ΤΗΣ ΙΩΑΝΝΑΣ ΜΑΡΟΥΛΛΗ*
Αυτή την περίοδο, θεωρείται δεδομένο πως πολλοί μαθητές στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση αισθάνονται αγχωμένοι, ένεκα των επικείμενων εξετάσεων που πλησιάζουν ανησυχητικά. Είναι επίσης αναμενόμενο και το άγχος που βιώνουν οι γονείς, καθώς ανησυχούν για την επίδοση των παιδιών τους και οι προσδοκίες τους για τα καλύτερα πιθανά αποτελέσματα αυξάνονται.
Το άγχος, είναι μια αντίδραση του οργανισμού στην υπερβολική πίεση ή/και στις έντονες απαιτήσεις και προκλήσεις που ερχόμαστε αντιμέτωποι καθημερινά. Όσον αφορά στο εκπαιδευτικό πλαίσιο, το άγχος σε φυσιολογικά επίπεδα, είναι υγιές και βοηθητικό για ένα μαθητή που μελετά για να παρακαθίσει εξετάσεις. Αυξάνει την κινητοποίηση για διάβασμα, βοηθά τον μαθητή να οργανωθεί και να προγραμματιστεί, και τον ωθεί στο να θέσει στόχους που επιθυμεί να επιτύχει. Ωστόσο, όταν ένας μαθητής κυριεύεται από άγχος, τότε μπορεί να επέλθουν αρνητικά αποτελέσματα, τόσο στο συναισθηματικό και συμπεριφορικό τομέα όσο και στον ακαδημαϊκό. Το άγχος των εξετάσεων μπορεί να προκληθεί από το φόβο της αποτυχίας, από μη-ρεαλιστικές προσδοκίες, από το αίσθημα μη-επαρκούς προετοιμασίας ή απαισιοδοξίας ή από το άγχος της απόδοσης.
Τα παιδιά, μπορεί να εκφράσουν ανοιχτά το πόσο άγχος αισθάνονται ή μπορεί να το κρατήσουν μέσα τους και να προσπαθήσουν να το αντιμετωπίσουν μόνοι τους. Ειδικά οι έφηβοι, που νιώθουν άτρωτοι και διεκδικούν την ανεξαρτησία τους, είναι πιο πιθανό να αποκρύψουν τα συναισθήματα τους και να αποφεύγουν να συζητούν για τις ανησυχίες τους, θεωρώντας πως μπορούν να διαχειριστούν την κατάσταση χωρίς βοήθεια. Γι΄αυτό, οι γονείς πρέπει να επιδιώκουν καθημερινή επικοινωνία με τα παιδιά τους και να δηλώνουν διαθέσιμοι για συζήτηση και παροχή υποστήριξης.
Κάποια σημάδια του άγχους τα οποία οι γονείς πρέπει να έχουν υπόψη για να μπορέσουν να τα εντοπίσουν, είναι:
Μία από τις προκλήσεις των γονέων αυτή την περίοδο, είναι να διαχειριστούν το γεγονός ότι οι εξετάσεις είναι μια διαδικασία που το παιδί τους πρέπει να περάσει σε μεγάλο βαθμό μόνο του. Είναι φυσιoλογικό να ανησυχούν για το πόσο μελετούν τα παιδιά τους και για το αν θα έχουν τα επιθυμητά αποτελέσματα, ωστόσο ο ρόλος τους αυτό το διάστημα είναι αποκλειστικά υποστηρικτικός. Οι γονείς, μπορούν να συνδράμουν σημαντικά στην αντιμετώπιση του άγχους των εξετάσεων που βιώνουν οι μαθητές. Κάποιες συμβουλές για αποτελεσματικούς τρόπους υποστήριξης των παιδιών για μείωση του άγχους τους κατά την εξεταστική περίοδο, είναι οι εξής:
Τέλος, για να μπορέσετε να προσφέρετε ουσιαστική υποστήριξη στα παιδιά σας, προϋποθέτει ότι μπορείτε να ελέγξετε και το δικό σας άγχος. Για να έχετε μια πιο ξεκάθαρη εικόνα για την ακαδημαϊκή εικόνα του παιδιού σας και τα αναμενόμενα αποτελέσματα, επιδιώξτε ανοιχτή επικοινωνία με το σχολείο και τους εκπαιδευτικούς. Έτσι, θα γνωρίζετε τις δυνατότητες του παιδιού και θα οι προσδοκίες σας θα είναι πιο ρεαλιστικές. Επίσης, η επικοινωνία με άλλους γονείς που βρίσκονται στην ίδια θέση με σας και το μοίρασμα των ανησυχιών σας, βοηθά στο να αποφορτιστείτε. Ένας άλλος τρόπος να χαλαρώσετε, είναι να βρείτε χρόνο για ευχάριστες δραστηριότητες με ή χωρίς τα παιδιά σας. Προπαντός, αποφύγετε την πολλή καφεΐνη, καθώς μπορεί να προκαλέσει αυπνίες και υπερευαισθησία, παράγοντες που πιθανό να παρεμποδίσουν την όλη σας προσπάθεια!
*Εκπαιδευόμενη Σχολική Ψυχολόγος