Διχοτόμηση απολαβών και απλήρωτη εργασία προτείνει το ΥΠΠ για τους αντικαταστάτες

ΤΟΥ ΜΙΧΑΛΗ Α. ΠΟΛΗ 

Στις 20 Νοεμβρίου 2014 το Paideia News αποκάλυψε την πρόταση του Υπουργείου Παιδείας για το διορισμό των αντικαταστατών. Στην παράγραφο 1 της πρότασης ρητώς αναφέρεται ότι:

«Για κάθε αντικατάσταση διενεργείται διορισμός που αντιστοιχεί σε χρόνο όσο το σύνολο των διδακτικών καθηκόντων του εκπαιδευτικού που απουσιάζει και σε αυτό τον χρόνο μπορούν να προστίθενται μέχρι 3 (τρεις) περίοδοι για τα επιπρόσθετα καθήκοντα που αναλαμβάνει, ανάλογα και με τις άλλες παραχωρήσεις που δίνονται για εξωδιδακτικό έργο. Δηλαδή, θα αφαιρούνται από τις τρεις πρόσθετες περιόδους οποιεσδήποτε άλλες περίοδοι έχουν παραχωρηθεί για εξωδιδακτικές δραστηριότητες».

Στις παραγράφους  4 και 5 θεσπίζεται μια νέα παράδοξη αρχή εργατικού δικαίου που είναι ο απλήρωτος εργάσιμος χρόνος. Πράγματι:

«Η αμοιβή του εκπαιδευτικού είναι ανάλογη των περιόδων που διορίζεται. Οι αντικαταστάτες (όμως) έχουν υποχρέωση να παραμένουν στη σχολική μονάδα καθ’ όλη τη διάρκεια της λειτουργίας της, επιτελώντας τα καθήκοντα που τους ανατίθενται από τη Διεύθυνση του σχολείου.»

Από τη μια το ΥΠΠ λέει στους αντικαταστάτες να παραμένουν στο σχολείο όλο το χρόνο λειτουργίας του και από την άλλη τους ανακοινώνει ότι θα πληρώνονται μόνο για τις ώρες που διδάσκουν συν τρεις περιόδους για εξωδιδακτικά καθήκοντα. Επίσης το  ΥΠΠ δίδει το δικαίωμα στους διευθυντές των σχολείων να αναθέτουν καθήκοντα στους αντικαταστάτες σε όλο το χρόνο παραμονής τους στο σχολείο. Θεσμοθετείται έτσι από το ίδιο το κράτος η απλήρωτη εργασία! Το κράτος όμως ως θεματοφύλακας της νομιμότητας δεν δικαιούται να παρανομεί. Η απλήρωτη εργασία ξεφεύγει από τα όρια της έννομης τάξης και αποτελεί εκμετάλλευση του χειρίστου είδους. Αν η πιο πάνω σύμβαση εργασίας επιβληθεί, πρέπει να καταγγελθεί στην Διεθνή Οργάνωση Εργασίας, στα κυπριακά Δικαστήρια και τον Επίτροπο Διοίκησης.

Επίσης αυξάνονται οι μέρες απουσίας δασκάλου που απαιτούνται για διορισμό αντικαταστατών από τέσσερις σε πέντε σε σχολεία με 25 δασκάλους και άνω με σκοπό τον περιορισμό του διορισμού αντικαταστατών. Η πρόταση καθιερώνει ένα πολύπλοκο και ασαφές τρόπο υπολογισμού του πληρωμένου χρόνου των αντικαταστατών που χωρίζει τους αντικαταστάτες σε πέραν των 25 κατηγοριών με διαφορετικό μισθό, ανάλογα με το διδακτικό χρόνο του εκπαιδευτικού που θα αντικαταστήσουν, τη θέση του και το μέγεθος του σχολείου που θα εργαστούν. Τα ανωτέρω προκύπτουν και από την παράγραφο 2 της πρότασης που μεταξύ άλλων λέει τα ακόλουθα:

«Όταν οι εκπαιδευτικοί που εργάζονται στο σχολείο είναι μέχρι τέσσερις τότε οι περίοδοι που πιστώνονται στον αντικαταστάτη για εξωδιδακτικό έργο είναι τέσσερις».

Πόσος είναι ο απλήρωτος χρόνος των αντικαταστατών; Για να τον υπολογίσουμε με βάση την πρόταση του ΥΠΠ, πρέπει να μετρήσουμε το συνολικό εργάσιμο χρόνο του πρωινού σχολείου, με βάση τους Κανονισμούς Λειτουργίας Σχολείων Δημοτικής Εκπαίδευσης. Το άρθρο 18 των Κανονισμών αυτών καθορίζει τον χρόνο παραμονής των δασκάλων ως ακολούθως:

1. Οι δάσκαλοι προσέρχονται στην εργασία τους στις 7:30 π.μ. και αποχωρούν ύστερα από τις 1:05 μ.μ. μετά την ασφαλή αποχώρηση των μαθητών.
2. Κάθε εβδομάδα διατίθεται μια επιπρόσθετη περίοδος για συνεδρία προσωπικού και δύο περίοδοι για επιμόρφωση του προσωπικού.  
3. Ο συνολικός εβδομαδιαίος χρόνος παραμονής των δασκάλων στο σχολείο, όπως προκύπτει από τις παραγράφους (1) και (2) πιο πάνω, είναι 30 ώρες και 20 λεπτά, δηλαδή 45 ½ σαραντάλεπτες περίοδοι.

Με βάση τα πιο πάνω δεδομένα υπολογίσαμε τον απλήρωτο χρόνο των αντικαταστατών και τη μισθολογική απώλεια με βάση 29 διαφορετικά σενάρια αντικατάστασης στον πίνακα που ακολουθεί:

Πίνακας 1: Απλήρωτος χρόνος αντικαταστατών με βάση το σενάριο εργάσιμου χρόνου 45,5 περιόδων εβδομαδιαίως

 Από τον πίνακα 1 προκύπτουν τα ακόλουθα συμπεράσματα:

1. Αντικαταστάτες απλού δασκάλου έχουν απλήρωτο εργάσιμο χρόνο 12,5 έως 19,5 διδακτικών περιόδων και μισθολογική απώλεια από 27,47% ως 42,86% του μισθού του πρωτοδιόριστου δασκάλου.
2. Αντικαταστάτες βοηθού διευθυντή έχουν απλήρωτο εργάσιμο χρόνο 18,5 έως 21,5 διδακτικών περιόδων και μισθολογική απώλεια από 40,66% ως 47,25% του πρώτου μισθού διορισμού.
3. Αντικαταστάτες διευθυντή έχουν απλήρωτο εργάσιμο χρόνο 22,5 έως 31,5 διδακτικών περιόδων και αντίστοιχα μισθολογική απώλεια από 49,45% ως 69,23% του μισθού του πρωτοδιόριστου δασκάλου.
4. Λόγω του μεγέθους της μισθολογικής μείωσης μακρινά σχολεία της υπαίθρου δεν θα βρίσκουν αντικαταστάτες, ιδίως αν αυτός που θα αντικατασταθεί είναι βοηθός διευθυντής ή διευθυντής.

Παράρτημα

Επειδή στην πρόταση του ΥΠΠ δεν αναφέρεται ο συνολικός αριθμός περιόδων του πρωινού υποχρεωτικού σχολείου και επειδή με βάση το έντυπο ΥΠΠ94 (Ατομικό πληροφοριακό Δελτίο) ο εβδομαδιαίος εργάσιμος χρόνος δηλώνεται από τους εκπαιδευτικούς ως 38 περίοδοι ετοιμάσαμε το ακόλουθο εναλλακτικό σενάριο υπολογισμού του απλήρωτου χρόνου και των απωλειών των αντικαταστατών.

Πίνακας 2: Απλήρωτος χρόνος αντικαταστατών με βάση το σενάριο εργάσιμου χρόνου 38 περιόδων εβδομαδιαίως

Από τον πίνακα 2 προκύπτουν τα ακόλουθα συμπεράσματα:

1. Αντικαταστάτες απλού δασκάλου έχουν απλήρωτο εργάσιμο χρόνο 5 έως 12 διδακτικών περιόδων και μισθολογική απώλεια από 13,16 % ως 31,58% του μισθού του πρωτοδιόριστου δασκάλου.
2. Αντικαταστάτες βοηθού διευθυντή έχουν απλήρωτο εργάσιμο χρόνο 11 έως 14 διδακτικών περιόδων και μισθολογική απώλεια από 28,95% ως 36,84% του κατώτατου μισθού δασκάλου.
3. Αντικαταστάτες διευθυντή έχουν απλήρωτο εργάσιμο χρόνο 15 έως 24 διδακτικών περιόδων και αντίστοιχα μισθολογική απώλεια από 39,47% ως 63,16% του μισθού του πρωτοδιόριστου δασκάλου.
4. Ανεξαρτήτως σεναρίου θα είναι πολύ δύσκολο να βρεθούν αντικαταστάτες για βοηθούς διευθυντές ή διευθυντές, αφού αυτοί θα εργάζονται με μισό μισθό. Ακόμα λόγω του μεγέθους της μισθολογικής μείωσης μακρινά σχολεία της υπαίθρου δεν θα βρίσκουν εύκολα αναπληρωτές.

   *Μέλος ΔΣ ΑΚΙΔΑ 2014-2017