ΤΟΥ ΛΕΩΝΙΔΑ ΧΑΤΖΗΛΟΪΖΟΥ*
Ελπίδα θέλει να δώσει ο Υπουργός Παιδείας και η κυβέρνηση στους χιλιάδες αδιόριστους εκπαιδευτικούς που βρίσκονται στους καταλόγους διοριστέων, στους φοιτητές που αγωνιούν για το επαγγελματικό τους μέλλον και στους μαθητές που προβληματίζονται για το αύριο. Με μια ριζική αλλαγή στον τρόπο πρόσληψης των εκπαιδευτικών στα δημόσια σχολεία, ο κάθε αδιόριστος πτυχιούχος, ο κάθε φοιτητής και ο κάθε μαθητής, θα έχει την ελπίδα πως μια μέρα μπορεί να προσληφθεί στα δημόσια σχολεία. Πώς θα μετουσιωθεί όμως αυτή η ελπίδα σε πραγματική εργασία; Πόσο ακριβά θα αγοραστεί αυτή η ελπίδα;
Αυτή τη στιγμή, σε όλες τις βαθμίδες της δημόσιας εκπαίδευσης, βρίσκονται στους καταλόγους διοριστέων γύρω στα 46000 άτομα, εκ των οποίων περίπου 2000 απασχολούνται ως συμβασιούχοι, έκτακτοι ή αντικαταστάτες στα δημόσια σχολεία. Με μια πιθανή αλλαγή στον τρόπο πρόσληψης, θα εξακολουθήσουν να απασχολούνται περίπου 2000 άτομα. Δεν θα εμφανιστούν δια μαγείας νέες θέσεις εργασίας ούτε θα μειωθεί ο αριθμός των ανέργων πτυχιούχων. Αντιθέτως, ο αριθμός θα συνεχίσει να αυξάνεται ραγδαία, αφού οι μαθητές, γεμάτοι ελπίδα, θα σπουδάζουν επαγγέλματα τα οποία θα έχουν απειροελάχιστες πιθανότητες να ασκήσουν.
Ας πάρουμε για παράδειγμα τον κατάλογο διοριστέων των δασκάλων. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν στον κατάλογο 3346 πτυχιούχοι, εκ των οποίων οι 700 περίπου εργάζονται σε σύμβαση ή αντικατάσταση. Το 2006 κατέθεσαν το πτυχίο τους 320 πτυχιούχοι, το 2007 286, το 2008 302, το 2009 214, το 2010 434, το 2011 610, το 2012 640 και το 2013 456. Μπορούμε με ευκολία να εξάγουμε το συμπέρασμα πως ενώ υπήρχε μια σταθερή προς πτωτική τάση αριθμού αποφοίτων ανά έτος (λόγω των μειωμένων θέσεων εργασίας), η αναγνώριση των κολλεγίων οδήγησε σε μαζική παραγωγή φοιτητών. Το 2013, ο αριθμός των αποφοίτων άρχισε και πάλι να μειώνεται, λόγω της μηδαμινής προοπτικής μελλοντικής εργοδότησης στο επάγγελμα. Με την αλλαγή του συστήματος διορισμού, την ελπίδα που θέλει να πουλήσει η κυβέρνηση, θα την αγοράσουν χιλιάδες μαθητές, εκ των οποίων η συντριπτική πλειοψηφία θα οδηγηθεί στην ανεργία. Τα πανεπιστήμια θα γεμίσουν και πάλι φοιτητές (αυτός εξάλλου είναι και ένας από τους λόγους για τους οποίους προωθείται αυτή η αλλαγή), η αυξητική τάση θα επανέλθει και η φούσκα θα συνεχίσει να μεγαλώνει. Φυσικά, όλοι γνωρίζουμε πως αυξάνοντας την προσφορά ενός προϊόντος μειώνεται και η τιμή του. Στη συγκεκριμένη περίπτωση αυξάνοντας τον αριθμό των ανέργων πτυχιούχων, η κυβέρνηση μπορεί εύκολα να μειώσει τους μισθούς και να συνεχίσει να δημιουργεί θέσεις εργασίας των €500 (ΑΝΑΔ, εκπαιδευτές ΖΕΠ, δάσκαλοι προαιρετικών ολοήμερων, σχολικοί βοηθοί, κ.ά.).
Εδώ μπορούμε να αναρωτηθούμε γιατί η κυβέρνηση και τα ΜΜΕ που ενώ ενστερνίζονται και διατυμπανίζουν τα αποτελέσματα συγκεκριμένων ερευνών και εκθέσεων, αποσιωπούν τα εξής: "Είναι απαραίτητο, οι μισθοί και οι εργασιακές συνθήκες να είναι αρκετά ελκυστικές έτσι ώστε να διασφαλίζεται πως άνθρωποι με τις σωστές ικανότητες να επιλέγουν το επάγγελμα του εκπαιδευτικού" (έκθεση Eurydice 2013/14 με θέμα τους μισθούς και τα επιδόματα των εκπαιδευτικών και των διευθυντών στην Ευρώπη). Επίσης, η περιβόητη έκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας για την εκπαίδευση αναφέρει πως λόγω της μεγάλης σειράς που υπάρχει στον κατάλογο διοριστέων, το ενδιαφέρον έχει μειωθεί και το επίπεδο των φοιτητών έχει χαμηλώσει. Ως τρόπο αντιμετώπισης, η έκθεση εισηγείται κατάργηση του καταλόγου διοριστέων και εφαρμογή τρόπου πρόσληψης που να δίνει ευκαιρίες στους νεότερους. Με απώτερο σκοπό την προσέλκυση περισσότερων και καλύτερων φοιτητών στα πανεπιστήμια. Ας αναλύσουμε τη λογική της Παγκόσμιας Τράπεζας: το μέγεθος του καταλόγου είναι αποτρεπτικός παράγοντας προσέλκυσης νέων εκπαιδευτικών άρα... ας αλλάξουμε τον κατάλογο και να δημιουργήσουμε ένα άλλο, έτσι ώστε να έρχονται περισσότεροι εκπαιδευτικοί και να μεγαλώσει και άλλο ο νέος κατάλογος. Να γεμίσουν τα πανεπιστήμια με φοιτητές. Φοιτητές οι οποίοι θα έχουν ελπίδα... Και όταν στον νέο κατάλογο υπάρχουν 10000 άνεργοι πτυχιούχοι δάσκαλοι; Τι κάνουμε τότε;
Ας δούμε λίγο και τις αφυπηρετήσεις στο άμεσο μέλλον στη Δημοτική Εκπαίδευση. Στα επόμενα 10 χρόνια θα υπάρξουν λιγότερο από 50 αφυπηρετήσεις. Τα 3346 άτομα στον κατάλογο και οι χιλιάδες μελλοντικοί πτυχιούχοι που θα σπουδάσουν τα επόμενα χρόνια (και θα είναι χιλιάδες, αφού το κράτος θα τους πουλήσει ελπίδα) θα δίνουν εξετάσεις, θα κάνουν μεταπτυχιακά και θα ανταγωνίζονται για 50 θέσεις, και τις θέσεις φυσικά των σημερινών συμβασιούχων/αντικαταστατών, των οποίων την ελπίδα θα αρπάξει ετσιθελικά και ανήθικα.
Συνοψίζοντας, η εισήγηση της Παγκόσμιας Τράπεζας και το πλάνο της κυβέρνησης είναι να αλλάξουμε τον τρόπο πρόσληψης των εκπαιδευτικών έτσι ώστε να αυξηθεί η ποσότητα και η ποιότητα των φοιτητών και των πτυχιούχων εκπαιδευτικών. Και μετά; Θα φτάσει άραγε ποτέ η ποιότητα των φοιτητών την ποιότητα της εποχής που από τους χιλιάδες υποψήφιους δασκάλους γίνονταν αποδεκτοί μόνο 300 στα παιδαγωγικά τμήματα των πανεπιστημίων και αποτελούν τους σημερινούς συμβασιούχους και αντικαταστάτες; Με ένα νέο σχέδιο διορισίμων δεν θα "κλειδώσει" και πάλι ο κατάλογος με το πέρας των πρώτων εξετάσεων; Δεν θα υπάρχουν και πάλι χιλιάδες άνεργοι πτυχιούχοι; Θα μπορέσουν οι επίδοξοι εκπαιδευτικοί να ταΐσουν τις οικογένειές τους με ελπίδα; Να γεμίσουν τα ντεπόζιτα των αυτοκινήτων τους με ελπίδα; Να πληρώσουν το ενοίκιο και τη δόση τους με ελπίδα;
Αν πραγματικά το κράτος θέλει να δώσει ελπίδα στη νέα γενιά, ας πατάξει τη φοροδιαφυγή, ας εξαλείψει το ρουσφέτι, ας εντοπίσει το μαύρο χρήμα και επιτέλους ας κλειδώσει στην πιο σκοτεινή φυλακή τους ενόχους για την καταστροφή της χώρας μας. Μόνο έτσι θα αποκτήσουμε ελπίδα!
*Συμβασιούχος Δάσκαλος
