Αλήθειες για τον Πρύτανη: Η παιδεία σε κίνδυνο

ΤΗΣ ΧΡΙΣΤΙΝΑΣ ΒΑΛΑΝΙΔΟΥ* 

Πρέπει να χαιρετιστεί το ενδιαφέρον του Πρύτανη για την ποιότητα της παιδείας μας που για ένα περίεργο λόγο επικεντρώνεται μόνο στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, στους εκπαιδευτικούς της και στους αποφοίτους της. Καμία αναφορά στο σαθρό σύστημα της κοινωνίας, στους φορείς και τα συμφέροντα που διέπουν αποφάσεις, πολιτικές, συμπεριλαμβανομένων και των πανεπιστημιακών.  Συνοπτικά να αναφέρουμε ότι:

1. Το πρόβλημα της παιδείας δεν έχει τις ρίζες του στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, αλλά και στην πρωτοβάθμια και στην Ανώτατη Εκπαίδευση, αλλά κυρίως στη σαθρότητα και σήψη του κοινωνικο-πολιτικού μας συστήματος και των πρωταγωνιστών του, ανάμεσα τους πολιτικοί και Πανεπιστημιακοί.
2. Η ανεπάρκεια της γλώσσας, εκτός από την οικογένεια και το μορφωτικό της επίπεδο, ξεκινά από την πρωτοβάθμια εκπαίδευση. Αν δεχθούμε τη θέση ότι: «Φταίνε» οι εκπαιδευτικοί της και η «κακή διδασκαλία»:
• Μετά τη δεκαετία του ΄90 οι περισσότεροι είναι απόφοιτοι του Πανεπιστημίου Κύπρου που αντικατέστησε τη λειτουργία της Παιδαγωγικής Ακαδημίας.
• Ευθύνη έχουν τα προγράμματα του Τμήματος Επιστημών της Αγωγής, οι επικεφαλής του Πανεπιστημίου-διδακτικό προσωπικό που απέτυχαν να ετοιμάσουν κατάλληλα τους εκπαιδευτικούς.
3. Στα προγράμματα επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών –προ-υπηρεσιακή και ενδο-υπηρεσιακή- σημαντικά στην επίτευξη ποιότητας στη διδασκαλία και μάθηση, κυριαρχούσαν οι Πανεπιστημιακοί του Παν.Κύπρου και μετά μαζί τους και του Ανοικτού Πανεπιστημίου. Με αδρές αμοιβές-επιπρόσθετες στις υψηλές μισθοδοσίες τους, αλλά και οι κατά καιρούς αρμόδιοι των επιμορφώσεων στο Υπ.Παιδείας- Παιδαγωγικό Ινστιτούτο που επέλεγαν και επιλέγουν τους «εκλεκτούς πανεπιστημιακούς», (και την περίοδο 2003-2013).    
• Δεν αρθρώθηκε λόγος από τον Πρύτανη για τις ευθύνες τους για την μη κατάλληλη επιμόρφωση των εκπαιδευτικών. 
• Σήμερα τα ίδια σχεδόν πρόσωπα «κρίθηκαν» κατάλληλα να «διαμορφώσουν πρόγραμμα επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών»! 
• Μάλιστα διαρρέουν πληροφορίες για «μάχες» ποιος θα αναλάβει «τη νέα επιμόρφωση» γιατί και αυτός θα πάρει και τα λεφτά! 
4. Το βασικό πρόβλημα της δομής της Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, ξεκινά από το 2000, όταν επιβλήθηκε μια γενική «μεταρρύθμιση» στο Λύκειο, αποσπασματική και με πλήρη περιφρόνηση στις μελέτες που είχαν προηγηθεί για αξιολόγηση της δοκιμαστικής εφαρμογής του Ενιαίου Λυκείου. Το Ενιαίο Λύκειο γενικεύθηκε και η κουλτούρα της ευκολίας καθιερώθηκε και εμπεδώθηκε
• Δεν αρθρώθηκε στη συνέχεια καμία κριτική παρέμβαση από Πανεπιστημιακούς, παρά το ότι τότε συμμετείχαν και στις αξιολογήσεις αυτές.
• Αποτέλεσμα: Οι μαθητές επιλέγουν μέχρι σήμερα τα «πιο εύκολα μαθήματα», παίρνουν απολυτήριο και εισάγονται σε πανεπιστημιακές σχολές χωρίς τα απαραίτητα εφόδια. Σε αυτό δεν αντέδρασε το Πανεπιστήμιο Κύπρου, π.χ. δέχθηκε, χωρίς εξετάσεις στη χημεία, να εισέρχονται για σπουδές σε Ιατρική και χημεία!
5. Η πιο οργανωμένη προσπάθεια για μια Εκπαιδευτική Μεταρρύθμιση, ξεκίνησε επί Τάσου Παπαδόπουλου και συνεχίστηκε επί Δημήτρη Χριστόφια (2003-2013). Ωστόσο, όπως συνέβαινε και στο παρελθόν, άλλες οι διακηρύξεις και άλλες οι πρακτικές που εφαρμόστηκαν -ακόμη και επί αριστεράς διακυβέρνησης. Παραδείγματα:
• Το 2006, το σχέδιο ΑΘΗΝΑ (για αξιολόγηση εκπαιδευτικών και με αδρές πληρωμές στους εμπνευστές του), βρισκόταν σε πλήρη αντίθεση με τη διακηρυγμένη φιλοσοφία της Εκπαιδευτικής Μεταρρύθμισης.
• Δυστυχώς στην ίδια φιλοσοφία κινήθηκαν όσα παρόμοια σχέδια προτάθηκαν είτε για προσλήψεις είτε για αξιολόγηση (το 2009, 2010, 2012, 2013 και Διεθνή Τράπεζα)
• Η ριζική αλλαγή στη δομή και περιεχόμενο της Εκπαίδευσης που τόσο διαφημίστηκε το 2008-2013, επικεντρώθηκε μόνο σε προσπάθειες αλλαγής Αναλυτικών Προγραμμάτων-χωρίς αλλαγή ωρολογίων- και με πολλούς Πανεπιστημιακούς να εμπλέκονται και να έχουν τον κύριο λόγο. Η τελική πρόταση εξέφραζε ένα αλαλούμ παιδαγωγικών φιλοσοφιών- που ορισμένες δεν βρίσκονταν σε αρμονία με τις διακηρύξεις της Εκπαιδευτικής Μεταρρύθμισης.  
6. Μετά από δέκα και πλέον χρόνια διακηρύξεων Εκπαιδευτικής Μεταρρύθμισης, για οργανωμένη παρέμβαση στη διαδικασία βελτίωση της ποιότητας της παιδείας, το κατακαημένο εκπαιδευτικό σύστημα σήμερα βρίσκεται ξανά στα χέρια των ιδίων πανεπιστημιακών, με το πρόσχημα της κρίσης και της «υπακοής» στα προστάγματα της Διεθνούς Τράπεζας. Και αναμένεται να δώσουν προτάσεις για βελτιώσεις!
7. Ας ελπίσουμε στην ουτοπία ότι τα οικονομικά συμφέροντα των διαφόρων ατόμων και ομάδων θα υποβαθμιστούν και θα κυριαρχήσει η αγάπη για την παιδεία των παιδιών αυτού του τόπου, μέσα σε ένα σαθρό σύστημα!

 *Ερευνήτρια