«Κύριοι εάν θέλετε να πάτε προς το καλύτερο, καθίστε όλοι μαζί και βρέστε την κοινή συνισταμένη που μπορεί να σας οδηγήσει σε εκείνο που θέλετε, προς το καλύτερο, στις ανάγκες τις σημερινές που θέλει η κοινωνία».
Αυτό το μήνυμα-συμβουλή δίνει στους αρμοδίους της πολιτείας και παιδείας μέσω συνέντευξής του στο Paideia-News, ο Γενικός Διευθυντής του Τμήματος Ελληνικής Παιδείας της Αρχιεπισκοπής Αμερικής, Ιωάννης Ευθυμιόπουλος. Ο κ. Εθυμιόπουλος είχε έλθει στην Κύπρο, υπεύθυνος ομάδας 10 εκπαιδευτικών Κοινοτικών Σχολείων της Αρχιεπισκοπής της Αμερικής, οι οποίοι παρακολούθησαν Πρόγραμμα Επιμόρφωσης στο Παιδαγωγικό Ινστιτούτο από τις 14 μέχρι τις 30 Ιουλίου 2013 στην ελληνική γλώσσα και τον πολιτισμό. Ήταν η όγδοη κατά σειρά συνεργασία με το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρου για την πραγματοποίηση προγράμματος επιμόρφωσης ομάδας ομογενών δασκάλων που διδάσκουν σε ελληνικά σχολεία της Αμερικής.
340 ελληνικά απογευματινά σχολεία και 29 ημερήσια στις ΗΠΑ
ΕΡ: Πόσα ελληνικά σχολεία λειτουργούν στην Αμερική και ποιο εκπαιδευτικό πρόγραμμα ακολουθούν;
ΑΠ: Έχουμε 340 σχολειά που λειτουργούν απόγευμα 2 ή 3 φορές την εβδομάδα και Σάββατο, όπως επίσης έχουμε και 29 ημερήσια σχολεία (Greek American Schools). Αυτά εργάζονται με το αμερικάνικο πρόγραμμα της πολιτείας. Δηλαδή, ό,τι κάνει το αμερικανικό σχολείο το κάνουν και αυτά υποχρεωτικά, συν το ελληνικό πρόγραμμα, διαμορφωμένο κατά περίπτωση. Τα σχολεία αυτά λειτουργούν με ομογενείς δασκάλους κατά 97-98%. Οι ομογενείς δάσκαλοι εργάζονται από τον καιρό που συγκροτήθηκε η Αρχιεπισκοπή, το 1923, και εντάχθηκε στο Οικουμενικό Πατριαρχείο. Από τότε δημιουργήθηκαν σχολεία και φορείς ελληνόγλωσσης παιδείας.
Ανάγκη επιμόρφωσης των ομογενών δασκάλων με σύγχρονα μέσα διδασκαλίας
ΕΡ: Και ποιος είναι ο λόγος που βρίσκεστε τώρα στην Κύπρο;
ΑΠ: Έχουμε υποχρέωση σαν Τμήμα Ελληνικής Παιδείας να επιμορφώσουμε τους δασκάλους. Επιμόρφωση των δασκάλων με τα σύγχρονα μέσα διδασκαλίας και με πρακτικές μεθόδους διδασκαλίας, μακριά από τα γενικευμένα θέματα της παιδαγωγικής και της διδακτικής, αλλά με κατευθυνόμενους τρόπους διδασκαλίας, τους οποίους παρέχουμε είτε με σεμινάρια εκεί, κατά τόπους δηλαδή στις Ηνωμένες Πολιτείες, είτε στο εξωτερικό. Είχαμε λοιπόν την πολύ μεγάλη χαρά και τη μεγάλη ικανοποίηση να έχουμε μια συνεργασία, κατ’ αρχήν με το Πανεπιστήμιο Κύπρου από το 2006, και να συνεχίσουμε, κατά όγδοη κατά σειρά φορά, και με το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο του Υπουργείου Παιδείας της Κύπρου.
Το πρόγραμμα ξεκίνησε με Υπουργό Παιδείας τότε τον Άκη Κλεάνθους, ο οποίος στήριξε ένθερμα αυτό το εγχείρημα της επιμόρφωσης. Δηλαδή με άλλα λόγια, εμείς επιλέγουμε μια ομάδα δασκάλων από όλη την Αμερική, μια αντιπροσωπεία. Αρχίσαμε με 25 στην αρχή και φέτος φτάσαμε, λόγω της κρίσεως, στους 13.
Συνεργασία με Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρου
ΕΡ: Τι παρέχεται σε αυτό το πρόγραμμα;
ΑΠ: Στο πρόγραμμα αυτό, το οποίο είναι μια εξαιρετική συνεργασία με το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο της Κύπρου, με τη Γενική Διευθύντρια δρ Αθηνά Μιχαηλίδου, δημιουργούμε προγράμματα, τα οποία λειτουργούν ως βάση για την πρακτική διδακτική των ομογενών δασκάλων. Είναι αξιοσημείωτο το γεγονός ότι κατορθώσαμε να φτάσουμε σε ένα εξαιρετικό πεδίο συνεργασίας της παιδαγωγικής, στηριζόμενοι πάντοτε στο πλαίσιο της αμοιβαίας κατανόησης, της εξαιρετικής συνεργασίας, από πλευράς Παιδαγωγικού Ινστιτούτου και Υπουργείου Παιδείας, και βεβαίως με δάσκαλους που είναι μάχιμοι στην παιδεία. Γιατί το λέω αυτό; Διότι έχουμε και πανεπιστημιακούς, οι οποίοι μας δίδουν όλες τις αρχές εκείνες τις επιστημονικές, αλλά πρέπει να συμφωνήσουμε ότι εμείς, αυτή τη στιγμή, δεν έχουμε ανάγκη από επιστημοσύνη. Εμείς έχουμε ανάγκη από παιδαγωγική πρακτική. Και αυτή την παιδαγωγική πρακτική μας την παρέχει το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο της Κύπρου.
Παροχή παιδαγωγικής και πολιτιστικής κατάρτισης της Κύπρου
ΕΡ: Τι περιλαμβάνει αυτό το πρόγραμμα;
ΑΠ: Αυτό το πρόγραμμα περιλάμβανε Διδακτική Ιστορίας και Γλώσσας, της ελληνικής ως δεύτερης, ξένης γλώσσας, όχι σαν μητρική γλώσσα. Γιατί είναι άλλες οι αρχές που χρησιμοποιούνται για να μάθεις μια δεύτερη γλώσσα και άλλες για τη μητρική γλώσσα. Έγινε ένα πολύ ωραίο πρόγραμμα, στο οποίο έγιναν διδακτικές πρακτικές επάνω σε θεματικές ενότητες με βάση τα βιβλία της σειράς «Τα Ελληνικά μου», τα οποία εκδίδει η Αρχιεπισκοπή Αμερικής για όλα τα σχολεία της. Οι διδάσκοντες έδωσαν μια πάρα πολύ πρακτική διδακτική κατεύθυνση στους ομογενείς δασκάλους μας, πώς θα διδάσκουν την ελληνική γλώσσα. Έχει σημασία, διότι η διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας έχει δομή. Δεν μπορεί κανείς να τη διδάξει όπως θέλει. Δηλαδή στην προσχολική, δημοτική και γυμνασιακή αγωγή πρέπει να ακολουθείται η μορφωσύνταξη, η δομή της γλώσσας όπως λέμε, της γραμματικής και του συντακτικού. Όλα αυτά, τα παίρνουμε μέσα σε τρεις βδομάδες που διαρκεί το πρόγραμμα, το οποίο βέβαια εμπλουτίζεται με πολιτιστικές εκδηλώσεις. Δηλαδή, με επισκέψεις κατ’ αρχήν στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, στο Υπουργείο Παιδείας, στον Αρχιεπίσκοπο της Κύπρου, στο Μοναστήρι του Κύκκου, του Μαχαιρά, στο κρησφύγετο του Αυξεντίου, στα φυλακισμένα μνήματα, στον Τύμβο της Μακεδονίτισσας, στο Περιβαλλοντικό Κέντρο Πεδουλά, στη Μονή Αγ. Νεοφύτου κ.α. Όλα αυτά μας δίνουν την πολιτιστική πλευρά της Κύπρου και δίνουν έμφαση στους ομογενείς μας να γίνουνε κήρυκες, να δουν την πραγματικότητα και όταν γυρίσουν πίσω στα σχολειά τους, που είναι επιλεγμένα από όλη την Αμερική, να δώσουν ότι καλύτερο μπορούν και ότι είδαν στην Κύπρο με την πραγματικότητα αυτή που ζούμε σήμερα. Είμαστε ευχαριστημένοι και εκφράζουμε την ευγνωμοσύνη μας, αφενός μεν στο Παιδαγωγικό Ινστιτούτο στη Διευθύντρια κ. Μιχαηλίδου, στο Υπουργείο Παιδείας της Κύπρου και γενικά σε όλη την Κύπρο, η οποία δέχεται την ομάδα των ομογενών δασκάλων και παρέχεται μια εξαιρετική φιλοξενία, ζεστασιά, αγάπη και πάνω απ’ όλα παιδαγωγική και πολιτιστική κατάρτιση της Κύπρου.
Πώς πρέπει να αντιμετωπίσουμε την Παιδεία στην Κύπρο
ΕΡ: Θα θέλαμε τη δική σας παρέμβαση σύμφωνα με την τωρινή κατάσταση που επικρατεί στην Κύπρο όσον αφορά στην αντιμετώπιση της Παιδείας.
ΑΠ: Η απάντηση μπορεί να δοθεί με πολιτική διάσταση και μπορεί να δοθεί και με παιδαγωγική διάσταση. Εγώ δεν θα σταθώ στην πολιτική διάσταση, διότι δεν θα ήθελα ποτέ να πω ή να κρίνω την πολιτική μιας χώρας. Η πολιτική της Κύπρου γίνεται από τη Δημοκρατία της Κύπρου και δεν μπορώ να την κρίνω. Όμως, παιδαγωγικά θα έλεγα ότι υπάρχει μια αλλαγή αυτή τη στιγμή. Μια αλλαγή στο θέμα της Παιδείας. Θα έλεγα ότι οι καινοτομίες ή οι μεταρρυθμίσεις στην παιδεία χρειάζονται εξαιρετική προσοχή. Μη μας κυριεύσει η αλλαγή του σκηνικού. Έχει σημασία αυτό που λέω. Δηλαδή, ήρθαμε εμείς και φεύγετε εσείς, διώχνουμε τους μεν και παίρνουμε τους δε. Αυτό είναι μείζον λάθος, από πλευράς της παιδείας, μιλώ πάντοτε και όχι πολιτικής. Δεν εκφέρω καμία άποψη πολιτική στο θέμα αυτό, ούτε παρεμβαίνω στο πρόγραμμα της πολιτικής ηγεσίας σε αυτό το θέμα. Όμως, σαν δάσκαλος ακαδημαϊκός θέλω να πω τούτο: Ότι για να γίνει μια μεταρρύθμιση στην Παιδεία πρέπει πρώτα να πειστεί η ακαδημαϊκή κοινότητα, η διδασκαλική κοινότητα, ο γονιός, εάν αυτό που πάμε να κάνουμε είναι προς όφελος ή όχι. Άρα λοιπόν, τα βήματά μας τα οποία πρέπει να κάνουμε, πρέπει να είναι πολύ προσεκτικά και πολύ σταθερά.
Εάν πιστεύουμε ότι κάτι δεν έγινε σωστά μπορούμε να το διορθώσουμε. Όχι με αλλαγές του τρόπου κατεδαφίζουμε τα μεν και δίνουμε τα δε. Τέτοιες μεταρρυθμίσεις όταν γίνονται στην Παιδεία αποτυγχάνουν. Επιτυγχάνουν όμως οι μεταρρυθμίσεις εκείνες προς το καλύτερο στην Παιδεία, εάν τα βήματα είναι σταθερά και μέσα σε ένα χρόνο που μπορεί να υπάρξει διάλογος μεταξύ ακαδημαϊκής και εκπαιδευτικής κοινότητας που μπορούν να δουν την καλυτέρευση της Παιδείας. Γιατί η παιδεία σήμερα θέλει εκσυγχρονισμό, όπου και να βρισκόμαστε. Είτε στην Κύπρο, είτε στην Ελλάδα, είτε στην Αμερική. Δεν είναι οι απαιτήσεις μας οι ίδιες που ήταν πριν δέκα ή πέντε χρόνια. Πάμε μπροστά. Πώς πάμε μπροστά όμως; Με ποιες παραμέτρους; Πάμε μπροστά με αλλαγές λόγω πολιτικής ή κομματικής πολιτικής; Εγώ λοιπόν θα σταθώ στο μέρος της παιδαγωγικής και θα πω: Οποιοσδήποτε θέλει, είτε λέγεται Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, είτε λέγεται Υπουργείο Παιδείας της Κύπρου, είτε λέγεται γενικότερα φορέας παιδείας, τα βήματα που κάνει στις μεταρρυθμίσεις πρέπει να είναι πολύ πολύ σοβαρά, πολύ προσεκτικά και να τυγχάνουν αποδοχής της εκπαιδευτικής κοινότητας.
Εάν επιβάλουμε στην Παιδεία την άποψή μας, γιατί έτσι πρέπει να κάνουμε, το σύστημα θα αποτύχει. Πιστεύουμε όμως ότι όλοι οι φορείς της παιδείας είτε λέγεται πολιτικός φορέας είτε λέγεται παιδευτικός φορέας, θέλουν το καλό της παιδείας. Επικεντρώνομαι σε αυτό και λέω: κύριοι εάν θέλετε να πάτε προς το καλύτερο καθίστε όλοι μαζί και βρέστε την κοινή συνισταμένη που μπορεί να σας οδηγήσει σε εκείνο που θέλετε, προς το καλύτερο, στις ανάγκες τις σημερινές που θέλει η κοινωνία.
