Ανοικτή επιστολή προς Υπ. Παιδείας κ. Καδή για το μάθημα των Μαθηματικών

Αξιότιμε κ. Υπουργέ,

Τον τελευταίο καιρό παρατηρείται μια ιδιαίτερα ανησυχητική τάση μείωσης της απόδοσης των μαθητών μας, στο μάθημα των Μαθηματικών, όπως αυτή διαφαίνεται στις διάφορες αξιολογήσεις της χώρας μας όπως είναι π.χ. η Pisa. Σκοπός της επιστολής αυτής δεν είναι να επικρίνω τον οποιοδήποτε αλλά προσπαθήσω να προβληματίσω και να εισηγηθώ τις όποιες δυνατές λύσεις.

Όταν πάρθηκε η απόφαση για τη δημιουργία των ΝΑΠ, οι καθηγητές των Μαθηματικών ήταν οι πρώτοι που ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα αυτό. Δημιουργήθηκαν οι ομάδες εργασίας οι οποίες εργάστηκαν καλοκαίρια καθώς και στον ελεύθερο τους χρόνο, για να μπορέσουν τελικά να παραδώσουν το απαραίτητο υλικό για τη συγγραφή των ΝΑΠ. Ακολούθως η συγγραφή των βιβλίων έγινε από καθηγητές, γεγονός που έχει συμβάλει ιδιαίτερα στην επιτυχία τους. Τα Μαθηματικά ήταν ο πρώτος κλάδος που εφάρμοσε τα ΝΑΠ, γεγονός που αποδεικνύει το ενδιαφέρον των Μαθηματικών για αναβάθμιση του μαθήματος.

Η πρόσφατη έκθεση της επιστημονικής επιτροπής μιλά με ιδιαίτερα εγκωμιαστικά λόγια για τα ΝΑΠ των Μαθηματικών. Συγκεκριμένα ο κριτικός αναγνώστης αναφέρει ότι αυτό είναι «ιδιαίτερα αξιόλογο». Γιατί λοιπόν τα αποτελέσματα ενός ιδιαίτερα αξιόλογου αναλυτικού προγράμματος να είναι ιδιαίτερα απογοητευτικά; Την απάντηση σε αυτό το ερώτημα οφείλω ταπεινά να σας πω, πως εμείς οι καθηγητές των Μαθηματικών τη γνωρίζαμε εδώ και χρόνια. Οφείλεται στις λιγοστές περιόδους διδασκαλίας των Μαθηματικών στη Μέση εκπαίδευση. Όσο επιπόλαιο και ατεκμηρίωτο και αν αρχικά ακούγεται αυτό, αποδεικνύεται τελικά να είναι μεγάλη αλήθεια. Η Κύπρος έχει από τις λιγότερες ώρες διδασκαλίας στο μάθημα των Μαθηματικών στην ΕΕ. Είναι αδιανόητο για παράδειγμα στη Β’ Γυμνασίου το μάθημα να διδάσκεται τρεις περιόδους μόνο και να συγκρίνεται τελικά με τις ώρες δευτερευόντων, ας μου επιτραπεί, μαθημάτων. Είναι λογικό τα παιδιά μας να χρειάζονται για παράδειγμα δύο περιόδους γυμναστική και μόνο τρεις στα Μαθηματικά;

Η αλήθεια αυτή καταγράφεται και στην έκθεση της επιστημονικής επιτροπής του υπουργείου από όλους τους εμπλεκόμενους (κριτικούς αναγνώστες, επιθεωρητές, διευθυντές, ομάδες εργασίας). Ενδεικτικά σας αναφέρω κάποια αποσπάσματα από την έκθεση αυτή:

• “Το γεγονός ότι αναπτύχθηκαν ΑΠ, χωρίς προηγουμένως να καθοριστούν οι ώρες διδασκαλίας τους είναι επιστημονικό και διαδικαστικό πρόβλημα”, (Εισηγήσεις)
• “Ο χρόνος διδασκαλίας που παρέχεται από το ωρολόγιο πρόγραμμα θεωρώ ότι δεν επαρκεί για την υλοποίηση όλων των δεικτών του προγράμματος, κυρίως στις τάξεις … Α ́ και Β ́ γυμνασίου”, (Κριτικοί αναγνώστες)
• “Τα ΝΑΠ αναπτύχθηκαν με «μαξιμαλιστικές τάσεις» ως προς τον χρόνο διδασκαλίας, επειδή δεν καθορίστηκε από την αρχή το ωρολόγιο πρόγραμμα (π.χ. Μαθηματικά, Βιολογία)”, (Επιθεωρητές Μέσης)
• “Να επανεξεταστούν οι ώρες μαθημάτων που μειώθηκαν (π.χ. Μαθηματικά)”, (Επιθεωρητές Μέσης)
• Τα μαθήματα- τουλάχιστον των θετικών επιστημών πρέπει να είναι εργαστηριακά, (Διευθυντές Μέσης)
• “Υπάρχουν πολλά καινοτόμα στοιχεία στα ΝΑΠ των Μαθηματικών, αλλά και στοιχεία που δεν μπήκαν λόγω του ότι περιορίστηκε ο χρόνος διδασκαλίας του μαθήματος”, (Ομάδες εργασίας)

Οι καθηγητές των Μαθηματικών βιώνουμε έντονα το πρόβλημα αυτό. Συχνά δανειζόμαστε ώρες από συναδέλφους για να μπορέσουμε να ανταποκριθούμε στη διδακτέα ύλη. Πολλά θέματα αναγκαζόμαστε να τα διδάσκουμε χωρίς τη δέουσα σημασία λόγω έλλειψης χρόνου. Ως αποτέλεσμα οι μαθητές μας δεν μπορούν να αφομοιώσουν όσα προσπαθούμε να τους δώσουμε. Θεωρώ ότι εμείς οι καθηγητές των μαθηματικών έχουμε αποδείξει έμπρακτα και στο ακέραιο την αγάπη μας ως προς τους μαθητές μας και το μάθημα. Έχουμε δημιουργήσει από το μηδέν νέα αναλυτικά προγράμματα με καινούρια βιβλία. Συμμετέχουμε σε επιμορφώσεις, σεμινάρια και εργαζόμαστε πέραν των ωρών διδασκαλίας μας για να φέρουμε εις πέρας το έργο μας. Έντιμα σας λέω ότι η όποια αποτυχία των μαθητών μας δεν μπορεί πλέον να αποδοθεί σε μας. Είναι η δική σας σειρά να λάβετε εκείνα τα αναγκαία μέτρα που θα μας δώσουν το περιθώριο για να προχωρήσουμε.

Είναι λογικό να απαντήσετε ότι το θέμα των περιόδων διδασκαλίας θα λυθεί στα πλαίσια ενός νέου ωρολογίου προγράμματος. Αυτό είναι κατανοητό αλλά δεν είναι αρκετό. Μέχρι των καταρτισμό και την εφαρμογή ενός νέου ωρολογίου προγράμματος, πόσοι μαθητές θα συνεχίσουν να διδάσκονται τα ΝΑΠ με τις μειωμένες περιόδους και πόσοι από αυτούς θα μπορέσουν να ανταποκριθούν αποτελεσματικά στο μάθημα; Χρειάζονται τομές εδώ και τώρα που τουλάχιστον θα δώσουν λίγη ανάσα, μέχρι την εφαρμογή ενός νέου ωρολογίου προγράμματος. Θα μπορούσαν για παράδειγμα να αυξηθούν σε τρία τα οκτάωρα από δύο ώστε να εξευρεθούν οι αναγκαίοι περίοδοι για αύξηση των ωρών διδασκαλίας στα Μαθηματικά. Εναλλακτικά θα μπορούσε να γίνει κάποιου είδους εργαστηριοποίηση του μαθήματος, ιδιαίτερα στο Γυμνάσιο, ώστε να δίνεται η ευκαιρία για καλύτερη εμπέδωση σημαντικών εννοιών. Όλα αυτά είναι μέτρα τα οποία δεν αυξάνουν τον κρατικό προϋπολογισμό καθώς το υπουργείο οικονομικών έχει ήδη ανανεώσει τις θέσεις εργασίας του ίδιου αριθμού εκπαιδευτικών με πέρυσι. Ήταν με ιδιαίτερη απογοήτευση που παρατηρήσαμε πριν λίγες μέρες, μονοψήφιο αριθμό (τέσσερεις) συμβασιούχων μαθηματικών να διορίζεται φέτος, πολύ λιγότερο από όλες τις υπόλοιπες ειδικότητες. Οι τέσσερεις μαθηματικοί, που μέχρι το τέλος Αυγούστου, λόγω των προαγωγών, δύναται να γίνουν εννέα, καταδεικνύουν των υποβιβασμό του μαθήματος και τον επικείμενο μαρασμό του.

Εμείς οι Μαθηματικοί ενδιαφερόμαστε ιδιαίτερα για το μάθημά μας. Έχουμε καταρτίσει ΝΑΠ, έχουμε γράψει βιβλία, έχουμε επιμορφωθεί, εργαζόμαστε πέραν των ωρών διδασκαλίας μας, έχουμε συνεισφέρει ακόμα και από τον μισθό μας για τον διορισμό των συμβασιούχων συναδέλφων μας που θα ενισχύσουν το μάθημα. Έχουμε προσφέρει πολλά και συνεχίζουμε να προσφέρουμε. Ζητούμε και απαιτούμε πλέον από εσάς τα αυτονόητα, την πολιτική απόφαση που θα μας δώσει την άδεια να τρέξουμε στον δικό μας μαραθώνιο!

Αντώνης Κτωρής

Μαθηματικός, Γενικός Αντιπρόσωπος και Ταμίας Αλλαγής Μόρφου