Μάιος και Ιούνιος: Οι μήνες του άγχους των εξετάσεων


ΤΗΣ ΙΩΑΝΝΑΣ ΜΑΡΟΥΛΛΗ*

Αυτή την περίοδο, θεωρείται δεδομένο πως πολλοί μαθητές στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση αισθάνονται αγχωμένοι, ένεκα των επικείμενων εξετάσεων που πλησιάζουν ανησυχητικά. Είναι επίσης αναμενόμενο και το άγχος που βιώνουν οι γονείς, καθώς ανησυχούν για την επίδοση των παιδιών τους και οι προσδοκίες τους για τα καλύτερα πιθανά αποτελέσματα αυξάνονται.

Το άγχος, είναι μια αντίδραση του οργανισμού στην υπερβολική πίεση ή/και στις έντονες απαιτήσεις και προκλήσεις που ερχόμαστε αντιμέτωποι καθημερινά. Όσον αφορά στο εκπαιδευτικό πλαίσιο, το άγχος σε φυσιολογικά επίπεδα, είναι υγιές και βοηθητικό για ένα μαθητή που μελετά για να παρακαθίσει εξετάσεις. Αυξάνει την κινητοποίηση για διάβασμα, βοηθά τον μαθητή να οργανωθεί και να προγραμματιστεί, και τον ωθεί στο να θέσει στόχους που επιθυμεί να επιτύχει. Ωστόσο, όταν ένας μαθητής κυριεύεται από άγχος, τότε μπορεί να επέλθουν αρνητικά αποτελέσματα, τόσο στο συναισθηματικό και συμπεριφορικό τομέα όσο και στον ακαδημαϊκό. Το άγχος των εξετάσεων μπορεί να προκληθεί από το φόβο της αποτυχίας, από μη-ρεαλιστικές προσδοκίες, από το αίσθημα μη-επαρκούς προετοιμασίας ή απαισιοδοξίας ή από το άγχος της απόδοσης.

Τα παιδιά, μπορεί να εκφράσουν ανοιχτά το πόσο άγχος αισθάνονται ή μπορεί να το κρατήσουν μέσα τους και να προσπαθήσουν να το αντιμετωπίσουν μόνοι τους. Ειδικά οι έφηβοι, που νιώθουν άτρωτοι και διεκδικούν την ανεξαρτησία τους, είναι πιο πιθανό να αποκρύψουν τα συναισθήματα τους και να αποφεύγουν να συζητούν για τις ανησυχίες τους, θεωρώντας πως μπορούν να διαχειριστούν την κατάσταση χωρίς βοήθεια.  Γι΄αυτό, οι γονείς πρέπει να επιδιώκουν καθημερινή επικοινωνία με τα παιδιά τους και να δηλώνουν διαθέσιμοι για συζήτηση και παροχή υποστήριξης.

Κάποια σημάδια του άγχους τα οποία οι γονείς πρέπει να έχουν υπόψη για να μπορέσουν να τα εντοπίσουν, είναι:

  • συχνοί πονοκέφαλοι
  • στομαχικές διαταραχές
  • ταχυκαρδία
  • εφίδρωση
  • έντονο αίσθημα ανησυχίας
  • αρνητικές σκέψεις για τον εαυτό και το μέλλον
  • αίσθημα απελπισίας
  • δυσκολία στην οργάνωση σκέψεων, στη συγκέντρωση και στη λήψη αποφάσεων
  • δάγκωμα των νυχιών
  • κοινωνική απόσυρση
  • ευερεθιστότητα
  • γρήγορες κινήσεις των ποδιών και συσπάσεις μυών
  • εξάρσεις θυμού
  • προβλήματα στον ύπνο ή τη διατροφή

Μία από τις προκλήσεις των γονέων αυτή την περίοδο, είναι να διαχειριστούν το γεγονός ότι οι εξετάσεις είναι μια διαδικασία που το παιδί τους πρέπει να περάσει σε μεγάλο βαθμό μόνο του. Είναι φυσιoλογικό να ανησυχούν για το πόσο μελετούν τα παιδιά τους και για το αν θα έχουν τα επιθυμητά αποτελέσματα, ωστόσο ο ρόλος τους αυτό το διάστημα είναι αποκλειστικά υποστηρικτικός. Οι γονείς, μπορούν να συνδράμουν σημαντικά στην αντιμετώπιση του άγχους των εξετάσεων που βιώνουν οι μαθητές. Κάποιες συμβουλές για αποτελεσματικούς τρόπους υποστήριξης των παιδιών για μείωση του άγχους τους κατά την εξεταστική περίοδο, είναι οι εξής:

  1. Βοηθήστε τα παιδιά να βρουν ποιες μέθοδοι επανάληψης είναι βοηθητικές.
  2. Ενθαρρύνετε τα παιδιά να κάνουν συχνά διαλείμματα από τη μελέτη και να διατηρούν μια ισορροπία μεταξύ μελέτης και ενασχόλησης με χαλαρωτικές και ευχάριστες δραστηριότητες.
  3. Σιγουρευτείτε ότι τρέφονται σωστά, ανά τακτά διαστήματα και υγιεινά. Ενθαρρύνετε την κατανάλωση δημητριακών ολικής αλέσεως, φρέσκων φρούτων και λαχανικών, πρωτεϊνούχων τροφών (όσπρια, αυγά, ψάρι και άπαχο κρέας) καθώς και προϊόντων πλούσιων σε ωμέγα-3 (καρύδια, αμύγδαλα, λιναρόσπορο, σολομός και ο τόνος).
  4. Το βράδυ, το άγχος τείνει να αυξάνεται, γι΄αυτό ενθαρρύνετε τα παιδιά να τηρούν συγκεκριμένη ρουτίνα ύπνου, για να ξεκουράζονται επαρκώς.
  5. Σιγουρευτείτε ότι υπάρχει ήσυχο μέρος στο σπίτι κατάλληλο για μελέτη, έτσι ώστε να μπορούν να διαβάζουν χωρίς να ενοχλούνται.
  6. Παραμείνετε θετικοί και προσπαθήστε να υπάρχει ήρεμο κλίμα στο σπίτι.
  7. Επιβεβαιώστε πως τα συναισθήματα τους είναι φυσιολογικά και προσφέρετε λύσεις σε προβληματισμούς τους, εάν σας ζητηθεί.
  8. Βρείτε χρόνο για συζήτηση. Να είστε ενεργητικοί ακροατές, κάποιες φορές είναι το μόνο που χρειάζονται τα παιδιά από εσάς.
  9. Βρείτε μαζί τεχνικές χαλάρωσης (π.χ. περπάτημα, μουσική, ασκήσεις αναπνοής).
  10. Απαλλάξτε το παιδί από δουλειές του σπιτιού και καθήκοντα που του αναλογούν στο σπίτι, για να αφαιρέσετε την επιπρόσθετη πίεση.
  11. Ενθαρρύνετε τα παιδιά να εκφράσουν τις απορίες τους στους εκπαιδευτικούς τους.
  12. Δείξτε τους πως τα εμπιστεύεστε και πέστε τους ότι πιστεύετε ότι θα τα καταφέρουν.
  13. Επιβεβαιώστε πως θα είστε περήφανοι γι΄αυτά, ασχέτως με τα αποτελέσματα. Αποφύγετε φράσεις όπως «κάνε ότι καλύτερο μπορείς», γιατί μπορεί να εκληφθεί ως υποτιμητικό από τα παιδιά.
  14. Οι προσδοκίες σας πρέπει να είναι ρεαλιστικές. Μην γίνετε πολύ αυστηροί και μην ασκείτε αχρείαστη πίεση για πολύ ψηλούς βαθμούς. Αν νιώσουν πως η επίδοση τους δεν είναι αυτή που αναμένατε, θα αισθανθούν ότι απέτυχαν και θα απογοητευτούν.
  15. Μετά τις εξετάσεις, ακούστε τις ανησυχίες τους και αποφύγετε να είστε επικριτικοί.
  16. Προγραμματίστε μαζί μια δραστηριότητα, ως ανταμοιβή μετά το τέλος των εξετάσεων.
  17. Να θυμάστε πως τα αποτελέσματα στις εξετάσεις δεν είναι το τέλος του κόσμου! Τα παιδιά σας δεν ορίζονται από τους βαθμούς τους.

Τέλος, για να μπορέσετε να προσφέρετε ουσιαστική υποστήριξη στα παιδιά σας, προϋποθέτει ότι μπορείτε να ελέγξετε και το δικό σας άγχος. Για να έχετε μια πιο ξεκάθαρη εικόνα για την ακαδημαϊκή εικόνα του παιδιού σας και τα αναμενόμενα αποτελέσματα, επιδιώξτε ανοιχτή επικοινωνία με το σχολείο και τους εκπαιδευτικούς. Έτσι, θα γνωρίζετε τις δυνατότητες του παιδιού και θα οι προσδοκίες σας θα είναι πιο ρεαλιστικές. Επίσης, η επικοινωνία με άλλους γονείς που βρίσκονται στην ίδια θέση με σας και το μοίρασμα των ανησυχιών σας, βοηθά στο να αποφορτιστείτε. Ένας άλλος τρόπος να χαλαρώσετε, είναι να βρείτε χρόνο για ευχάριστες δραστηριότητες με ή χωρίς τα παιδιά σας. Προπαντός, αποφύγετε την πολλή καφεΐνη, καθώς μπορεί να προκαλέσει αυπνίες και υπερευαισθησία, παράγοντες που πιθανό να παρεμποδίσουν την όλη σας προσπάθεια!

*Εκπαιδευόμενη Σχολική Ψυχολόγος




Comments (0)


This thread has been closed from taking new comments.





Newsletter










501