ΤΟΥ ΜΑΡΙΟΥ ΜΑΡΚΟΥΛΛΗ*
Για να μπορεί ένα κράτος να εκμεταλλευτεί τον φυσικό πλούτο που βρίσκεται στο υπέδαφος της υφαλοκρηπίδας του θα πρέπει να ακολουθήσει τρία βασικά στάδια: Έρευνα, Γεώτρηση και Παραγωγή. Αφού, λοιπόν, έγιναν οι έρευνες στην ελεύθερη κυπριακή Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ) για εντοπισμό φυσικού αερίου και η πρώτη γεώτρηση στο οικόπεδο «Αφροδίτη» που πιστοποίησε την ύπαρξή του, η Κυπριακή Δημοκρατία είναι σε θέση τώρα να προχωρήσει -παράλληλα με τις επόμενες γεωτρήσεις- στην εξόρυξη και παραγωγή του. Σ’ αυτό ακριβώς το στάδιο είναι που ο κυπριακός λαός θα καρπωθεί τα οφέλη από το φυσικό αέριο, αλλά και που εμπλέκονται περισσότερο τα ξένα συμφέροντα.
Από τη μια, ακούμε τους βρυχηθμούς της Τουρκίας απ’ όταν άρχισαν οι έρευνες, καθώς και μετέπειτα όταν το τρυπάνι «Όμηρος» της Noble Energy πραγματοποιούσε την πρώτη γεώτρηση εντός της κυπριακής ΑΟΖ τον Σεπτέμβριο του 2011. Βλέποντας ότι δεν έπιαναν τόπο οι βρυχηθμοί της, η Τουρκία θυμήθηκε τώρα ότι στην Κυπριακή Δημοκρατία -την οποία δεν αναγνωρίζει- ανήκουν και οι Τουρκοκύπριοι και υποστηρίζει ότι θα πρέπει να ωφεληθούν κι αυτοί από το φυσικό αέριο, πράγμα που σημαίνει ότι η εξόρυξη και παραγωγή του θα πρέπει να πραγματοποιηθούν μετά τη λύση του Κυπριακού. Μάλιστα, φαίνεται να επιστράτευσε και τον ανεκδιήγητο Αλεξάντερ Ντάουνερ της «Σημαδεμένης Τράπουλας», ο οποίος δήλωσε πριν τρεις μήνες ότι τα κοιτάσματα στην κυπριακή ΑΟΖ είναι «διαφιλονικούμενα» (23 Σεπ. 2012, “Sunday Times”), με στόχο να δημιουργήσει από το πουθενά θέμα φυσικού αερίου και να το εντάξει στην ατζέντα του Κυπριακού. Απώτερος σκοπός τους, φυσικά, είναι να μετατρέψουν το φυσικό αέριο σε δαμόκλειο σπάθη για τον κυπριακό ελληνισμό, εξαναγκάζοντάς τον να αποδεχτεί μια τουρκικών προδιαγραφών λύση του Κυπριακού για να βρει τάχα λύση στην Οικονομία.
Από την άλλη, έρχεται φουριόζα η Τρόικα να δανειοδοτήσει και να «σώσει» την Κυπριακή Δημοκρατία δεσμεύοντάς την με τους σκληρούς όρους του Μνημονίου. Αυτό μεταφράζεται σε υποτέλεια της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Τρόικα, αφού το κράτος μας θα πρέπει να ακολουθεί τους όρους και τις οδηγίες της για να μην χρεοκοπήσει. Αν τυχόν και δεν είμαστε «καλά παιδιά» ή τελικώς αποδειχθεί ότι δεν μπορούμε να ξεπληρώσουμε τα χρέη μας, ίσως να χρειαστεί δεύτερο και τρίτο Μνημόνιο. Τότε είναι που θα αρχίσει το ξεπούλημα σε τιμή ευκαιρίας κρατικών αρχών και υπηρεσιών -όπως έχει πράξει προ μερικών ημερών η Πορτογαλία- και του φυσικού πλούτου προς διάφορες ξένες πολυεθνικές εταιρείες. Έτσι, το τρίτο στάδιο θα πραγματοποιηθεί χωρίς οφέλη για τον καταχρεωμένο και εξαθλιωμένο από τα σκληρά μέτρα λιτότητας κυπριακό λαό.
Συνεπώς, τόσο η πολιτική στο Κυπριακό, όσο και η πολιτική στην Οικονομία της νυν και της επόμενης Κυβέρνησης θα πρέπει να έχουν ως παράμετρο την σωστή διαχείριση του φυσικού αερίου. Χρειάζεται μια πολιτική στο Κυπριακό που θα αναδεικνύει την κυριαρχία και νομιμότητα της Κυπριακής Δημοκρατίας εφ’ ολόκληρης της νήσου και συνάμα το έγκλημα της Τουρκίας να εισβάλει σ’ αυτήν το 1974 και των Τουρκοκυπρίων να την υπονομεύσουν το 1963, έτσι ώστε να είναι αδιαμφισβήτητο ότι η εξόρυξη και παράγωγη του φυσικού αερίου είναι αποκλειστικά κυριαρχικά δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας (Άρθρο 56 της Διεθνούς Σύμβασης για το Δίκαιο της Θάλασσας του 1982), τα οποία πρέπει να παραμείνουν ανεπηρέαστα από το Κυπριακό. Παράλληλα, χρειάζεται μια πολιτική στην Οικονομία, η οποία θα αξιοποιεί άμεσα το φυσικό αέριο για να αποφευχθεί η οικονομική υποτέλεια στην Τρόικα και η καταβρόχθιση του φυσικού πλούτου μας. Σε διαφορετική περίπτωση, θα είναι ορατός ο κίνδυνος να έχουμε να διαλέξουμε μεταξύ της οικονομικής κατοχής της Τρόικα με την εξαγορά του φυσικού αερίου από τις πολυεθνικές εταιρείες και της τουρκικών προδιαγραφών λύσης του Κυπριακού με την Τουρκία να βάζει χέρι στο φυσικό αέριο. Με άλλα λόγια, θα έχουμε να διαλέξουμε μεταξύ της Σκύλας και της Χάρυβδης.
*LLB Law, LLM International Law
