρόδου, αφού τα δύο αυτά νησιά ήταν εμπορικοί σταθμοί του αρχαίου καραβιού.
Μέσω τηλεδιασκέψεων με τα δύο σχολεία κτίσαμε εκπαιδευτικές γέφυρες επικοινωνίας και ανταλλάξαμε πληροφορίες, ποιήματα, τραγούδια και ευχές. Δώσαμε την υπόσχεση ότι οι σχέσεις μας αυτές θα συνεχιστούν και στο μέλλον.
Στη δράση μας είχαμε κοντά μας μια καταξιωμένη καλλιτέχνη, την κυρία Δέσπω Φρειδερίκου, με την καθοδήγηση της οποίας φτιάξαμε με πηλό ομοιώματα του ναυαγίου και όλων των ευρημάτων. Αρχικά τα παιδιά μελέτησαν προσεχτικά τις φωτογραφίες με τα ευρήματα του ναυαγίου, έκαναν καταγραφή όλων των ευρημάτων και κατασκεύασαν με πηλό ομοιώματα όλων των ευρημάτων που κατέγραψαν. Αφού στέγνωσαν τα πέρασαν με ειδική γόμα για να μη σπάζουν, πέρασαν όλα τα ομοιώματα με βερνίκι.Τέλος,στήθηκαν σε ειδικό φελλό (προσομοίωση άμμου) με χαλίκι και πρασινάδα βυθού και το ομοίωμα του ναυαγίου τοποθετήθηκε σε ειδικό plexiglass δίπλα από τα ευρήματα ούτως ώστε να αναπαριστά το αρχαίο ναυάγιο όπως ήταν στις φωτογραφίες.
Η κατασκευή αυτή προσωρινά έχει τοποθετηθεί στο κτήριο της ΠΟΕΔ στη Λευκωσία και στο μέλλον θα αποτελέσει θέμα σε περιοδική έκθεση στο Μουσείο Θάλασσα, στην Αγία Νάπα, κοντά στο ομοίωμα του αρχαίου καραβιού, Κερύνεια ll. Ευχή μας αυτή να αποτελέσει σημείο αναφοράς και πηγή γνώσης, ώστε να μείνει άσβεστη η μνήμη των κατεχόμενων περιοχών μας.
Αξίζει να αναφέρουμε ότι, η διδακτική μας πρόταση έχει αποσπάσει το 1ο Βραβείο στο 4ο Πανελλήνιο Εκπαιδευτικό πρόγραμμα για την Κύπρο με θέμα «ΚΥΠΡΟΣ, ΕΛΛΑΔΑ, ΟΜΟΓΕΝΕΙΑ: ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ΓΕΦΥΡΕΣ», στην κατηγορία Τρισδιάστατες κατασκευές. Στον διαγωνισμό συμμετείχαν 245 σχολεία όλων των βαθμίδων από την Ελλάδα, την Κύπρο και την Ομογένεια, περίπου 9.000 μαθητές και 1850 μαθητικές δημιουργίες!
Ευχή μας το καράβι της Κερύνειας σύντομα να αρμενίζει ανέμελο στα καταγάλανα νερά της Ελεύθερης Κερύνειας και όλης της Κύπρου μας.
Οι δασκάλες της Γ΄ τάξης Δημοτικού Σχολείου Έγκωμης Α΄(ΚΑ)
Σωτηρούλα Μιχαήλ Γ΄1
Ελένη Μιχαήλ Γ΄2
Νόνη Ελευθερίου Γ΄3
