*ΤΩΝ ΑΝΤΩΝΗ ΤΣΑΚΜΑΚΗ, ΒΑΪΟΥ ΛΙΑΠΗ ΚΑΙ ΑΤΩΝΗ ΠΕΤΡΙΔΗ
Η επιστολή του Πρύτανη του Πανεπιστημίου Κύπρου προς τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, όπου επισημαίνονται πανθομολογούμενες αδυναμίες της Μέσης Εκπαίδευσης και υποβάλλονται εισηγήσεις (οι οποίες, αν και προσωπικές θέσεις του Πρύτανη και όχι του Πανεπιστημίου, είναι καλοδεχούμενες ως αρχή και βάση για έναν πραγματικό διάλογο) έδωσε αφορμή να γραφούν αρκετά, σχετικά και άσχετα, καλοπροαίρετα και κακοπροαίρετα, κόσμια ή υβριστικά. Τα τελευταία βέβαια πλήττουν κυρίως το διάλογο και ειδικά την προσπάθεια του σημερινού Υπουργού Παιδείας και Πολιτισμού κ. Κώστα Καδή για σύνδεση των βαθμίδων της εκπαίδευσης, πράγμα που αποτελεί μόνιμο αίτημα όσων πραγματικά θέλουν να συμβάλουν στην αναβάθμιση του εκπαιδευτικού μας συστήματος.
Ανάμεσα στα πολλά που εγράφησαν από μεγαλόσχημους συνδικαλιστές της εκπαίδευσης ως απάντηση στον Πρύτανη (εκτός θέματος, αλλά στο πνεύμα της συλλήβδην απαξίωσης της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης της Κύπρου) έγινε αναφορά και στη συμβολή ακαδημαϊκών στην αναμόρφωση του Προγράμματος Σπουδών για τα Αρχαία Ελληνικά στο Γυμνάσιο. Συγκεκριμένα, διατυπώθηκε ο ισχυρισμός ότι τα σχολικά βιβλία των Αρχαίων Ελληνικών που έχουν εκδοθεί από την Υπηρεσία Ανάπτυξης Προγραμμάτων κρίθηκαν ακατάλληλα από την Επιτροπή Αξιολόγησης των Αναλυτικών Προγραμμάτων και γι΄ αυτό έχουν αποσυρθεί. Αυτό είναι εξολοκλήρου ανακριβές. Η αλήθεια είναι ότι καταβάλλεται οργανωμένη προσπάθεια να αποτραπεί η χρήση των εγχειριδίων όχι επειδή έχουν κριθεί ακατάλληλα, αλλά γιατί έτσι είχαν προαποφασίσει και προστάζουν εξωθεσμικοί παράγοντες – στους οποίους συμπεριλαμβάνονται οι ίδιοι οι συντάκτες των επιστολών. Οι ίδιοι το υπαινίσσονταν από καιρό, φαίνονταν μάλιστα να προεξοφλούν τα αποτελέσματα της «αξιολόγησης» πριν αυτή ξεκινήσει, και σίγουρα πριν ολοκληρωθεί (και τους διαψεύσει).
Διευκρινίζουμε λοιπόν το προφανές: ότι αντικείμενο της αξιολόγησης ήταν το Αναλυτικό Πρόγραμμα, όχι οποιοδήποτε εκπαιδευτικό υλικό. Επιπλέον, η αξιολόγηση είχε καθαρά διαμορφωτικό χαρακτήρα (τονίζουμε: ως προς τα Αναλυτικά Προγράμματα), επομένως είναι ξένη προς κάθε ιδέα έγκρισης ή κατάργησης. Κυρίως, όμως, σε πείσμα των καλοθελητών, η εισήγηση της Επιτροπής (για την οποία διατηρούμε ουσιαστικές επιφυλάξεις για άλλους λόγους) δεν περιέχει τίποτε απολύτως αρνητικό, ούτε για το Αναλυτικό Πρόγραμμα ούτε, πολύ περισσότερο, για τα συγκεκριμένα βιβλία. Αντίθετα, η πλειονότητα των αξιολογητών εκφράστηκε με θετικότατα σχόλια για το Αναλυτικό Πρόγραμμα των Αρχαίων Ελληνικών. Τέλος, ας σημειωθεί ότι η μακρά και επίπονη διαδικασία για την ολοκλήρωση της μεταρρύθμισης των Αναλυτικών Προγραμμάτων δεν έχει κάν ολοκληρωθεί: αυτές τις μέρες μάλιστα ξεκινά η λεγόμενη Β΄ φάση.
Ο πόλεμος κατά των νέων διδακτικών βιβλίων έχει σχέση όχι με κάποιο επιστημονικό σκεπτικό, αλλά με σχεδιασμούς που δεν μας αφορούν. Είναι δικαίωμα οποιουδήποτε να έχει τις απόψεις του (τεκμηριωμένες ή μη) και είναι δικαίωμα του Υπουργού να συμμορφώνεται με όποιους θέλει και για λόγους που εκείνος γνωρίζει καλύτερα. Κανείς όμως δεν δικαιούται να παραπληροφορεί την κοινή γνώμη και τους εκπαιδευτικούς. Διαπιστώνουμε ότι η παραπληροφόρηση και το παρασκήνιο έχουν τόσο μεγάλη ισχύ, ώστε να παραβλέπεται ακόμη και το οικονομικό κόστος, για το οποίο τόσος λόγος γίνεται τελευταία: οι αρμόδιοι γνωρίζουν καλά ότι είναι ασύμφορο οικονομικά να παραγγέλλονται τα (αποτυχημένα κατά γενική ομολογία) βιβλία της Ελλάδας για τα Αρχαία Ελληνικά, επιβαρύνοντας έτσι τον προϋπολογισμό του Υπουργείου με αρκετές χιλιάδες ευρώ κάθε χρόνο. Ελπίζουμε ο Υπουργός να αντιληφθεί κάποτε την αλήθεια και να βάλει τάξη. Προς το παρόν τον βλέπουμε να υπερασπίζεται επιλεκτικά ορισμένους μόνο από τους στόχους των πρόσφατων επιθέσεων κατά πανεπιστημιακών, ενώ από την άλλη τηρεί σιωπή για τις δικές του παλινωδίες στο θέμα των Αρχαίων Ελληνικών (λ.χ. την αθέτηση της κατηγορηματικής δέσμευσής του ότι ο Κύκλωπας φέτος θα διδασκόταν κανονικά στην Γ΄ Γυμνασίου). Έτσι όμως τα προβλήματα της παιδείας μας δεν λύνονται, αλλά μάλλον διογκώνονται.
*Αντώνης Τσακμάκης
Αναπληρωτής Καθηγητής Πανεπιστημίου Κύπρου
*Βάϊος Λιαπής
Αναπληρωτής Καθηγητής Ανοικτού Πανεπιστημίου Κύπρου
*Αντώνης Πετρίδης
Επίκουρος Καθηγητής Ανοικτού Πανεπιστημίου Κύπρου
