Εξετάσεις Τετραμήνων: Γιατί είναι αναγκαία η εφαρμογή τους

ΤΟΥ ΘΕΜΗ ΠΟΛΥΒΙΟΥ*

Θα είμαστε ξεκάθαροι από την αρχή με την τοποθέτησή μας. Διαφωνούμε κάθετα με την πορεία που παίρνει το θέμα για τις εξετάσεις στα τετράμηνα και πολύ περισσότερο με τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος.

Η απόφαση για εφαρμογή των εξετάσεων στα τετράμηνα λήφθηκε με όλες τις δημοκρατικές διαδικασίες, στις οποίες μετείχαν και όσοι σήμερα ζητούν τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος, έστω και αν διαφώνησαν με τη συγκεκριμένη απόφαση.

Πού πάει, δηλαδή, ο σεβασμός της δημοκρατίας; Είναι σαν να κάνει μια συμφωνία η οποιαδήποτε κυβέρνηση και να έρχεται σε μερικούς μήνες μια άλλη κυβέρνηση και να την αμφισβητεί, να την ακυρώνει, πριν καν εφαρμοστεί.

Ιδιαίτερα μας ξενίζει η απόφαση της ΔΗΚΙ, αφού ήταν δική τους η εισήγηση, που κατατέθηκε από το ΔΗΚΟ και την ψήφισε η Βουλή για την εφαρμογή των εξετάσεων των τετραμήνων από το σχολικό έτος 2018 – 2019 μόνο στην Α’ και Β’ Λυκείου και από το 2019 – 2020 στην Γ’ Λυκείου.

Εμείς, τότε, προειδοποιούσαμε ότι η συγκεκριμένη πρόταση θα δημιουργήσει ένα σωρό προβλήματα στα Λύκεια. Δεν διαφωνούμε, όμως με τη συγκεκριμένη εφαρμογή των εξετάσεων, γιατί τα οφέλη για το δημόσιο σχολείο και ειδικά για τους μαθητές θα είναι τεράστια.

Εξάλλου, η απόφαση, που είναι πια απόφαση της κυβέρνησης και της Βουλής, δεν εφαρμόστηκε στο σύνολό της, για να δούμε τα προβλήματα και τότε, ναι, να προχωρήσουμε σε διορθωτικές κινήσεις. 

Είναι αντιδημοκρατικό και αντιδεοντολογικό, για ένα νόμο του κράτους που ψήφισε η Βουλή, πριν καν εφαρμοστεί να μιλάμε για μέτρα και αντίδραση.

Εμείς, ως η μοναδική ανεξάρτητη και ακομμάτιστη κίνηση, δεν μπορούμε να δεχτούμε αυτό που προτείνει η σημερινή ηγεσία της ΟΕΛΜΕΚ.

Εξάλλου, επαναλαμβάνουμε δεν εφαρμόστηκε η νομοθεσία, για να δούμε στην πράξη τα προβλήματα.

Όπου εφαρμόστηκε με προγραμματισμό η πτυχή που αφορά τη μεταφορά των εξετάσεων από τον Σεπτέμβρη στον Ιούνιο και την ενισχυτική διδασκαλία, τα αποτελέσματα ήταν θετικά. Μήπως επιθυμεί να τα καταργήσουμε κι αυτά η σημερινή ηγεσία της ΟΕΛΜΕΚ;

Το γελοίο της όλης υπόθεσης είναι ότι ως ΟΕΛΜΕΚ μετέχουμε στην αρμόδια Επιτροπή που εξετάζει το όλο θέμα και μάλιστα καταθέτουμε και απόψεις.  Είναι αυτό σοβαρό; Από τη μια να μετέχω και να καταθέτω απόψεις και από την άλλη να προτείνω δημοψηφίσματα ή αλλαγές και να προειδοποιώ με μέτρα για ένα νόμο που δεν εφαρμόστηκε.

Η θέση μας είναι ξεκάθαρη: Πρέπει να ολοκληρωθούν οι συζητήσεις στην αρμόδια επιτροπή, όπου μετέχει και η ΟΕΛΜΕΚ και αφού αξιολογηθούν τα δεδομένα, στο τέλος του χρόνου, όπου διαπιστωθεί ότι υπάρχουν δυσλειτουργίες να γίνουν οι απαιτούμενες τροποποιήσεις σε συνεργασία με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς.

Να προσέξουμε να μην οδηγηθούμε και πάλι με τις ενέργειές μας σε απομόνωση και να ξεσηκώσουμε και την κοινή γνώμη εναντίον μας.

Γιατί σίγουρα δεν είναι επιχείρημα να ζητώ την κατάργηση μιας απόφασης, επειδή αυξάνεται ο φόρτος εργασίας μας. Αν αυξάνεται ο φόρτος εργασίας μας και λέμε ναι, αυξάνεται, τότε να βρούμε τρόπους να το διορθώσουμε αυτό.  Όχι, όμως να ζητάμε την κατάργηση της απόφασης, πριν καν εφαρμοστεί και που είμαστε σίγουροι ότι με την εφαρμογή της θα λειτουργήσει σίγουρο υπέρ των μαθητών και του δημόσιου σχολείου.

Υποστηρίζουν με την πρότασή τους οι τρεις κινήσεις Προοδευτική, ΔΗΚΙ και Νέα Πνοή ότι με την καθιέρωση των τετραμήνων και των εξετάσεων, αλλά και την εφαρμογή των νέων κανονισμών, το σχολείο μετατρέπεται σε εξετασιοκεντρικό και γενικά πλήττεται το δημοκρατικό σχολείο.

Μα ποιο δημοκρατικό σχολείο πλήττεται;  Αυτό, που ειδικά στα Λύκεια, μετά το Πάσχα διαλυόταν, ενώ τώρα με τα νέα δεδομένα όλα μπαίνουν σε μια τάξη;

Για το εξετασιοκεντρικό σχολείο τι να πούμε;  Μα καλά πόσα διαγωνίσματα γίνονται σήμερα για κάθε τετράμηνο για τα εξεταζόμενα, αλλά και τα μη εξεταζόμενα μαθήματα;

Δεν γίνονται δυο ή και τρία πολλές φορές;

Τι θα γίνει με τα νέα δεδομένα;

Θα περιοριστούν τα διαγωνίσματα και θα προωθηθούν άλλοι τρόποι αξιολόγησης όπως project-εργασίες, απρόοπτα στο μάθημα της ημέρας, αξιολόγηση της καθημερινής δουλειάς στην τάξη κ.α.

Τώρα από πού κι ως πού θα αυξηθεί η παραπαιδεία δεν καταλαβαίνουμε.  Ας μας εξηγήσουν.

Δημιουργείται βεβαρημένο σχολικό πρόγραμμα ισχυρίζονται. Αυτό δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Απλώς αξιοποιείται ο χρόνος το τελευταίο δεκαήμερο του Μάη και τον Ιούνιο. Εκτός και αν θεωρούν το πρόγραμμα του Σεπτέμβρη βεβαρημένο, οπόταν τι να τους πούμε;

Τη δυσλειτουργία των σχολικών μονάδων μόνο αυτοί την βλέπουν.  Όταν τα πράγματα προγραμματιστούν σωστά, όπως έγινε τον περασμένο Μάη – Ιούνη, με τις αντεξετάσεις, ούτε δυσλειτουργία θα υπάρξει ούτε οργανωτικά προβλήματα θα προκύψουν.

Για τον διδακτικό χρόνο τώρα, που ισχυρίζονται ότι θα μειωθεί δραματικά.  Καλά, οι οκτώ περίπου μέρες που κερδίζουμε τον Σεπτέμβρη που πάνε;  Εξάλλου, δεν είναι διδακτικός χρόνος τα διορθωτικά μαθήματα μεταξύ πρώτου και δεύτερου τετραμήνου (πέντε μέρες) και στο τέλος του δευτέρου (δέκα μέρες);

Τώρα, αν υπάρχει όγκος διδακτέας ύλης, λύση υπάρχει. Να μειωθεί η ύλη ώστε αυτή να συμβαδίζει με τον πραγματικό χρόνο. Και είναι εδώ που πρέπει να πιεσθεί το Υπουργείο Παιδείας να ολοκληρώσει μια διαδικασία που ήδη ξεκίνησε με τη συνεργασία της ΟΕΛΜΕΚ και των Συνδέσμων της.

Με αυτό τον τρόπο οι μαθητές θα εξετάζονται στο τέλος κάθε τετραμήνου σε σαφώς καθορισμένη ύλη, η οποία θα καθορίζεται από την αρχή της σχολικής χρονιάς. Μάλιστα στα εξεταζόμενα μαθήματα δεν θα είναι απαραίτητο να γίνονται διαγωνίσματα σε ενότητες, αλλά στο μάθημα της ημέρας, γεγονός που θα κρατεί τους μαθητές σε εγρήγορση. Είναι καλύτερο το σημερινό σύστημα, όπου ο μαθητής διαβάζει στο μάθημα που έχει διαγώνισμα και στα υπόλοιπα μαθήματα πάει αδιάβαστος καθημερινά στα σχολεία;

Ή είναι καλύτερο το ότι η συντριπτική πλειοψηφία των μαθητών διαβάζει μόνο, όταν έχει διαγώνισμα και ένα ολόκληρο τετράμηνο προσέρχεται στο σχολείο, χωρίς να διαβάζει και να προετοιμάζεται;

Επειδή ακούγονται πολλά και για τον φόρτο εργασίας, να αναφέρουμε:

• Οι καθηγητές των εξεταζομένων μαθημάτων δεν θα κάνουν επιτηρήσεις και ούτε θα διδάσκουν από τις 10 με 12 του Δεκέμβρη μέχρι να τελειώσουν οι εξετάσεις.  Άρα γλυτώνουν τον διδακτικό χρόνο.
• Οι μαθητές στις συγκεκριμένες ημερομηνίες δεν θα προσέρχονται στο σχολείο, άρα οι εκπαιδευτικοί δεν θα έχουν εφημερεύσεις, αντικαταστάσεις και πολλές άλλες ευθύνες.

Γενικά, με το νέο σύστημα των εξετάσεων στα τετράμηνα, όπως τονίζουν και πολλοί συνάδελφοι και Πανεπιστημιακοί, που μελέτησαν το θέμα, θα έχουμε τα παρακάτω πλεονεκτήματα:

1. Οι μαθητές θα εξετάζονται μόνο στα εξεταζόμενα μαθήματα που ισχύουν και με το υφιστάμενο σύστημα – τέσσερα για το Γυμνάσιο και την Α΄ Λυκείου, και πέντε για τη Β΄ και Γ΄ Λυκείου – και όχι σε όλα τα μαθήματα. Συνεπώς, τα εξεταζόμενα μαθήματα δεν αυξάνονται.
2. Η ύλη, αντί να εξετάζεται ολόκληρη στο τέλος της χρονιάς για το κάθε μάθημα, θα εξετάζεται η μισή στο τέλος του πρώτου τεραμήνου και η μισή στο τέλος του δεύτερου. Αυτό θα είναι προς όφελος των μαθητών, οι οποίοι, λόγω του διαχωρισμού της ύλης, θα έχουν το μισό (απ’ όσο έχουν σήμερα) άγχος και πίεση ενόψει των εξετάσεων Μαΐου – Ιουνίου.
3. Οι μαθητές θα κρίνονται, όσον αφορά τη γραπτή εξέταση, από δύο γραπτά – των δύο τετραμήνων- αντί ενός, και θα έχουν, έτσι, μια δεύτερη ευκαιρία να βελτιώσουν την επίδοσή τους στην περίπτωση που δεν πάνε καλά στην πρώτη.
4. Οι μαθητές θα μελετούν από την αρχή πιο συστηματικά, αφού θα ξέρουν ότι μέσα στον Δεκέμβριο θα γίνεται η κατάθεση της βαθμολογίας του Α΄ τετραμήνου (προκειμένου να αρχίσουν οι  ΕΤ).
5. Τα διαγωνίσματα σε ενότητες στα εξεταζόμενα μαθήματα θα περιοριστούν δραστικά, γιατί δεν θα υπάρχει λόγος να γίνονται, αφού οι μαθητές θα αξιολογούνται στο μέσο της χρονιάς από τη γραπτή εξέταση του Α΄ τετραμήνου.
6. Με τη δραστική μείωση των διαγωνισμάτων σε ενότητες στα εξεταζόμενα μαθήματα θα προωθηθεί η εξέταση των μαθητών (προφορική ή γραπτή) στο μάθημα της ημέρας, κάτι που θα αναγκάσει τους μαθητές να διαβάζουν επί καθημερινής βάσης και συστηματικά, και όχι μόνο όταν έχουν διαγώνισμα, όπως συνήθως γίνεται τώρα. Αυτό αναμένεται να συμβάλει στην αλλαγή της νοοτροπίας των μαθητών και στη βελτίωση της επίδοσής τους.
7. Επίσης, με τη μείωση των διαγωνισμάτων σε ενότητες, θα δοθεί ώθηση στην αξιοποίηση των νέων ανατροφοδοτικών μορφών συνεχούς και δημιουργικής αξιολόγησης (διαθεματικών εργασιών ατομικών και συλλογικών, παρουσιάσεων, projects κτλ). Με τις ΕΤ οι καθηγητές θα κάνουν επαναλήψεις στο τέλος και των δύο τετραμήνων , πράγμα που θα βοηθά στην καλύτερη εμπέδωση της ύλης από τους μαθητές.
8. Με την εξέταση στο τέλος του πρώτου τετραμήνου θα αναδεικνύονται έγκαιρα οι εκπαιδευτικές ανάγκες /αδυναμίες των μαθητών, οι οποίοι θα έχουν τη δυνατότητα να κατανοήσουν τις ελλείψεις τους και να προσπαθήσουν να βελτιωθούν.
9. Επίσης, με την εξέταση στο τέλος του πρώτου τετραμήνου θα παρέχεται έγκαιρα στους καθηγητές ανατροφοδοτική αξιολόγηση της δουλειάς τους, ώστε, αν τυχόν διαπιστώνουν αδυναμίες στις μεθόδους διδασκαλίας τους, να μπορούν να βελτιώνονται, προς όφελος της μαθησιακής διαδικασίας.  Αυτό φυσικά θα μπορεί να γίνεται και για τα μη εξεταζόμενα μαθήματα.
10. Με την έγκαιρη ανατροφοδοτική αξιολόγηση της δουλειάς των καθηγητών θα δίνεται η δυνατότητα και στη διεύθυνση του σχολείου ή/και στους Επιθεωρητές, αν διαπιστώνουν ότι σε κάποιο τμήμα υπάρχει πρόβλημα στη διδασκαλία,  να παρεμβαίνουν αποτελεσματικά προς όφελος των μαθητών.
11. Οι δύο εξετάσεις θα δίνουν δύο φορές ετησίως, αντί μιας, την ευχέρεια για συγκριτική αξιολόγηση όλων των μαθητών της σχολικής μονάδας, και θα ενισχύουν έτσι την προσπάθεια για πιο αντικειμενική αξιολόγηση των μαθητών.

Όμως να ρωτήσουμε και κάτι: Έστω ότι η πλειοψηφία του κλάδου ταχθεί υπέρ της κατάργησης και το ΥΠΠ αρνείται να υλοποιήσει την απόφαση, μια απόφαση που είναι απόφαση της Βουλής. Τι θα πράξει η πλειοψηφία της ΟΕΛΜΕΚ; Πώς θα αντιδράσουμε; Θα καλέσουμε τους συναδέλφους σε απεργία; Και τότε ποιες θα είναι οι επιπτώσεις; Ας το λάβουν σοβαρά υπόψιν αυτό οι συνάδελφοι, γιατί το θέμα δεν τελειώνει με ένα δημοψήφισμα. Εκτός κι αν η διενέργεια του δημοψηφίσματος γίνεται μόνο για σκοπούς εντυπώσεων, οπόταν σηκώνουμε ψηλά τα χέρια.

Επειδή οι θιασώτες του δημοψηφίσματος και της κατάργησης των εξετάσεων των τετραμήνων, αντιλήφθησαν ότι οι εκπαιδευτικοί δεν είναι διατεθειμένοι να τους ακολουθήσουν σε απεργιακά μέτρα, τώρα προσπαθούν να τα αλλάξουν.  Δεν θα κάνουμε απεργίες, απλώς θα συνομιλήσουμε με τα κόμματα, λένε.

Και ρωτάμε: Αφού οι θέσεις των κομμάτων είναι δεδομένες και ψήφισαν τη σχετική νομοθεσία περιμένουν ότι θα αλλάξουν θέση;

Καλούμε, λοιπόν, τις συναδέλφισσες και τους συναδέλφους, μακριά από οποιεσδήποτε σκοπιμότητες και αν πραγματικά θέλουν το συμφέρον των παιδιών και του δημόσιου σχολείου, αλλά και το δικό τους, να ψηφίσουν υπέρ της εφαρμογής των εξετάσεων στα τετράμηνα, όπως άλλωστε προνοεί και ο νόμος που ψήφισε η Βουλή, ο οποίος ήταν αποτέλεσμα μακρόχρονων διαπραγματεύσεων στις οποίες όχι απλώς μετείχε, αλλά είχε πρωταγωνιστικό ρόλο η ΟΕΛΜΕΚ.

*Πρόεδρος Νέας Κίνησης Καθηγητών