ΤΟΥ ΚΩΣΤΑ ΜΑΥΡΙΔΗ*
Στη σημερινή πραγματικότητα, οι οικονομικές δυνατότητες του κράτους μειώνονται συνεχώς και η ανάγκη για πρόσθετες περικοπές αυξάνεται. Κάποτε μια μέρα θα … έρθει η ανάκαμψη. Το ζητούμενο είναι να συντομευτεί το διάστημα της πτώσης ως αποτέλεσμα πολιτικών και όχι συγκυριών, προτού εξουθενωθεί οικονομικά μεγάλο μέρος της κοινωνίας και προτού συντριβούν οι αντιστάσεις στο Κυπριακό. Σε αυτή την πραγματικότητα, το μνημονιακό καθεστώς της Τρόικας οριοθετεί τις εφικτές επιλογές. Οι αντιστάσεις και κινητοποιήσεις δεν έχουν δυνατότητα ανατροπής της πραγματικότητας εφόσον δεν προβάλλουν άλλες λύσεις.
Το φυσικό αέριο είναι το μεγαλύτερο οικονομικό-πολιτικό εγχείρημα από την εγκαθίδρυση του κυπριακού κράτους. Η σπουδαιότητα του δυνατόν να υπερβαίνει και την ένταξη στην Ε.Ε. Αναπόφευκτα, οι αποφάσεις γύρω από ένα τέτοιο κορυφαίο ζήτημα ιστορικής σπουδαιότητας, πρέπει να λαμβάνονται με ανάλογη μελέτη και τεκμηρίωση. Δεν αναφερόμαστε σε θέματα τακτικής (π.χ. όπου ένα Υπουργείο ή μια ομάδα τεχνοκρατών διαχειρίζεται) αλλά στρατηγικής διαχείρισης που αφορούν την συλλογική ηγεσία, Κυβέρνηση και Βουλή.
Η διαδικασία αξιοποίησης του φυσικού αερίου (π.χ. επίσπευση της διαδικασίας εξόρυξης και προείσπραξης εσόδων, προπώληση μέρους της παραγωγής) είναι επιλογές που αξιολογούνται εντός των εκάστοτε συνθηκών. Θέσεις υπέρ ή εναντίον στο παρελθόν (ιδίως ενόψει εκλογών) δυστυχώς φορτίστηκαν από την πολιτική αντιπαλότητα. Αντικειμενικά, εξαιρούνται της όποιας καχυποψίας, εκείνοι που προβάλλαμε θέσεις (δημόσια και με εμπιστευτικά σημειώματα σε αρμόδιους επί προηγούμενης κυβέρνησης) πολύ πριν γίνει θέμα πολιτικής αντιπαράθεσης. Αν και δεν μπορεί να προκρίνει κάποιος ποια είναι η απόλυτα ορθή θέση, οι συνθήκες πλέον ωρίμασαν και εκ των πραγμάτων οι καταστάσεις επιβάλλουν σοβαρή μελέτη κάθε δυνατότητας εξόδου από την μέγγενη της κρίσης ενόψει του κινδύνου συντριβής. Εάν όντως γίνεται παραδεκτό ότι είμαστε σε πρωτόγνωρα επικίνδυνη κατάσταση και επίπεδα δυστυχίας, απαιτείται επαναξιολόγηση χωρίς προαποκλεισμούς επιλογών. Στο παρελθόν, αρκετοί προκατέλαβαν θέσεις με βάση την τότε συμφέρουσα πολιτική γραμμή, ή και απλά αντίθετα προς την άλλη γραμμή, χωρίς οποιαδήποτε τεκμηρίωση. Θυμίζω την προχειρότητα που επικράτησε στην δημόσια επιχειρηματολογία η οποία σαν κινούμενη άμμος άλλαζε ανάλογα π.χ. αρχικώς, προβλήθηκε ότι «η προπώληση δεν γίνεται» (ως εάν κάποια διεθνής σύμβαση να το απαγορεύει), αργότερα περιορίστηκε στο «προπώληση θα σημαίνει ξεπούλημα» επειδή θα πωληθεί σε έκπτωση! Η συνέχιση τέτοιων προσεγγίσεων σήμερα είναι εγκληματική. Μια επαναξιολόγηση των επιλογών σήμερα θα αναδείξει την πολιτική διορατικότητα και ευθυκρισία πρωτίστως αυτής της Κυβέρνησης. Επιπλέον, θα προκαταλάβει όσους εκτός Κύπρου (Τουρκία, Ντάουνερ κ.ά.) θέλουν να κάψουν το ύστατο αυτό χαρτί της Κύπρου συνδέοντας το με κάποια «διευθέτηση» στο Κυπριακό.
Στη σύγχρονη παγκοσμιοποιημένη οικονομία, ένα κράτος αποφασίζει τις εμπορικές του συναλλαγές με βάση το συμφέρον του. Θέσεις που προαποκλείουν την προπώληση θα ήταν λογικές μόνο αν βασίζονταν σε τεκμηρίωση ότι το όφελος από μια επίσπευση της είσπραξης εσόδων θα ήταν σαφώς λιγότερο από το κόστος παραμονής στα στενά όρια του μνημονιακού καθεστώτος με τους φοβερούς κινδύνους στην οικονομία και στο Κυπριακό.
Κάθε μέρα που περνά τα πράγματα γίνονται χειρότερα και το φυσικό αέριο παραμένει η μοναδική ουσιαστική προοπτική. Μια σημερινή προπώληση (με έκπτωση) που θα αποφέρει ουσιαστικό όφελος (με καλύτερη αξιοποίηση των εσόδων στην οικονομία), θα ήταν προτιμότερη παρά η αναμονή για πώληση στο μέλλον σε ψηλότερη τιμή (ποιος το εγγυάται αυτό;). Ως τότε, θα έχουν υπερδιογκωθεί τα χρέη του δημοσίου, θα έχει συρρικνωθεί σε απίστευτο βαθμό η ιδιωτική οικονομία και θα έχει προκληθεί τεράστια κοινωνική ζημιά και ανθρώπινος πόνος. Επιπλέον, με ορατό κίνδυνο μια «λύση-πακέτο» στο Κυπριακό σε μια κοινωνία σε απόγνωση. Η παθητική στάση στην πράξη αποκλείει την επίσπευση της διαδικασίας (προείσπραξη ή προπώληση) και θεωρεί καλύτερο το κόστος αναμονής που συσσωρεύεται σε πτωχεύσεις εταιρειών, ανεργία, απώλεια περιουσιών, ανθρώπινο πόνο και φυσικά, την ταφόπλακα να επικρέμεται στο Κυπριακό.
