Mέσα από το Ερευνητικό Πρόγραμμα Engage Πανεπιστήμιο Λευκωσίας
Τα μαθήματα των Φυσικών Επιστημών αποτελούν, ή θα έπρεπε να αποτελούν, βασικό άξονα στα εκπαιδευτικά συστήματα όλων των χωρών αφού συμβάλουν: στην ανάπτυξη της γνώσης, στην αναπτυξη δεξιοτητων που αφορούν τη σύγχρονη κοινωνία (π.χ. κριτική σκέψη, επίλυση προβλήματος), και στην ανάπτυξη της ενεργού ιδιότητας του πολίτη, της κοινωνικής ένταξης και της προσωπικής ολοκλήρωσης των μαθητών (European Commission, 2015). Πρόσφατες έρευνες δείχνουν πως, παρά τις προσπάθειες για ενίσχυση των μαθημάτων των φυσικών επιστημών, η αντιμετώπιση των χαμηλών επιδόσεων και των αρνητικών στάσεων στις Φυσικές Επιστήμες εξακολουθεί να αποτελεί πρόκληση για την Ευρώπη, και ειδικότερα για το Κυπριακό εκπαιδευτικό σύστημα όπως φαίνεται από αποτελέσματα διεθνών ερευνών (OECD, 2006; 2013).
Η επιλυση αυτου του προβληματος αποτελεί ένα από τους στόχους των σύγχρονων μεταρρυμιστικών προτάσεων που προτείνονται από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Συγκεκριμένα, το περασμένο καλοκαίρι δημοσιεύτηκε η έκθεση για μεταρρυθμιση στις Φυσικές Επιστήμες με τιτλό ‘Φυσικές Επιστήμες για Υπεύθυνους Πολίτες’. Η έκθεση αυτή, δίνει έμφαση στις γνωσεις και δεξιοτητες που πρεπει να εχουν τα ατομα για να ειναι υπευθυνοι πολίτες, στη συνδεση του μαθήματος με αλλα αντικείμενα όπως η Τεχνολογια και τα Μαθηματικα, και στη συνεργασια του σχολειου με φορεις που προσφερουν ατυπες μορφες εκπαιδευσης (π.χ. μουσεία φυσικών επιστημών, περιβαλλοντικά κέντρα, επιστήμονες).
Πως ακριβώς μπορούν όμως να μεταφραστούν αυτές οι εισηγήσεις στην πράξη και να ενταχθούν στη σχολική τάξη; Μέσα στα πλαίσια του Ευρωπαϊκού ερευνητικού προγράμματος Engage (http://www.engagingscience.eu/cy ) έχουμε σχεδιάσει μια σειρά από σύντομες δραστηριότες (40 και 80 λεπτά) που έχουν ως στόχο:
Η αύξηση του ενδιαφέροντος εκ μέρους των μαθητών αφού συνδέουν το μάθημα με θέματα που κυριαρχούν στις ειδήσεις ή θέματα που ενδιαφέρουν τους μαθητές (π.χ. δυνάμεις στη φυσική μέσα από το θέμα της χρήσης κινητών τηλεφώνων).
Η ανάπτυξη δεξιοτήτων που θα βοηθήσουν τους μαθητές στη λήψη αποφάσεων (π.χ. βιολογία/ασθένειες μέσα από το σύγχρονο θέμα του ιού Zika).
Τη διασύνδεση του μαθήματος των φυσικών επιστημών με την ίδια την επιστήμη (π.χ. συνεργασία με επιστήμονες, επισκέψεις σε μουσεία και κέντρα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης).
Στόχος του Engage είναι να παρέχει στους εκπαιδευτικούς έτοιμες πηγές εκπαιδευτικού υλικού για να προωθήσουν τους πιο πάνω στόχους, αλλά και ταυτόχρονα να τους επιμορφώσει και να παρέχει στήριξη στην εφαρμογή νέων δραστηριοτήτων που θα έχουν ως στόχο τη συνεργασία των μαθητών με επιστήμονες. Ως εκ τούτου, για το δεύτερο στόχο του προγράμματος έχει σχεδιαστεί διαδικτυακή επιμόρφωση εκπαιδευτικών, στο τέλος της οποίας οι εκπαιδευτικοί θα έχουν τη δυνατότητα να σχεδιάσουν δραστηριότητες για συνεργασία των μαθητών τους με επιστήμονες και με ερευνητικά κέντρα με τη στήριξη των ερευνητών του προγράμματος.
Στο πρώτο μέρος της επιμορφωσης θα παρουσιαστούν τεχνικές διαχείρισης της τάξης σε θέματα που σχετίζονται με την ομαδική εργασία, τη συζήτηση σε ομάδες και την ένταξη διλημμάτων και προβλημάτων σε μαθήματα φυσικών επιστημών. Θα παρουσιαστούν πρακτικές συμβουλές χειρισμού τέτοιων θεμάτων μέσα από συγκεκριμένες δραστηριότητες. Στο δεύτερο μέρος της επιμόρφωσης θα γίνει αναφορά σε τρόπους ένταξης άτυπων μορφών εκπαίδευσης στη τάξη (π.χ. συνεργασία με επιστήμονες, επισκέψεις σε μουσεία, ερευνητικά κέντρα, κέντρα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, φεστιβάλ επιστήμης) μέσα από συγκεκριμένες δραστηριότητες που έχουν σχεδιαστεί για το πρόγραμμα. Με το τέλος του προγράμματος οι εκπαιδευτικοί μπορούν, με τη στήριξη των ερευνητών του Engage, να εφαρμόσουν άτυπες μορφές μάθησης στις τάξεις τους.
Με το τέλος του σεμιναρίου θα δοθεί Ευρωπαϊκό Δίπλωμα Συμμετοχής που υπογράφει το Πανεπιστήμιο Λευκωσίας. Επίσης όσοι εκπαιδευτικοί επιθυμούν μπορούν να παρουσιάσουν εφαρμογές που έχουν κάνει στις τάξεις τους σε ημερίδα που θα διοργανώσει η ομάδα του Engage.
Το σεμινάριο θα ξεκινήσει στις 10 Οκτωβρίου 2016 και θα έχει διάρκεια 4 εβδομάδες. Περισσότερες πληροφορίες στη σελίδα http://www.engagingscience.eu/cy/2016/03/30/on-line-σεμινάριο-για-επιμόρφωση-εκπαιδευτ/
Αναφορές
European Commission (2015). Science Education for Responsible Citizenship (pp. 1–88). European Commission.
OECD (2006). PISA 2006: Science Competences for Tomorrow's World. OECD, Paris Publications.
OECD (2013). PISA 2015: Draft Science Program. OECD, Paris Publications.
