ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΝΙΚΟΛΑΪΔΗ*
Τον Δεκέμβριο του 2015 η Κυπριακή Βουλή ψήφισε τον νόμο 183(Ι)/2015, που τροποποιεί τους περί Συνταξιοδοτικών Ωφελημάτων Κρατικών Υπαλλήλων και Υπαλλήλων του Ευρύτερου Δημόσιου Τομέα περιλαμβανομένων και των Αρχών Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Διατάξεις Γενικής Εφαρμογής). Με την πιο πάνω νομοθεσία έχουν επέλθει οι εξής τροποποιήσεις:
Ανεξαρτήτως των πιο πάνω, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στις 14 Νοεμβρίου 2014 κατέθεσε προσφυγή στο Δικαστήριο της ΕΕ (ΔΕΕ), κατά της Κυπριακής Δημοκρατίας, ζητώντας από το Δικαστήριο να διαπιστώσει, ότι η Κυπριακή Δημοκρατία παρέβηκε τις υποχρεώσεις που υπέχει δυνάμει των άρθρων 45 ΣΛΕΕ και 48 ΣΛΕΕ της συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης , καθώς και τό άρθρο 4, παράγραφος 3, ΣΕΕ της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση επειδή δεν κατάργησε με αναδρομική ισχύ, από 1 Μαΐου 2004 (την 1η Μαΐου 2004 η Κύπρος κατέστη πλήρες κράτος μέλος της ΕΕ), το κριτήριο της ηλικίας που περιέχεται στο άρθρο 27 του Ν. 97(Ι)/97 το οποίο καθιστά το άρθρο αυτό ασυμβίβαστο με τις διατάξεις των πιο πάνω. Και τούτο, διότι αποθαρρύνει τους εργαζόμενους να εγκαταλείψουν το κράτος τους για να αναλάβουν επαγγελματική δραστηριότητα σε άλλο κράτος μέλος ή σε θεσμικό όργανο της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή σε άλλο διεθνή Οργανισμό, και επειδή έχει σαν αποτέλεσμα την άνιση μεταχείριση μεταξύ των διακινούμενων εργαζομένων συμπεριλαμβανομένων όσων εργάζονται στα θεσμικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των κρατικών υπαλλήλων οι οποίοι άσκησαν την δραστηριότητά τους μόνο στην Κύπρο.
Το άρθρο 27, παράγραφος 1, του περί Συντάξεων νόμου 97 (I)/1997 (πρίν την τροποποίηση 183(Ι)/2015) έλεγε :
«α) Όταν κρατικός υπάλληλος, που κατέχει συντάξιμη θέση και συμπλήρωσε πέντε ή περισσότερα έτη υπηρεσίας και ηλικία όχι μικρότερη των σαράντα πέντε ετών [...], υποβάλει αίτηση για πρόωρη αφυπηρέτηση από την υπηρεσία, η οποία εγκρίνεται από το αρμόδιο όργανο, καταβάλλεται αμέσως σ’ αυτόν το εφάπαξ ποσό που δικαιούται για την υπηρεσία του, ενώ η σύνταξη παγοποιείται και καταβάλλεται αμέσως μόλις αυτός συμπληρώσει την ηλικία των πενήντα πέντε ετών (...). Η σύνταξη και το εφάπαξ ποσό υπολογίζονται δυνάμει του άρθρου 8 (Συντελεστής σύνταξης και εφάπαξ ποσό) με βάση τις συντάξιμες απολαβές του κατά την ημέρα της πρόωρης αφυπηρέτησής του. Η σύνταξη, που θα αρχίσει να καταβάλλεται μετά τη συμπλήρωση της ηλικίας των πενήντα πέντε ετών, θα είναι αυξημένη κατά οποιοδήποτε ποσοστό κατά τo οποίο τυχόν ήθελαν αυξηθεί οι συντάξεις μεταξύ της ημερομηνίας αφυπηρέτησής του και της ημερομηνίας καταβολής της σύνταξης […].
β) Όταν υπάλληλος που κατέχει συντάξιμη θέση και δεν ικανοποιεί τους άλλους όρους της παραγράφου (α) του εδαφίου αυτού, αλλά έχει συντάξιμη υπηρεσία όχι μικρότερη των τριών ετών, παραιτείται από τη θέση του με άδεια του αρμόδιου οργάνου, αυτός παίρνει αμέσως μετά την παραίτηση του εφάπαξ ποσό ίσο με το ένα δωδέκατο των μηνιαίων συντάξιμων απολαβών του κατά την ημερομηνία της παραίτησης του για κάθε συμπληρωμένο μήνα υπηρεσίας.»
Παρά τις προσπάθειες της Κυπριακής Δημοκρατίας με τις τροποποιήσεις του νόμου 97 (I)/1997 που επήλθαν με τον νόμο 31 (I)/2012 και άρχισαν να ισχύουν αναδρομικώς από την 1η Μαΐου 2004, οι οποίες προβλέπουν, μεταξύ άλλων, ότι οι υπάλληλοι οι οποίοι κατέχουν θέση θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα στην κυπριακή δημόσια διοίκηση και αποχωρούν από αυτήν για να αναλάβουν θέση μονίμου υπαλλήλου σε θεσμικό όργανο της Ένωσης δικαιούνται να ενεργήσουν ώστε να καταβληθεί από την Κυπριακή Κυβέρνηση στην Ένωση το ποσό που αντιστοιχεί στην κεφαλαιουχική αξία των ωφελημάτων που έχουν αποκτήσει κατ’ εφαρμογήν του συνταξιοδοτικού καθεστώτος των υπαλλήλων, δεν εξαλείφουν κάθε είδους εμπόδιο στην ελεύθερη κυκλοφορία των οικείων υπαλλήλων, εφόσον δεν αφορούν την κατάσταση αυτών οι οποίοι, μεταξύ των εν λόγω τελευταίων υπαλλήλων, επιλέγουν να μη μεταφέρουν τα συνταξιοδοτικά τους δικαιώματα. Συγκεκριμένα, αν οι υπάλληλοι αυτοί παραιτηθούν ή έχουν παραιτηθεί από την κυπριακή δημόσια διοίκηση πριν από το 45ο έτος της ηλικίας τους, εφόσον δεν θα εργοδοτηθούν σε όργανα της ΕΕ, χάνουν τα συνταξιοδοτικά τους δικαιώματα.
Το Δικαστήριο καλεί την Κυπριακή Κυβέρνηση να συμμορφωθεί με την απόφαση του χωρίς καθυστέρηση δηλ. να καταργηθεί αναδρομικά από 1/5/2004 το 45ο έτος της ηλικίας, διαφορετικά θα ασκηθούν οικονομικές κυρώσεις εναντίον της.
Και εν κατακλείδι διερωτώμαι ως δημόσιος υπάλληλος αν το 45ο έτος της ηλικίας είναι για το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο λόγος ο οποίος αποθαρρύνει τους εργαζομένους να αποχωρήσουν από το κράτος μέλος καταγωγής τους για να ασκήσουν επαγγελματική δραστηριότητα σε άλλο κράτος μέλος ή σε θεσμικό όργανο της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή σε άλλο διεθνή οργανισμό και έχει ως αποτέλεσμα την άνιση μεταχείριση μεταξύ των διακινούμενων εργαζομένων, τότε αν η προσφυγή εναντίον του νόμου 216(Ι)/2012 καταλήξει στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, μετά από αρνητική απόφαση Κυπριακού Δικαστηρίου, ποια θα είναι η τύχη του νόμου αυτού έναντι του ιδιαίτερα ευαίσθητου Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου;
*Μαθηματικός – Πρόεδρος «ΑΛΛΑΓΗΣ» Μόρφου
Πιο κάτω παρατίθεται αυτούσια η απόφαση C-515/14 του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου.
