Η Κυπριακή κοινωνία αντιμετωπίζει τεράστιο δημογραφικό πρόβλημα, αλλά οι δημογραφικές προκλήσεις δεν μπορούν να αντιμετωπισθούν χωρίς τον τερματισμό της οικονομικής κρίσης και την ανάκαμψη. Η οικονομική κρίση επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό τους θεσμούς. Η αύξηση της μετανάστευσης των νέων, η μείωση του αριθμού των γάμων και των γεννήσεων και η δραματική αύξηση της ανεργίας σχετίζονται άμεσα ή έμμεσα με την κρίση στην οικονομία. Αυτά και άλλα πολλά επισημάνθηκαν από τον κ. Ανδρέα Θεοφάνους, Καθηγητή Πολιτικής Οικονομίας και Πρόεδρο του Κέντρου Ευρωπαϊκών και Διεθνών Υποθέσεων του Πανεπιστημίου Λευκωσίας καθώς και την κα Αλεξία Σακαδάκη, Κοινωνιολόγο, μέλος του Συμβουλευτικού Σώματος του Κέντρου στη διάρκεια παρουσίασης σχετικής μελέτης τους.
«Ο πληθυσμός της ελεύθερης Κύπρου το τέλος του 2013 ήταν 858.000 κάτοικοι, από τους οποίους οι 167.100 ξένοι υπήκοοι», είπε ο κ. Θεοφάνους. «Υπολογίζεται ότι το 2014 ο αριθμός των κατοίκων μειώθηκε κατά 10.000 .Μέχρι την αρχή της δεκαετίας του 1990 η μεγάλη πλειοψηφία – περίπου 95% - στις ελεύθερες περιοχές ήταν Ελληνοκύπριοι, για να φτάσουν τα τελευταία χρόνια γύρω στο 80%.Το ποσοστό των Ε/Κ στο σύνολο του πληθυσμού στην Κύπρο έχει μειωθεί στο 59,6%, ενώ λαμβάνοντας υπόψη ότι τα τελευταία χρόνια η οικονομική κρίση επηρέασε αρνητικά τα δημογραφικά δεδομένα, το συγκεκριμένο ποσοστό των Ε/Κ στο σύνολο του πληθυσμού ενδεχομένως να είναι σήμερα ακόμα χαμηλότερο. Η γήρανση του πληθυσμού θα επιφέρει ακόμα μεγαλύτερα προβλήματα στο Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων και στα Σχέδια Συντάξεων στην Παιδεία, την Εθνική Φρουρά και γενικά σε όλες τις εκφάνσεις του δημόσιου βίου».
Ο ομιλητής αναφέρθηκε επίσης στη μείωση των γάμων τα τελευταία χρόνια με την παράλληλη αύξηση των διαζυγίων, με αποτέλεσμα τη μείωση των γεννήσεων. Η αυξανόμενη ανεργία οδηγεί στην αύξηση της μετανάστευσης για εξεύρεση εργασίας και καλύτερων συνθηκών διαβίωσης. Οι αρνητικές οικονομικές συνθήκες τείνουν να ωθούν τους νέους να παρατείνουν τις σπουδές τους στο εξωτερικό και να αναζητούν καλύτερες συνθήκες απασχόλησης εκτός Κύπρου. «Για την αποτελεσματική αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης και των δημογραφικών προκλήσεων χρειάζεται ένας ολοκληρωμένος σχεδιασμός πολιτικής», πρότεινε, ζητώντας φορολογική μεταρρύθμιση ,που θα ενσωματώνει την αρχή «χαμηλοί φορολογικοί συντελεστές και ψηλές ποινές μη συμμόρφωσης». Μίλησε επίσης για μια αποτελεσματικότερη δημόσια διοίκηση καθώς και την επίσπευση της εφαρμογής ενός σχεδίου Υγείας.
Στα μέτρα που πρότειναν Θεοφάνους και Σακαδάκη, περιλαμβάνονται η ανάγκη για ένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο καθώς και η εθνική συμφιλίωση. «Στόχος είναι η αποκατάσταση της εμπιστοσύνης, η ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής, η αξιοκρατία, η αλληλεγγύη και ένα νέο αξιακό σύστημα το οποίο ασφαλώς θα πρέπει να δίνει ιδιαίτερη βαρύτητα στον θεσμό της οικογένειας». Επισήμαναν το αξιοπερίεργο ένας πολύτεκνος να αντιμετωπίζεται από τον φόρο εισοδήματος με τον ίδιο τρόπο με αυτόν που δεν έχει παιδιά, ζήτησαν φορολογική ελάφρυνση 2.000 ευρώ για κάθε τέκνο και πρότειναν μείωση του χρόνου συνταξιοδότησης με βάση τον αριθμό των παιδιών που ένα ζευγάρι φέρνει στην ζωή, ως κίνητρο για την αύξηση των γεννήσεων.
«Το δημογραφικό ζήτημα είναι πολύ σημαντικό για κάθε κοινωνία», πρόσθεσε η κα. Σακαδάκη. «Στην περίπτωση της Κύπρου λαμβάνοντας υπόψη και όλες τις διαστάσεις του Κυπριακού το συγκεκριμένο ζήτημα καθίσταται ακόμα πιο σημαντικό. Επιβάλλεται η συνεχής αξιολόγηση όλων των δημογραφικών παραγόντων : γάμοι, γεννήσεις, διαζύγια, δομή του πληθυσμού, μετανάστευση κοκ. Είναι επίσης σημαντικό να αξιολογείται ο ελληνοκυπριακός πληθυσμός ως ποσοστό του συνολικού της ελεύθερης Κύπρου καθώς και της Κύπρου γενικότερα. Οι συνεχείς αξιολογήσεις θα πρέπει επίσης να αξιοποιηθούν με στόχο μια ολοκληρωμένη δημογραφική πολιτική», κατέληξε.
Ακολούθησε ανοικτή συζήτηση με το πολυπληθές κοινό
