ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΧΑΝΔΡΙΩΤΗ*
(ΜΕΡΟΣ Α΄)
1η Δεκεμβρίου 2016 σήμερα. Πέρασε κιόλας ένας χρόνος. Πόσο μας λείπεις, λεβέντη μου… Όπως λέει και το τραγούδι «Heaven was needing a hero somebody just like you», Πρωταθλητή μου. Σήμερα η μνήμη με πολιορκεί με θύμησες του Έπους της Βοστώνης. Ξεφυλλίζω τις σελίδες του ημερολογίου, εκείνου του μαρτυρικού ημερολογίου…
Κυριακή, 11 Οκτωβρίου 2015. Θυμάσαι; Φεύγαμε οι τρεις μας, εσύ, η μητέρα σου κι εγώ, για το Mission Impossible, στη Βοστώνη και την ένταξή σου σε trial στο ξακουστό Dana – Farber Cancer Institute του Harvard, για καταπολέμηση του διάχυτου όγκου, στο στέλεχος του εγκεφάλου, με στοχευμένη πειραματική θεραπεία. Το τηλέφωνο χτυπά στο αεροδρόμιο της Λάρνακας, λίγο πριν κάνουμε check-in. Στην άλλη άκρη του ακουστικού ο Πρύτανης του Πανεπιστημίου Κύπρου να σε διαβεβαιώνει: «Νεόφυτέ μου, σε δύο χρόνια θα σου δώσω το πτυχίο σου». Όμως η κλινική σου κατάσταση δεν είναι καλή: αδυνατισμένο αριστερό χέρι και πόδι, προβλήματα στην κατάποση, διπλωπία, τρομερός πονοκέφαλος. Πολλοί φίλοι και συγγενείς αγωνιούν για το αν θα αντέξεις ένα τέτοιο ταξίδι, έστω και σε τροχοκάθισμα. Προσωπικά δεν είχα καμία έγνοια. Σε ήξερα πολύ καλά, Πρωταθλητή μου!
Από τη Δευτέρα, 12 Οκτωβρίου έως και την Τετάρτη 21 Οκτωβρίου, καταιγισμός εξετάσεων: MRI και MR Spectroscopy, Ultra Sound στο Brigham and Women’s Hospital, το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο του Harvard και ουρολογικές, αιματολογικές εξετάσεις και καρδιογραφήματα, ταυτόχρονα με τη δοκιμαστική χορήγηση φαρμάκου, στο Dana - Farber. Τέσσερα χάπια των 100 mg το καθένα… Και έπρεπε να τα καταπιείς μπροστά τους, ένα – ένα κάθε φορά, και να μην βήξεις, να μην πνιγείς, μήπως και φανεί πως έχεις πρόβλημα στην κατάποση και μας αποκλείσουν από το trial. Έσφιξες τα δόντια και άντεξες κι αυτό το μαρτύριο. Έκανες υπέρβαση, λεβέντη μου. Επιπρόσθετα, έκανες φυσιοθεραπεία στο Charlestown Spaulding Rehabilitation Hospital. Απίστευτο πραγματικά από πού αντλούσες όλη αυτή τη δύναμη!
Επιτέλους Πέμπτη, 22 Οκτωβρίου, αρχίζει επίσημα η χορήγηση του φαρμάκου. Ο γιατρός σου στο Dana – Farber, ο Professor Patrick Wen, διαβάζει στα reports του γιατρού σου, του Στέργιου Ζαχαρούλη, ότι είσαι Κύπριος διεθνής καλαθοσφαιριστής και νταμπλούχος με την ομάδα σου, την ΕΘΑ. Χωρίς να χάσει χρόνο έρχεται σε επαφή με την διοίκηση των Boston Celtics, η οποία αμέσως ανταποκρίνεται με τρεις τιμητικές προσκλήσεις για τον Champ και τους γονείς του, για τον αγώνα που θα διεξαγόταν στο TD Garden μεταξύ των ομάδων Boston Celtics και Toronto Raptors, την Παρασκευή, 30 Οκτωβρίου. Αμέσως, άστραψε το πρόσωπό σου. Απογειώθηκες...
Δευτέρα, 26 Οκτωβρίου. Η αρχή μιας βδομάδας, πραγματικός Γολγοθάς. Μύκητες στο στόμα και χορήγηση αγωγής. Τρίτη, 27 Οκτωβρίου. Με δυσκολία κρατιέσαι όρθιος, λεβέντη μου. CT scan πνευμόνων στο Brigham και τα αποτελέσματα δείχνουν πνευμονία. Αντιβίωση και πίσω στο ξενοδοχείο.
Τετάρτη, 28 Οκτωβρίου. Συνεχίζεται η χορήγηση της αντιβίωσης και η αγωγή για τη μυκητίαση. Φυσικά, συνεχίζεται και η χορήγηση των χαπιών του trial και της κορτιζόνης. Όμως, η νύκτα που έρχεται είναι εφιαλτική. Ο βήχας και τα απανωτά πνιξίματα ήταν μια κόλαση.
Την Πέμπτη, 29 Οκτωβρίου, στο Dana – Farber οι αιματολογικές εξετάσεις έδειξαν ψηλές τιμές του bilirubin και πιθανή τοξικότητα του φαρμάκου, γι’ αυτό και οι γιατροί σε συνεννόηση με την εταιρεία αποφασίζουν διακοπή της χορήγησης του φαρμάκου του trial μέχρι την Τρίτη, που θα γίνει επαναξιολόγηση της μυκητίασης και της πνευμονίας και νέες αιματολογικές εξετάσεις προκειμένου να διαφανεί αν όλα είναι εντάξει για τη συνέχιση της θεραπείας. Το ίδιο δύσκολη όμως με τις προηγούμενες δύο νύχτες ήταν και η νύχτα της Πέμπτης. Θυμάμαι, Νεόφυτέ μου, που σε βοηθήσαμε να κάνεις μπάνιο και η μητέρα σου θέλοντας να σε προστατεύσει σου είπε: «Νεόφυτε μου, μην πας αύριο στον αγώνα των BostonCeltics». Τότε ήταν που γύρισες, την κοίταξες διαπεραστικά και της είπες απλά: «Θα πάω». Το πείσμα, η θέληση, η λεβεντιά σου, απίστευτη αγόρι μου…
Παρασκευή, 30 Οκτωβρίου. Το πρωί ξεκινά με ειδική εξέταση για την κατάποση (swallow test) στο Brigham. Τα αποτελέσματα απογοητευτικά... Τα φαγητά εισέρχονται στους πνεύμονες. Επιστροφή στο Dana – Farber όπου ήδη ενημερώθηκαν για τα αποτελέσματα του swallow test... Μια γιατρός και μια νοσοκόμα μας στήνουν στον τοίχο, κάτι σαν τελεσίγραφο της 28ης Οκτωβρίου του 1940. Σου είπαν, θυμάσαι; «Νεόφυτε, πραγματικά λυπούμαστε αλλά είσαι ενήλικας και πρέπει να σου πούμε ότι πεθαίνεις. Η πνευμονία που έχεις είναι πνευμονία από εισρόφηση (aspirationpneumonia). Είσαι σίγουρα εκτός trial και σήμερα, το πολύ αύριο, θα σε συμβουλεύαμε να φύγεις και να επιστρέψεις στην Κύπρο».
Δεν ήξεραν τις ρίζες σου, λεβέντη μου. Δεν ήξεραν ότι ο παππούς σου ο Νεόφυτος ήταν μέλος της ΕΟΚΑ. Τον φυλάκισαν και τον βασάνισαν οι Άγγλοι στο Κάστρο της Κερύνειας αλλά αυτός άντεξε. Δεν ήξεραν ότι ξάδερφος του παππού σου, του Ελλάδιου, είναι ο ήρωας της ΕΟΚΑ Στυλιανός Λένας, από τα Χανδριά. Δεν ήξεραν, ακόμα, ότι εσύ, Νεόφυτέ μου, κουβαλώντας αυτό το θηρίο μέσα στο κεφάλι σου, κατάφερνες εν μέσω χημειοθεραπειών να αριστεύεις στο Τμήμα Μηχανικών Μηχανολογίας και Κατασκευαστικής του Πανεπιστημίου Κύπρου και να συγκαταλέγεσαι ανάμεσα στους τρεις πρώτους φοιτητές του Τμήματος και ταυτόχρονα να προσπαθείς να ξαναπαίξεις μπάσκετ με ενάμισι πόδι, ενάμισι χέρι και διπλωπία.
Με τη μάσκα οξυγόνου στο πρόσωπό σου, μετά το πρώτο σάστισμα, απάντησες στη γιατρό λακωνικά: «I will think»! Δε χρειάστηκες χρόνο για να απορρίψεις το τελεσίγραφο και για να αποφασίσεις τον ανυποχώρητο μέχρι τέλους αγώνα στη Βοστώνη: Μολών λαβέ. Η άμεση εισαγωγή στο Brigham και η αντιμετώπιση της πνευμονίας ήταν μονόδρομος. Έτσι γύρω στις 6.00 το απόγευμα μεταφερθήκαμε στον 5ο όροφο του Brigham, τον Πνευμονολογικό και ενώ σε λίγο θα άρχιζε ο αγώνας των Boston Celtics, στο TD Garden, εσύ ξεκινούσες έναν ανεπανάληπτο αγώνα… Οι γιατροί κάνουν τα πάντα, αλλά η πνευμονία δεν μπορούσε να ελεγχθεί με κανέναν τρόπο. Τα μηχανήματα συχνά πυκνά κάνουν εκείνο το δαιμονισμένο ήχο κάθε φορά που πέφτουν τα οξυγόνα και γύρω στις 5.30 τα χαράματα του Σαββάτου, 31 Οκτωβρίου, εσπευσμένα σε μεταφέρουν, λεβέντη μου, στο ICU, την Εντατική του 3ου ορόφου. Σε μισή ώρα μας φωνάζουν να σε δούμε, να σε φιλήσουμε και σε ενημερώνουν, ενώπιον μας, ότι σε ένα λεπτό ετοιμάζονται να σε βάλουν σε τεχνητό κώμα… Τους φεύγεις, μας φεύγεις. Κι εσύ ατάραχος, να μη φοβάσαι. Υποκλίνομαι αγόρι μου, στη λεβεντιά σου.
Κι ενώ φτάνουμε με τη μητέρα σου στο ειδικό δωμάτιο για τους συγγενείς, στις 6.15 π.μ., παίρνω μήνυμα από την Κύπρο, από την Κατερίνα τη μητέρα του Γιώργου, του άλλου νεαρού με όγκο στον εγκέφαλο: «Αγαπητέ μου Δημήτρη», έγραφε, «ο αετός μου έφυγε ψηλά». Ο Γιώργος είχε χάσει τη μάχη για τη ζωή λίγες ώρες νωρίτερα…
Γύρω στο μεσημέρι του Σαββάτου μπήκαμε για λίγο με τη μητέρα σου να σε δούμε. Πέντε γιατροί από πάνω σου. Ρώτησα τον επικεφαλής των γιατρών Max Weinmann, για την κατάστασή σου κι εκείνος μου εξήγησε για την εξαιρετικά κρίσιμη κατάσταση της υγείας σου και για το ενδεχόμενο να μην τα καταφέρεις. Μας εξήγησε ότι η πνευμονία από εισρόφηση αφορά ολόκληρο τον δεξιό πνεύμονα και μέρος του αριστερού και ότι τα βρογχοσκόπια που χρησιμοποιούν τα έχουν παραλάβει πριν από λίγες μόνο μέρες στο Harvard. Μας είπε ακόμα ότι θα κάνουν τα πάντα για τον Νεόφυτο, ο οποίος, με τις μετρήσεις που έχουν, δείχνει να είναι great fighter.
Η μάχη συνεχίζεται και γύρω στις 7.00 το βράδυ φτάνει το νέο ότι είσαι ελαφρά καλύτερα. Γύρω στις 8.00 το πρωί της Κυριακής, 1ης Νοεμβρίου δοκιμάζουν και σε ξυπνούν και αναπνέεις, έστω και για λίγο, χωρίς αναπνευστήρα. Μας αφήνουν να σε δούμε. Τεράστια η συγκίνηση μας. Με το δεξί σου χέρι αγγίζεις στον ώμο τη μητέρα σου, που την βλέπεις να είναι καταβεβλημένη και σφίγγεις τη γροθιά σου. Σου λέει είμαι μια χαρά κι εσύ επιμένεις να ξανασφίγγεις τη γροθιά σου.
Γύρω στο μεσημέρι ζήτησες ιερέα να σε συγχωρέσει και να προσευχηθεί να γίνεις καλά! Αλήθεια, τι να σου συγχωρέσει; Σε μια ώρα ήταν μαζί μας ένας ιερέας, Καθηγητής στη Θεολογική Σχολή της Βοστώνης. Συγκλονιστική στιγμή. Δεν υπάρχουν λόγια…
Το πρωί της Δευτέρας, 2 Νοεμβρίου 2015, είσαι σταθερός αλλά ακόμα σε κρίσιμη κατάσταση, Πολύ αδύναμος, ειδικά στο αριστερό χέρι και πόδι, νηστικός από την Παρασκευή το πρωί. Γύρω στις 10.00 π.μ. έρχεται και ο γιατρός που θα κάνει την επέμβαση και σου εξηγεί: «Νεόφυτε, θα σου κάνουμε τραχειοστομία και γαστροστομία» Θέλουμε να είμαστε σίγουροι ότι δε θα ξαναπάθεις πνευμονία από εισρόφηση». Και συμπλήρωσε: «Περιμένουμε τον ProfessorWen, τον γιατρό σου, που επιστρέφει σήμερα στην Αμερική, για να δούμε τι θα γίνει με το trial και αν μπορεί να σου δώσει το φάρμακο από το feedingtube. Θα σε ταλαιπωρήσουμε αλλά, αν δουλέψει το φάρμακο, η τραχειοστομία και η γαστροστομία θα ακυρωθούν αμέσως και θα τρως κανονικά από το στόμα». Αυτά σου είπε ο χειρουργός και υπέγραψες για την εγχείρηση που θα γινόταν στις 4.00 το απόγευμα. Γύρω στα μεσάνυκτα σε πήραν για MRI.
Το πρωί της Τρίτης, 3 Νοεμβρίου, σε βρίσκουμε να αναπνέεις λίγο μόνος σου αλλά και με τον αναπνευστήρα, που είναι τώρα όχι στο στόμα αλλά στην τραχεία. Αρχίζουν επιτέλους να σου δίνουν φαγητό από το feeding tube μετά από τόσες μέρες νηστικός. Η επικοινωνία μας γίνεται πλέον με δύο αλφάβητα: ένα ελληνικό για εμάς και ένα αγγλικό για τους γιατρούς αλλά και χαρτί για να γράφουμε τι μας δείχνεις. Θυμάσαι; Έκανες τέσσερις ερωτήσεις: Τι έδειξε το MRI; Πότε θα αναπνέεις χωρίς αναπνευστήρα; Πότε θα βγεις από την εντατική; Τι γίνεται με τα οικονομικά μας;
Σου απάντησε η μητέρα σου να μην σε απασχολεί το οικονομικό μέρος και ότι αν δεν σε έδειρε όταν ήσουν μικρός, θα έτρωγες ξύλο στην εντατική. Χαμογέλασες, ζήτησες το αλφάβητο για να μας πεις ευχαριστώ! Εμείς σ’ ευχαριστούμε γιε μου, που αξιωθήκαμε να έχουμε εσένα για παιδί μας.
Το Β ΜΕΡΟΣ στο πιο κάτω έγγραφο
Εκπαιδευτικός*
