Οικονομική εκπαίδευση, αντίδοτο στον οικονομικό αναλφαβητισμό που απειλεί με νέα οικονομική κρίση

Τα πορίσματα του συνεδρίου «Ο Οικονομικός Αλφαβητισμός της Κυπριακής Κοινωνίας στη μετά την Κρίση Εποχή και ο Ρόλος της Εκπαίδευσης»

Είναι δυστυχώς ιστορικά αποδεδειγμένο πως όταν οι πολίτες ενός δημοκρατικού κράτους πάσχουν από οικονομικό αναλφαβητισμό, είναι απίθανο να καταφέρουν να διατηρήσουν τον εικονικό πλούτο και την πλαστή ευημερία τους για πάρα πολύ καιρό. Σύμφωνα με τον Μπεν Μπερνάνκε, Διοικητή της Ομοσπονδιακής Κεντρικής Τράπεζας των ΗΠΑ, «ο οικονομικός αλφαβητισμός είναι μια ασπίδα προστασίας απέναντι σε μια παγκόσμια οικονομία κι ένα χρηματοπιστωτικό σύστημα που γίνονται όλο και πιο περίπλοκα».

Στη Βρετανία το αίτημα της εισαγωγής του μαθήματος των οικονομικών στα σχολεία απέκτησε τον χαρακτήρα κινήματος που κατέληξε στο να εισαχθεί στα βρετανικά σχολεία ένα ειδικό πρόγραμμα για μαθητές από 11 έως 14 ετών. Σύμφωνα με το σχετικό ψήφισμα που παραδόθηκε στο Αγγλικό Κοινοβούλιο «Οι επιχειρήσεις επενδύουν δισεκατομμύρια στο μάρκετινγκ για να διδάσκουν στους μάνατζερ πώς να προωθούν τα προϊόντα τους.  Ήρθε η στιγμή να εκπαιδευτούν και οι καταναλωτές ώστε να μην πέφτουν θύματα χειραγώγησης». Στην Ισπανία, μετά το σκάσιμο της «φούσκας» της αγοράς ακινήτων, η Κεντρική Τράπεζα της χώρας χρηματοδότησε ένα πιλοτικό πρόγραμμα στον οικονομικό αλφαβητισμό σε 411 σχολεία και 20.000 μαθητές.

Αυτά και πολλά άλλα σημαντικά αναφέρθηκαν το Συνέδριο με θέμα: «Ο Οικονομικός Αλφαβητισμός της Κυπριακής Κοινωνίας στη μετά την Κρίση Εποχή και ο Ρόλος της Εκπαίδευσης» που συνδιοργάνωσαν ο Σύνδεσμος Οικονομολόγων Καθηγητών Κύπρου (ΟΕΛΜΕΚ) και το Cyprus International Institute of Management (C.I.I.M.) στις 5 Μαρτίου 2016 στις εγκαταστάσεις του C.I.I.M. στη Λευκωσία. Το συνέδριο τελούσε υπό την αιγίδα του Υπουργού Παιδείας και Πολιτισμού, Δρα Κώστα Καδή.

Οι σύνεδροι με την αθρόα προσέλευσή τους μετά το καλωσόρισμα από τον Πρόεδρο του Συνδέσμου Οικονομολόγων Καθηγητών Κύπρου κ. Γιώργο Χατζημιχαήλ, άκουσαν αρχικά τους χαιρετισμούς από τον κ. Δημήτρη Ταλιαδώρο, Πρόεδρο της ΟΕΛΜΕΚ, τον κ. Γεώργιο Τάσου, Πρόεδρο της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Παιδείας της Βουλής, τον κ. Χάρη Γεωργιάδη, Υπουργό Οικονομικό (τον χαιρετισμό απεύθυνε ο λειτουργός του Υπουργείου Οικονομικών κ. Κίκης Παφίτης) και από τον Υπουργό Παιδείας και Πολιτισμού Δρ Κώστα Καδή (τον χαιρετισμό απεύθυνε ο Διευθυντής Μέσης Εκπαίδευσης Δρ Κυπριανός Λούης).

Μετά τους χαιρετισμούς οι σύνεδροι είχαν την ευκαιρία να ακούσουν με προσοχή τους εξαίρετους εισηγητές Δρα Θεόδωρο Παναγιώτου, Διευθυντή του CIIM και Μέλος του Συμβουλίου Εθνικής Οικονομίας, που έκανε και την κεντρική εισήγηση με θέμα «Είμαστε, τελικά οικονομικά αναλφάβητοι;  Οικονομικός αλφαβητισμός και ο ρόλος της εκπαίδευσης».  Ακολούθησε η εισήγηση του Δρα Μάριου Κληρίδη, τέως Γενικού Διευθυντή της Συνεργατικής Κεντρικής Τράπεζας και Μέλος του Συμβουλίου Εθνικής Οικονομίας με θέμα «Οικονομικός Αλφαβητισμός – Εμπειρίες και Σκέψεις από την Κυπριακή Πραγματικότητα». Ακολούθησε ο Μιχάλης Πανταζής, Διευθυντής Διαχείρισης Ρευστών Διαθεσίμων & Ανταποκριτών Τραπεζών στην Τράπεζα USB με θέμα «Η Κυπριακή Οικονομία και ο Τραπεζικός Τομέας πριν τα Γεγονότα του 2013 και ο Δρόμος προς την Ανάκαμψη». Το Συνέδριο επισφράγισε η παρουσίαση του Δρα Μάριου Μαυρίδη, Καθηγητή Οικονομικών στο Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο και βουλευτή Κερύνειας – ΔΗΣΥ, με θέμα «Τα Αποτελέσματα της PISA, τα Αίτια και Εισηγήσεις για Μεταρρυθμίσεις».

Από το Συνέδριο εξήχθησαν τα πιο κάτω πορίσματα:

1. Η Κυπριακή κοινωνία ήταν και συνεχίζει να παραμένει οικονομικά αναλφάβητη.  Ο μέσος Κύπριος δεν κατέχει βασικές δεξιότητες διαχείρισης των οικονομικών του.
2. Μετά την πρόσφατη οικονομική κρίση διδαχθήκαμε ότι η γνώση της αλφαβήτας της επιστήμης των Οικονομικών θεωρείται πλέον απαραίτητη για τον καθένα.
3. Ο μαζικός οικονομικός αναλφαβητισμός μπορεί να καταπολεμηθεί στη ρίζα του με την ανάπτυξη της κριτικής σκέψης και της οικονομικής συνείδησης από την παιδική ηλικία και με το σταδιακό κτίσιμο της οικονομικής γνώσης μέσω της εκπαίδευσης αλλά και της δια βίου μάθησης με στόχο την δημιουργία ενημερωμένων, ευαισθητοποιημένων και υπεύθυνων πολιτών.
   1. Η εκπαίδευση και ειδικότερα οι Οικονομολόγοι εκπαιδευτικοί έχουν σημαντικό ρόλο να επιτελέσουν για ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των μαθητών τους δηλαδή των αυριανών καταναλωτών και επενδυτών.
   2. Το ΥΠΠ και γενικότερα η Πολιτεία οφείλει να αφουγκραστεί τα παιδαγωγικά αιτήματα του Συνδέσμου Οικονομολόγων Καθηγητών Κύπρου για να ενισχύσει και να εισαγάγει τα Οικονομικά σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης από το Δημοτικό, το Γυμνάσιο, το Λύκειο και τις Τεχνικές Σχολές.
   3. Η Κυπριακή Πολιτεία θα πρέπει να χρηματοδοτήσει ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα για δασκάλους και καθηγητές με το οποίο τα οικονομικά να μετατρέπονται σ’ ένα απλό, βιωματικό  και διασκεδαστικό μάθημα.
   4.  Η Κυπριακή Πολιτεία οφείλει να παραδειγματιστεί και να υιοθετήσει συγκεκριμένα προγράμματα στα σχολεία στον τομέα του Οικονομικού Αλφαβητισμού όπως έπραξαν με επιτυχία πολλές άλλες χώρες του Οργανισμού Οικονομικής Ανάπτυξης και Συνεργασίας (Ο.Ο.Σ.Α.) όπως oι Η.Π.Α, η Ολλανδία, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Ισπανία, η Αυστραλία, η Νέα Ζηλανδία και η Βραζιλία που ήδη εφαρμόζουν ανάλογα προγράμματα εδώ και χρόνια.
      1. Σημαντικό ρόλο για ενημέρωση της κοινωνίας μπορούν να παίξουν τα ΜΜΕ καλώντας επιφανείς οικονομολόγους στα καθημερινά προγράμματά τους που να εξηγούν σε πρακτικό επίπεδο θέματα διαχείρισης του οικογενειακού οικονομικού προϋπολογισμού.