Οι λόγοι της υποβάθμισης του απολυτηρίου του Λυκείου και οι ευθύνες του Υπουργείου Παιδείας

ΤΟΥ ΠΑΥΛΟΥ ΛΕΙΒΑΔΙΩΤΗ*

Το πρόβλημα της υποβάθμισης του απολυτηρίου του Λυκείου επικαλείται το Υπουργείο Παιδείας για να δικαιολογήσει τις συμφεροντολογικές και ερασιτεχνικές του προτάσεις για το νέο αναλυτικό πρόγραμμα. Με ύφος υπεροπτικό, σαν ένας σύγχρονος μεσσίας αλλά και με τακτική ποντίου Πιλάτου αποφεύγει να αναλάβει τις δικές του ευθύνες για αυτή την  υποβάθμιση.

Το παρόν αναλυτικό πρόγραμμα, που όλοι θεωρούν σήμερα προβληματικό, έγινε από το Υπουργείο Παιδείας. Πολλά άτομα που σήμερα βρίσκονται στο προσκήνιο και στο  παρασκήνιο είχαν παίξει σημαντικό ρόλο και τότε. Κανένας όμως δεν άνοιξε το στόμα του, όλα αυτά χρόνια, και να πει ξέρεις κάναμε λάθος. Το Υπουργείο ποτέ δεν κάνει λάθος, είναι πάντοτε αλάνθαστο. ‘Ότι γίνει λάθος φταίνε όλοι οι άλλοι. Τυπική κυπριακή προσέγγιση.

Αν δεν αλλάξει αυτή η προσέγγιση, τότε η μετριότητα είναι το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα.

Πρέπει λοιπόν όλοι μαζί να παραδεχτούμε το πρόβλημα της υποβάθμισης του απολυτηρίου και της μάθησης γενικότερα. Οι μαρτυρίες είναι πλέον ξεκάθαρες.

1. Η ύπαρξη και η γιγάντωση της παραπαιδείας

Οι κακές γλώσσες λένε ότι η παραπαιδεία έχει μεγάλες πλάτες στο Υπουργείο.

1. Η μη αποδοχή του Κυπριακού απολυτηρίου από αρκετά ξένα πανεπιστήμια.
2. Τα αποτελέσματα σε πολλούς διεθνείς διαγωνισμούς π.χ. PISA

Οι σημαντικότεροι λόγοι αυτής της διολίσθησης του απολυτηρίου είναι:

1. 1.     Το έχουμε κάμει πολύ εύκολο για κάποιο μαθητή να πάρει το απολυτήριο χωρίς να κοπιάσει και χωρίς να εργαστεί πολύ. Έχουμε ένα πολύ χαμηλό ποσοστό ατόμων που δεν παίρνουν απολυτήριο Λυκείου γιατί απλά το χαρίζουμε. Ποιος ευθύνεται για αυτό; Σε μεγάλο βαθμό το Υπουργείο Παιδείας. Εδώ και δέκα περίπου χρόνια προφορικά ασκεί πιέσεις να προάγουμε τα παιδιά της στήριξης από τον Ιούνιο με αλυσιδωτές επιπτώσεις σε όλα τα παιδιά. Η πίεση σε συναδέλφους κυρίων μαθημάτων είναι πολύ μεγαλύτερη να βαθμολογήσουν τον μαθητή όχι απλά με 10 αλλά με τέτοιο βαθμό που ακόμα και μονάδα να γράψει τον Ιούνιο να περάσει. Οι μαθητές γνωρίζοντας ότι η προαγωγή είναι εξασφαλισμένη  δεν μπαίνουν στο κόπο να κάνουν και πολλά πράγματα. Πολλές φορές μάλιστα οι εξασφαλισμένοι μαθητές ενοχλούν παρεμποδίζοντας την ομαλή διεξαγωγή του μαθήματος. Ακούστηκε μάλιστα σαν δικαιολογία ότι ορισμένες χώρες της Ευρώπης κατάργησαν την στασιμότητα.
2. 2.      Το Υπουργείο Παιδείας συμπεριφέρεται σαν μαθητοπατέρας υποσκάπτοντας το κύρος των συναδέλφων. Στο τέλος όμως το μόνο που υποσκάψε όλα αυτά τα χρόνια ήταν την μάθηση και το απολυτήριο του Λυκείου. Πολλά γραπτά με λευκό χαρτί πάνε στο Υπουργείο για αναθεώρηση. Το Υπουργείο αναβαθμολογεί το γραπτό από μονάδα σε δέκα έστω και αν ο μαθητής δεν έγραψε σχεδόν τίποτα. Το κύρος του συνάδελφου καταρρακώνεται με αποτέλεσμα την επόμενη χρονιά να τους προάγει όλους από τα τετράμηνα. Οι υπόλοιποι συνάδελφοι και οι νεώτεροι απλά ακολουθούν για να αποφύγουν το ρεζίλεμα.
3. 3.     Διαγωνίσματα πολλαπλής επιλογής – Εδώ και δεκαετίες αυτά τα διαγωνίσματα υποσκάπτουν την πραγματική γνώση αφού δεν εφαρμόζονται σωστά. Ο τομέας της αξιολόγησης σε όλες τις βαθμίδες του αναλυτικού πρέπει να μας απασχολήσει σοβαρά. 
4. 4.     Λίγα διαγωνίσματα. Το υπουργείο εδώ και πέντε περίπου χρόνια ενθαρρύνει τους καθηγητές να κάνουν λίγα και εύκολα διαγωνίσματα. Από την στιγμή που στην Τρίτη Λυκείου υπάρχουν απολυτήριες εξετάσεις τότε σε όλες τις άλλες βαθμίδες πρέπει να υπάρχουν αρκετά διαγωνίσματα. Το Υπουργείο φάσκει και αντιφάσκει όταν εισηγείται σήμερα εξετάσεις για τους καθηγητές που θα προσληφθούν και περιορίζει τις εξετάσεις στους μαθητές.
5. 5.     Πολλές γιορτές και πανηγύρια – Πολύτιμος διδακτικός χρόνος χάνεται σε πολλές δραστηριότητες που δεν έχουν σχέση με τα μαθήματα. Ο χρόνος διεξαγωγής μπορεί να μην είναι μεγάλος αλλά αν λάβει κανένας υπόψη το χρόνο για τις πρόβες και την αναστάτωση που δημιουργείται τότε οι συνέπειες είναι μεγάλες. Προτεινόμενη λύση ολοήμερο σχολείο.
6. 6.     Το Υπουργείο Παιδείας και πολλοί άλλοι φορείς ανέχονται και άθελα τους ενθαρρύνουν την απειθαρχία. Σε πολλές συνεδριάσεις των συλλόγων το Υπουργείο προφορικά παρεμβαίνει για να χαριστούμε στους μαθητές. Στην πραγματικότητα υποσκάψε την μάθηση και το απολυτήριο του Λυκείου. Η πειθαρχία δεν είναι αυτοσκοπός είναι όμως απαραίτητη στην διαδικασία μάθησης. Ένας απείθαρχος μαθητής όχι μόνο δεν μαθαίνει αλλά παρεμποδίζει την ομαλή διεξαγωγή του μαθήματος με όλα τα γνωστά. Ανθρώπινο σχολείο χωρίς πειθαρχία απλά υποσκάπτει την μάθηση. Σταματήστε να παραχαϊδεύετε  (αππώνετε) του μαθητές, μόνο κακό τους κάνετε. Το άππωμα των μαθητών έπαιξε τον ρόλο του στην υποβάθμιση του απολυτηρίου.
7. 7.     Άφησα τελευταίο τον πιο σημαντικό λόγο. Το 80% του προβλήματος οφείλεται στην έλλειψη πραγματικής αξιολόγησης στο Δημοτικό. Αποτυγχάνουμε να εντοπίσουμε τα παιδιά που δεν έμαθαν να γράφουν και να διαβάζουν στην Α΄ Δημοτικού.

Είναι απάνθρωπο να αφήνουμε τους γονείς στο σκοτάδι για έξι χρόνια για να τους πούμε στην Α΄ Γυμνασίου ότι το παιδί του είναι αναλφάβητο.

Προσωπικά θα άρχιζα από το νηπιαγωγείο. Είναι εγκληματικό να αφήνουμε τα παιδιά να έρχονται στο Γυμνάσιο με αυτά το προβλήματα. Προτεινόμενη λύση – Εθνικά επίπεδα μάθησης.

* Μηχανολόγος Μηχανικός