ΤΟΥ ΠΕΤΡΟΥ Θ. ΠΑΝΤΕΛΙΔΗ*
Ο Υπουργός Παιδείας τον περασμένο χρόνο ανακοίνωσε ένα πρόγραμμα αλλαγών με στόχο τον εξορθολογισμό της παιδείας. Η ανακοίνωση προξένησε συγκρατημένη αισιοδοξία, ότι επιτέλους θα επιχειρούνταν αλλαγές, που θα ήταν σύμφωνες με τους κανόνες της λογικής. Αναμέναμε ότι οι αλλαγές θα προνοούσαν μια πραγματικά παιδοκεντρική αντιμετώπιση της παιδείας και όχι όπως συμβαίνει τις τελευταίες δεκαετίες, που στην ουσία η παιδεία μας έχει ως κέντρο της μάθησης την αποστήθιση της πληροφορίας και την ανάκλησή της. Πιστέψαμε ότι το τρίγωνο διδάσκω, το παιδί, τη γνώση θα μεταλλασσόταν σε κύκλο συζητώ με το παιδί και το στηρίζω, για να αναπτύξει την προσωπικότητά και τις ικανότητές του. Και ιδιαίτερα στις σημερινές κοινωνικές συνθήκες, που περισσότερα παιδιά χρειάζονται κοινωνική κατανόηση και ψυχολογική στήριξη. Ωραία λοιπόν, ο εξορθολογισμός θα μας έπαιρνε ένα βήμα μπροστά.
‘Ένα χρόνο μετά ανακοινώθηκε ότι το Υ.Π.Π. και οι εκπαιδευτικές οργανώσεις κατέληξαν σε συμφωνία. Ψάξαμε να δούμε τα αποτελέσματα του εξορθολογισμού και διαπιστώσαμε ότι ο εξορθολογισμός στην παιδεία μας πήγε ένα βήμα πιο πίσω, ή μάλλον εγκαταλείφθηκε στην αρχή του δρόμου και ακολουθήθηκε ξανά η πεπατημένη.
Η διαπραγμάτευση για εξορθολογισμό της παιδείας εξελίχθηκε σε ένα ανατολίτικο παζάρι, όπου Υ.Π.Π. από τη μια και εκπαιδευτικές οργανώσεις από την άλλη παραχώρησαν οι μεν στους δε όσα δεν ήταν λογικά για να υπάρχουν, αλλά ήταν εμφανώς παράλογο που υπήρχαν. Ως εκεί. Το ανατολίτικο παζάρι επηρέασε ελάχιστα το διδακτικό χρόνο των εκπαιδευτικών, έγινε κάποια αναπροσαρμογή στις απαλλαγές για τους υπευθύνους τμημάτων, το ΥΠΠ αναγνώρισε τη σημασία του βιολογικού παράγοντα, αφού οι εκπαιδευτικοί έκαναν κάποιες εκπτώσεις, η παράλογη απαλλαγή των συνδικαλιστών για να συνδικαλίζονται σε εργάσιμο χρόνο παρέμεινε, αφού κι εδώ οι συνδικαλιστές έβαλαν λίγο νερό στο μεθυστικό κρασί τους, το σχέδιο πρόωρης αφυπηρέτησης μπήκε σε εφαρμογή και οι εκπαιδευτικοί πιστώθηκαν με τις διδακτικές περιόδους, που επιχείρησε το ΥΠΠ να τους αφαιρέσει με τον πολύκροτο εξορθολογισμό της περασμένης χρονιάς. Τότε επιχείρησε να πάει μπροστά. Τώρα κατάλαβε ότι έπρεπε να στραφεί πίσω, επειδή είχαμε και εκλογές.
Εξορθολογισμός του διδακτικού χρόνου θα έπρεπε να σημαίνει, σύμφωνα με τους κανόνες της λογικής, καλύτερη αξιοποίηση του χρόνου παραμονής των εκπαιδευτικών στο σχολείο προς όφελος των παιδιών. Τούτο σημαίνει πως μπορούσαν οι διδακτικές περίοδοι ακόμη και να μειωθούν και των διευθυντών να καταργηθεί ο διδακτικός χρόνος. Παράλληλα όμως ο χρόνος του εκπαιδευτικού μπορούσε να συμπληρωθεί με δραστηριότητες εξ ίσου σημαντικές ή και σημαντικότερες από τη διδασκαλία. Οι δραστηριότητες αυτές μπορεί να ήταν μεθοδευμένη προσπάθεια συνεχούς παρακολούθησης και επίλυσης προβλημάτων παιδιών, που αντιμετωπίζουν προβλήματα μαθησιακά, οικογενειακά, κοινωνικά, ψυχολογικά και χρειάζονται στήριξη, ενθάρρυνση βοήθεια. Μπορεί να σημαίνει συστηματική δραστηριότητα για μείωση της σχολικής παραβατικότητας, που τα τελευταία χρόνια είναι ενδημικό φαινόμενο σε κάθε σχολείο. Μπορεί ο εκπαιδευτικός να έχει καθορισμένες περιόδους για συνεχή συνεργασία με παιδιά με προβλήματα, συνεργασία με ψυχολόγους και κοινωνικούς λειτουργούς, ακόμα και με συνεργασία με συναδέλφους του την ώρα που γίνεται διδασκαλία, για να μπορεί να προσφέρει βοήθεια σε παιδιά, που την χρειάζονται για να κατανοήσουν κάποιο θέμα ή να εκτελέσουν κάποια εμπεδωτική ή δημιουργική εργασία. ‘Ετσι οι όλες οι περίοδοι θα ήταν εξορθολογιστικά καθορισμένες για κάθε εκπαιδευτικό, έστω και αν ο διδακτικός χρόνος μειωνόταν περισσότερο. ΄Αλλωστε η διδασκαλία ύλης δεν είναι σημαντικότερη από την καλλιέργεια των παιδιών, την επίλυση των κοινωνικών, οικογενειακών και άλλων προβλημάτων τους.
Ο εξορθολογισμός της παιδείας εξαντλήθηκε με ανατολίτικο παζάρι σε συνδικαλιστικά θέματα μόνο. Ιδιαίτερα αντίθετη με τον εξορθολογισμό είναι η απαλλαγή συνδικαλιστών από το εκπαιδευτικό τους έργο για συνδικαλιστικές δραστηριότητες. Αυτό κι αν είναι εξόχως παράλογο και αντιδεοντολογικό.
Τελικά δεν έχουμε καταλάβει τι εννοούσε ο Υ.Π.Π. λέγοντας εξορθολογισμό. Της παιδείας. Ανέκρουσε πρύμναν λόγω εκλογών ή οι συνδικαλιστικές οργανώσεις με τον εξορθολογισμό που εξήγγειλε ο Υπουργός κατάφεραν να διασφαλίσουν τα κεκτημένα τους και η παιδεία ας περιμένει. ‘Αλλωστε είναι μερικές δεκαετίες που περιμένει … ματαίως.
Εκπαιδευτικός, αρθρογράφος
