SOS (Save Our Souls)

ΤΗΣ ΕΛΕΝΗΣ ΧΑΛΛΟΥΜΑ

Ευρωπαϊκή Ημέρα Γλωσσών σήμερα και η πρώτη διεθνής γλώσσα εκπέμπει SOS μέσα από τα δημόσια σχολεία της Κύπρου. H γλώσσα που χτίζει γέφυρες επικοινωνίας μεταξύ των ανθρώπων, ανοίγει πόρτες ευκαιριών σε όλους τους τομείς και παράθυρο στo κόσμο της γνώσης, στην Κύπρο του 21^ου αιώνα, είναι θύμα προκατάληψης, μισαλλοδοξίας και συμφερόντων. Η υποβάθμιση της Αγγλικής Γλώσσας στα δημόσια σχολεία, όπως όλα δείχνουν, αποτελεί μια καλή ευκαιρία για αναβάθμιση των ιδιωτικών σχολείων και την ενίσχυση της παραπαιδείας. Η ενισχυμένη διδασκαλία Αγγλικών στα ιδιωτικά σχολεία τους  προσδίδει ακόμη περισσότερο κύρος στην Κυπριακή κοινωνία των λίγων προνομιούχων. Για τη μάζα των υπόλοιπων μαθητών που έχουν ήδη πληγεί άδικα από την οικονομική κρίση δεν φαίνεται να υπάρχει σωτηρία όσον αφορά την εκμάθηση της δεύτερης γλώσσας στο Ωρολόγιο Πρόγραμμα του δημοσίου σχολείου, αφού αυτή έχει ακρωτηριαστεί.   

Η αποκοπή 2.5 διδακτικών περιόδων τη βδομάδα από την καρδιά του μαθήματος έχει πλήξει τη συνοχή του με αποτέλεσμα να καθίσταται αδύνατη όχι μόνο η διδασκαλία του Β2 επιπέδου (πολύ καλή γνώση) αλλά και η διδασκαλία του επιπέδου Β1 (καλή γνώση). Μπορείτε να διαπιστώσετε την πρωτοτυπία του ΥΠΠ και τη συνένοχη σιωπή της ηγεσίας της ΟΕΛΜΕΚ παρατηρώντας τον ακόλουθο συγκριτικό πίνακα με την κατανομή των διδακτικών περιόδων ανάλογα με το κάθε επίπεδο. Το Κοινό Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Αναφοράς  εισηγείται τις ακόλουθες διδακτικές 60΄ λεπτες περιόδους για την επίτευξη των στόχων κάθε επιπέδου στην κλίμακα ΚΕΠΑ (CERF) σε αντιπαράθεση με τις αντίστοιχες 60΄ που παραχωρεί το ΥΠΠ Κύπρου:

Είναι ολοφάνερο ότι με την κάλυψη του επιπέδου Α1 στο δημοτικό, σύμφωνα με το ΚΕΠΑ,  απαιτούνται άλλες 500 περίπου ώρες για την κάλυψη των επιπέδων Α2, Β1 και Β2 στη Μέση Εκπαίδευση. Η απάντηση των αρμοδίων ωστόσο (βλέπε ηγεσία ΟΕΛΜΕΚ και ΥΠΠ) είναι ότι οι 300 περίπου περίοδοι που παραχωρήθηκαν στη Δημοτική Εκπαίδευση και οι άλλες 300 περίπου που παραχωρήθηκαν στην Μέση Εκπαίδευση επαρκούν για την κάλυψη του επιπέδου Β2, αγνοώντας τη σημασία της σωστής κατανομής των περιόδων! Το ΚΕΠΑ επίσης επισημαίνει ότι η  εκμάθηση μιας γλώσσας μοιάζει με την ανάβαση ενός βουνού. Όσο πλησιάζεις στην κορυφή τόσο πιο δύσκολο είναι. Πράγμα που οι υπόλοιπες χώρες  αναγνωρίζουν και γι’αυτό και αυξάνουν τις περιόδους διδασκαλίας στον Γυμνασιακό κύκλο. Σύμφωνα με το τι ισχύει στα στατιστικά δεδομένα των χωρών των OECD (O.Ο.Σ.Α), η διδασκαλία της πρώτης ξένης γλώσσας αποτελεί το 10% του διδακτικού χρόνου στις τάξεις του Γυμνασίου. Στην Κύπρο με το Νέο Ωρολόγιο Πρόγραμμα έχουμε 7%! Στη χώρα μας, η διδασκαλία/εκμάθηση της γλώσσας πλήττεται στην καρδιά του μιας και οι ηλικίες που προανέφερα θεωρούνται κρίσιμες για τη διδασκαλία σημαντικών και πολύπλοκων γραμματικών και συντακτικών φαινομένων καθώς και πλούσιου λεξιλογίου. Ως αποτέλεσμα, ο «ακρωτηριασμένος ασθενής» να μην μπορεί να ανακάμψει ούτε με τις επιλογές που του προσφέρονται στις δύο τελευταίες τάξεις του Λυκείου, εφόσον η ζημιά έχει ήδη γίνει.

Οι διάφοροι κρατικοί και ιδιωτικοί οργανισμοί, και όχι μόνο, απαιτούν από τους υποψηφίους τους γνώση Αγγλικών, τουλάχιστον, στο επίπεδο Β2 και τα Αμερικάνικα και Βρετανικά πανεπιστήμια γνώση C1 (η οποία βέβαια δεν προσφέρεται στο δημόσιο σχολείο). Δυστυχώς η έλλειψη πολιτικής του ΥΠΠ στο θέμα των Αγγλικών φαίνεται πως έχει ως στόχο την ενίσχυση της παραπαιδείας και των ιδιωτικών σχολείων, αφού όλοι οι Κύπριοι αναγνωρίζουν τη σημασία των Αγγλικών για την επαγγελματική τους αποκατάσταση και όχι μόνο. Φοβάμαι ότι η εκμάθηση της Αγγλικής γλώσσας στην Κύπρο του 21^ου αι. θα αποτελεί προνόμιο μόνο ορισμένων πολιτών αυτού του τόπου λόγω της οικονομικής κρίσης που πλήττει το νησί.  

Επιπλέον, η πρόσφατη εξαγγελία του ΥΠΠ για παραχώρηση πιστοποιητικού γλωσσομάθειας στους απόφοιτους των δημοσίων σχολείων έγινε χωρίς καμία ενημέρωση των άμεσα ενδιαφερομένων μερών. Αυτό θυμίζει τους στίχους γνωστού τραγουδιού: «Φοβάμαι όλα αυτά που θα γίνουν για μένα χωρίς εμένα…». Με όλα τα αρνητικά που συνεπάγεται τόσο για τους καθηγητές Αγγλικών του δημοσίου σχολείου, που θα κληθούν να εφαρμόσουν πολιτικές για τις οποίες δεν είχαν λόγο, όσο και για τους μαθητές.   

Είναι σίγουρο ότι αυτοί που συνέγραψαν και τώρα εφαρμόζουν το Νέο Ωρολόγιο Πρόγραμμα, «κοιτάζοντας πίσω το έργο» που επιτέλεσαν, όσον αφορά το μάθημα των Αγγλικών, κάθε άλλο παρά «υπερηφάνεια» θα νοιώθουν συνειδητοποιώντας ότι άλλη μια γενιά μαθητών έχει θυσιαστεί στο βωμό σκοπιμοτήτων.

Μοναδική θετική κίνηση εκ μέρους του ΥΠΠ, στο θέμα της γλωσσομάθειας, ήταν η ένταξη των άλλων ξένων γλωσσών ως επιλογή,  έστω και την υστάτη, σε όλες τις δέσμες της  Β’ και Γ’ Λυκείου. Η έλλειψη πολιτικής ωστόσο για τη διδασκαλία και εκμάθηση της πρώτης διεθνής γλώσσας στο δημόσιο σχολείο εκ μέρους του ΥΠΠ, πλήττει το καλώς νοούμενο συμφέρον των μαθητών μας. 

Ευχόμαστε το ΥΠΠ να προχωρήσει σε διορθωτικές κινήσεις εγκαίρως στο τόσο κρίσιμο θέμα της διδασκαλίας/εκμάθησης των Αγγλικών, προτού να επαναληφθούν τα λάθη του παρελθόντος, περιμένοντας να περάσουν δεκαετίες για τη δραστική αντιμετώπιση των όποιων νοσηρών καταστάσεων στο χώρο της παιδείας.   

*Καθηγήτρια Αγγλικών