ΤΟΥ ΛΕΩΝΙΔΑ ΧΑΤΖΗΛΟΪΖΟΥ*
Η αλλαγή σκυτάλης στο Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού δίνει μία ευκαιρία αναστοχασμού των τελευταίων εξελίξεων στο θέμα του καταλόγου διοριστέων. Οφείλουμε να ομολογήσουμε πως από τη μία η αδιάλλακτη στάση του πρώην Υπουργού και η απουσία διαλόγου και από την άλλη η αδυναμία εξεύρεσης λύσης η οποία να μην αδικεί τους εκπαιδευτικούς που εργάζονται και ταυτόχρονα να δίνει ελπίδα σε εκείνους που θέλουν να εργαστούν, έβαλαν στο ντουλάπι την προσπάθεια αλλαγής του συστήματος πρόσληψης εκπαιδευτικών στη δημόσια υπηρεσία.
Η επόμενη μέρα βρίσκει όλους τους φορείς να έχουν αποδεχτεί πως το σύστημα διορισμού είναι εξαιρετικά δύσκολο να αλλάξει ριζικά. Εντούτοις, οφείλουμε να αναγνωρίσουμε τα θετικά και τα αρνητικά του υφιστάμενου καταλόγου διοριστέων, εκεί που υπάρχουν. Έχοντας κατά νου πως αυτό το σύστημα εφαρμόζεται σήμερα και θα συνεχίσει να εφαρμόζεται στο μέλλον, οφείλουμε να το βελτιώσουμε και να βεβαιωθούμε πως κανείς από τους άμεσα επηρεαζόμενους δεν αδικείται με αυτό.
Ο σημαντικότερος λόγος που τόσα χρόνια, μετά από τόσες προσπάθειες, ο κατάλογος είναι ακόμη σε ισχύ, είναι διότι εξασφαλίζει πως οι διορισμοί γίνονται με πλήρη διαφάνεια και χωρίς παρεμβάσεις. Ακόμη, διασφαλίζει πως προτεραιότητα στο διορισμό έχουν αυτοί οι οποίοι βρίσκονται ψηλότερα στον κατάλογο, αυτοί που εργάζονται σήμερα στα σχολεία.
Η βασική αδυναμία του καταλόγου διοριστέων είναι η σωστή αναγνώριση και μοριοδότηση της εκπαιδευτικής προϋπηρεσίας. Οι εκπαιδευτικοί στον κατάλογο διοριστέων πιστώνονται μισή μονάδα για κάθε 180 ημέρες σε αντικατάσταση και μισή μονάδα για κάθε έτος σε σύμβαση. Αυτόματα δημιουργείται η εξής αδικία: ένας εκπαιδευτικός που υπηρετεί 180 ημέρες σε αντικατάσταση λαμβάνει μισή μονάδα προϋπηρεσίας ενώ ένας εκπαιδευτικός που υπηρετεί 365 ημέρες σε σύμβαση και πάλι λαμβάνει μισή μονάδα προϋπηρεσίας. Ταυτόχρονα, η εκπαιδευτική προϋπηρεσία σε αντικατάσταση και σε σύμβαση, δε συνυπολογίζονται. Άρα, ένας αντικαταστάτης ο οποίος είχε υπόλοιπο 179 ημέρες την ημέρα του διορισμού του, δε θα πιστωθεί μισή μονάδα προϋπηρεσίας. Αυτή η μέθοδος πίστωσης μονάδων προϋπηρεσίας φέρνει κάθε χρόνο κάποια σκαμπανεβάσματα στον κατάλογο διοριστέων, κυρίως στις θέσεις εκείνων που πρόσφατα έχουν διοριστεί με σύμβαση και δεν έχουν πιστωθεί μονάδα από τις αντικαταστάσεις αλλά ούτε και από τη σύμβαση. Έτσι, αυτά τα άτομα, παρόλο που εκείνο το έτος έχουν εργαστεί αρκετά για να δικαιούνται να πιστωθούν μονάδες προϋπηρεσίας, μένουν «στάσιμα» στον κατάλογο με αποτέλεσμα να έρθουν άλλα άτομα να τους προσπεράσουν. Σε μια εποχή όπου οι διορισμοί και οι αντικαταστάσεις γίνονται με το σταγονόμετρο, η κάθε θέση στον κατάλογο μετρά. Έχει συμβεί φέτος συμβασιούχος, η οποία την περσινή σχολική χρονιά εργαζόταν σε σύμβαση, φέτος να έχει μείνει εκτός, όχι λόγω των 55 λιγότερων διορισμών στη δημοτική εκπαίδευση αλλά λόγω αυτής της αδυναμίας του καταλόγου διοριστέων.
Σίγουρα, ο εντοπισμός αυτών των στρεβλώσεων είναι σημαντικός. Είναι όμως απαραίτητο να βρούμε ένα τρόπο, μία διαφορετική φόρμουλα, η οποία να εξουδετερώσει αυτή την αδυναμία του συστήματος που υπάρχει, έτσι ώστε να δικαιωθούν αυτοί που έχουν αδικηθεί και να μην αδικηθούν και άλλοι εκπαιδευτικοί στο μέλλον. Μία φόρμουλα που θα μπορούσε να εφαρμοστεί είναι:
Προϋπηρεσία σε αντικατάσταση / εργάσιμες ημέρες αντικαταστάτη (περίπου 260) + προϋπηρεσία σε σύμβαση / 365 (334 αν η σύμβαση ήταν για λιγότερο από 6 μήνες)
ή 6 και:
ημέρες που εργάστηκε ο εκπαιδευτικός σε ένα έτος / 365
Με αυτό τον τρόπο, ο κάθε εκπαιδευτικός πιστώνεται εκείνο που δικαιούται και ταυτόχρονα συνυπολογίζεται η προϋπηρεσία σε σύμβαση και σε αντικατάσταση για να αποφευχθούν τα λάθη που έχουν συμβεί στο παρελθόν. Τώρα που έχει αναγνωριστεί, ορθά, η άδεια μητρότητας στις αντικαταστάτριες ως προϋπηρεσία, δεν υπάρχουν λόγοι για να μην εφαρμοστεί μια νέα φόρμουλα. Μία φόρμουλα που να διασφαλίζει πως εκείνοι που εργάζονται μπορούν να προσπεράσουν εκείνους που εργάζονται λιγότερο όμως όχι εκείνους που έτυχε να αδικηθούν από το σύστημα.
Οι εμπλεκόμενοι φορείς οφείλουν να συνεργαστούν έτσι ώστε διορθώσουν αυτή την αδικία, έτσι ώστε να ενδυναμωθούν ακόμη περισσότερο τα πλεονεκτήματα του υφιστάμενου συστήματος διορισμών και να καταπολεμηθούν οι αδυναμίες του. Ο νέος Υπουργός έχει σωρεία προβλημάτων να αντιμετωπίσει και οι απαιτήσεις είναι αυξημένες. Προβλήματα ουσίας, προβλήματα που πρέπει να λυθούν άμεσα. Θέματα όπως τον κατάλογο διοριστέων πρέπει να αντιμετωπιστούν γρήγορα και χωρίς πολλές τυμπανοκρουσίες για να δοθεί έμφαση εκεί που πρέπει, στα παιδιά και την ποιότητα της παρεχόμενης εκπαίδευσης.
*Πρόεδρος Παγκύπριας Κλαδικής Συμβασιούχων ΠΟΕΔ
