ΤΟΥ ΜΙΧΑΛΗ Α.ΠΟΛΗ*
Με τον όρο «προσφορά» εκφράζεται γενικά σε κάποια δεδομένη χρονική περίοδο η διαθέσιμη προς αγορά ποσότητα ενόςοικονομικού αγαθού ή κάποιας υπηρεσίας. Ο όρος ζήτηση εκφράζει την ποσότητα των ζητουμένων αγαθών για κάλυψη αναγκών, (εμπορευμάτων, υπηρεσιών εργασίας κλπ). Όταν η προσφορά του ζητούμενου προϊόντος υπερκαλύπτει τη ζήτηση τότε η τιμή του προϊόντος πέφτει. Όταν η προσφορά ισοδυναμεί με τη ζήτηση το προϊόν έχει σταθερή και ικανοποιητική τιμή. Όταν η ζήτηση είναι ψηλή και η προσφορά μικρή, η τιμή του προϊόντος είναι πολλαπλάσια της αντικειμενικής του αξίας.
Την εποχή της αείμνηστης Παιδαγωγικής Ακαδημίας Κύπρου, (1959-1993) η προσφορά δασκάλων στην κλειστή εκπαιδευτική αγορά της Κύπρου ισοδυναμούσε με τη ζήτηση. Αυτό ήταν φυσικό γιατί η ΠΑΚ ήταν κρατική παραγωγική σχολή που σκοπό είχε την στελέχωση των δημόσιων σχολείων. Έτσι η εισαγωγή φοιτητών ήταν ανάλογη των αναγκών των δημοτικών σχολείων. Λόγω της ρύθμισης αυτής υπήρχε μηδενική ανεργία ανάμεσα στους αποφοίτους της. Αυτό έκανε την εισαγωγή στη σχολή περιζήτητη, γεγονός που εξασφάλιζε, λόγω του ψηλού ανταγωνισμού στις εισαγωγικές εξετάσεις, την εισαγωγή των καλύτερων υποψηφίων. Υπήρχε δηλαδή και αξιοκρατία, αλλά και επιβράβευση των καλυτέρων, αφού μόλις τέλειωναν την ΠΑΚ προσλαμβάνονταν αμέσως με ικανοποιητικούς μισθούς.
Η εποχή της αείμνηστης ΠΑΚ παρήλθε δυστυχώς ανεπιστρεπτί. Η προσφορά δασκάλων αποσυνδέθηκε από τη ζήτηση αφού δάσκαλοι άρχισαν να αποφοιτούν ανεξέλεγκτα από ιδιωτικά και δημόσια πανεπιστήμια της Ελλάδας και της Κύπρου. Τα δημόσια πανεπιστήμια κρατούσαν τις γραμμές παραγωγής δασκάλων ανοικτές για να έχουν οι πανεπιστημιακοί δουλειά, αδιαφορώντας για την μελλοντική ανεργία των αποφοίτων τους. Αντί να παράγουν αποφοίτους σε τομείς που είχε ανάγκη η οικονομία, δημιουργούσαν στρατιές ανέργων δασκάλων. Τα ιδιωτικά Πανεπιστήμια από την άλλη ήταν και είναι επιχειρήσεις. Σκοπός κάθε επιχείρησης στον καπιταλιστικό κόσμο που ζούμε είναι το κέρδος των μετόχων της. Για μεγιστοποίηση του κέρδους τα ιδιωτικά πανεπιστήμια επιδιώκουν την αύξηση του αριθμού των φοιτητών τους. Εκμεταλλεύτηκαν το γεγονός ότι μέχρι τότε δεν υπήρχαν άνεργοι δάσκαλοι, για να πωλήσουν ανεκπλήρωτες υποσχέσεις μελλοντικής εργασίας στους φοιτητές και τις οικογένειες τους. Τα προϊόντα που πουλούν στους φοιτητές έναντι αδρών τιμημάτων είναι πιστοποιητικά γνώσης με εύηχα ονόματα.[ Bed, Master, PhD ] Δεν τους ενδιαφέρει όμως αν οι απόφοιτοι τους βάλουν τα πτυχία τους σε κορνίζες στους τοίχους των σπιτιών τους και μαραζώνουν στην ανεργία. Είπαμε. Σκοπός κάθε επιχείρησης είναι η πώληση του προϊόντος και το συνακόλουθο κέρδος. Κατά τη κυπριακή παροιμία-Εγώ στραβώνω και πουλώ και συ βλέπε κι αγόραζε.
Η υπερπροσφορά αποφοίτων δασκάλων έφερε τους πικρούς καρπούς της. Ο αδυσώπητος νόμος της προσφοράς και της ζήτησης εφαρμόστηκε στην εντέλεια. Τα πικρά αποτελέσματα του είναι η ανεργία των νέων δασκάλων και η υποαπασχόληση των πιο τυχερών στα προαιρετικά ολοήμερα σχολεία, στα οποία στην καλύτερη περίπτωση κερδίζουν € 500 τον μήνα για οκτώ μήνες το χρόνο μόνο, χωρίς δικαίωμα για επίδομα ανεργίας τους άλλους τέσσερις μήνες. Βλέπετε δεν θεωρούνται εργαζόμενοι, αλλά πωλητές υπηρεσιών σε ένα τομέα που υπάρχει υπερπροσφορά αλλά μειωμένη ζήτηση.
Περεταίρω η ένταξη μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση(ΕΕ) το 2004, έδωσε τη χαριστική βολή στα τραυματισμένα όνειρα των ανέργων δασκάλων για εργασία. Το κοινοτικό κεκτημένο επέβαλε το άνοιγμα της αγοράς εργασίας της Κύπρου στους δασκάλους από την ΕΕ. Χιλιάδες Ελλαδίτες δάσκαλοι έσπευσαν να εγγραφούν στον κατάλογο διοριστέων δασκάλων της Κύπρου, αυξάνοντας το χρόνο παραμονής στον κατάλογο από έτη σε δεκαετίες. Η κατάργηση των συνόρων για σκοπούς ελεύθερης διακίνησης εργαζομένων λειτουργεί μόνο υπέρ των εργοδοτών. Αυτό γιατί δημιουργεί υπερπροσφορά εργατικών χεριών που συρρέουν από τις φτωχότερες χώρες, και ρίχνουν τους μισθούς χαμηλότερα εις βάρος των ντόπιων εργαζομένων.
Οι «σοφοί» σύμβουλοι του Υπουργείου Παιδείας, που «τυχαία» προέρχονται όλοι από το χώρο του ακαδημαϊκού κατεστημένου, έψαξαν το θέμα και βρήκαν ότι για όλα φταίει ο κατάλογος διορισίμων. Ο μόνος θεσμός στη διοίκηση της Κύπρου που απέτρεπε το μέσο, το ρουσφέτι και τους κομματικούς διορισμούς δαιμονοποιήθηκε. Είπαν ότι ο κατάλογος έπρεπε να εκσυγχρονιστεί. Σαν να και ήταν το σύστημα διορισμού ένας θεσμός που πάλιωσε στο διάβα του χρόνου. Ακόμα και οι λέξεις που χρησιμοποιούν κρύβουν την ουσία που είναι η κατάργηση ενός αδιάβλητου θεσμού. Αντί λοιπόν να κλείσουν τις γραμμές παραγωγής δασκάλων για καμιά δεκαετία, για να εξισωθεί η προσφορά με τη ζήτηση και να βρουν δουλειά οι άνεργοι, έστω στα 35 τους, εισηγήθηκαν νέο κατάλογο με αύξηση της μοριοδότησης των μεταπτυχιακών τίτλων και εξετάσεις πρόσληψης. Οι εισηγήσεις τους ευνοούν κυρίως τα συμφέροντα των ιδιωτικών πανεπιστημίων τα οποία θα έχουν ευκαιρίες για χιλιάδες νέους μεταπτυχιακούς φοιτητές ή για φροντιστήρια εξετάσεων στα οποία τα ιδιωτικά πανεπιστήμια θα τους προετοιμάζουν για τη διεκδίκηση ..ανύπαρκτων θέσεων. Επαληθεύεται λοιπόν για μια ακόμα φορά ότι στη κυνική, ανελέητη νεοφιλελεύθερη κοινωνία μας ακόμα και τα μεγαλύτερα δεινά των πολλών, είναι ευκαιρίες για κέρδη για τους λίγους έξυπνους ιδιώτες που με το επιχειρηματικό τους δαιμόνιο μετατρέπουν την ανθρώπινη δυστυχία σε χρυσάφι στο θησαυροφυλάκιο τους. Ο θάνατος σου η ζωή μου όπως θα έλεγε λιτά μια δεύτερη σοφή κυπριακή παροιμία…
*ΒΓΓ ΑΚΙΔΑ
