ΤΟΥ ΑΝΔΡΕΑ ΣΠΥΡΟΥ*
Όταν τον Ioύνιο του 2012 επιλέγαμε το δρόμο του μνημονίου δεσμευόμασταν σε μια σειρά μέτρων, τα οποία θα εξασφάλιζαν στους δανειστές μας την επιστροφή των χρημάτων τους. Χρήματα τα οποία είχαμε άμεση ανάγκη για να αποφύγουμε την ολική χρεοκοπία και τις τραγικές συνέπειες τις οποίες αυτή θα έφερνε. Το γεγονός πως οι μακροοικονομικές μας πολιτικές σαν κράτος μπήκαν στο “καλούπι” του ΔΝΤ και των διάφορων μηχανισμών στήριξης της Ε.Ε σίγουρα δεν μας χαροποιεί, καθώς εν μέρει χάθηκε η ικανότητά μας να επιλέγουμε αποκλειστικά τις οικονομικές μας πολιτικές σαν χώρα. Δεν πρέπει να ξεχνάμε όμως, πως είναι οι δικές μας επιλογές που μας έφεραν σε αυτό το σημείο, είτε αυτές λέγονται ελλιπής εποπτεία των τραπεζών, είτε υπερβολική δημόσια δαπάνη σε ανεξέλεγκτα μέτρα “κοινωνικής αλληλεγγύης”. Δεν πρόκειται να μπω στο λούκι του ποιος φταίει και γιατί φταίει, καθώς το τι έχει σημασία αυτή την στιγμή είναι να είμαστε ρεαλιστές και να αντιμετωπίσουμε τα προβλήματα που θα βρούμε μπροστά μας στο πολύ άμεσο μέλλον.
Καθοριστική σημασία στην μαραθώνια προσπάθεια που θα καταλάβουμε σαν οικονομία και ως εκ τούτου σαν κοινωνία στο άμεσο μέλλον θα έχει η εικόνα μας ως κράτος. Πιο συγκεκριμένα, η όλη προσπάθεια θα κριθεί στο κατά πόσο μπορούμε να θεωρηθούμε από τις διεθνείς αγορές ως μια σοβαρή και έμπιστη οικονομία, η οποία είναι αποφασισμένη να πάρει αποφασιστικά μέτρα για διαρθρωτικές αλλαγές, και στην οποία οι αγορές αξίζει να επενδύσουν. Η προσπάθεια δεν ξεκίνησε με τις καλύτερες προοπτικές λόγω της κόντρας Κυβέρνησης, και ιδιαίτερα του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας Ν. Αναστασιάδη με το διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας Πανίκο Δημητριάδη. Μια κόντρα, η οποία παίρνει ιδιαίτερα ανησυχητικές διαστάσεις και ζημιώνει την όλη προσπάθεια που ξεκίνησε για επανεκκίνηση της οικονομίας. Αυτή τη στιγμή είμαστε μία οικονομία η οποία βρίσκεται στον αναπνευστήρα, και όπου αδικαιολόγητα ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας και ο Διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας βρίσκονται στα μαχαίρια. Πράγματι υπήρξαν τραγικά λάθη από τον Διοικητή. Εάν η κυβέρνηση πραγματικά θέλει να αναβαθμίσει την εικόνα της κυπριακής οικονομίας, τότε με τον ένα ή τον άλλο τρόπο η συγκεκριμένη διαμάχη πρέπει να λυθεί.
Μέχρι το 2016 θα πρέπει να εξευρεθούν πόροι της τάξης του ενός δισεκατομμυρίου ευρώ. Ένα από τα μεγαλύτερα στοιχήματα της κυβέρνησης την ερχόμενη πενταετία θα είναι να δείξει την πολιτική βούληση και πυγμή τόσο για εκπλήρωση του μνημονίου όσον και για μεγάλες διαρθρωτικές αλλαγές στις βάσεις της οικονομίας. Το κεφάλαιο των αλλαγών αναμένεται να ανοίξει προς το τέλος του Νοέμβρη, όταν θα πρέπει να κατατεθεί το γενικό σχέδιο για τις ιδιωτικοποιήσεις. Ήδη οι σκεπτικιστές άρχισαν να μιλούν για ξεπούλημα της δημόσιας περιουσίας. Το να είσαι σκεπτικιστής για τόσο μεγάλα θέματα δεν είναι κακό, όπως δεν είναι κακό το να αμφισβητείς πολιτικές στις οποίες σαν κοινωνία είσαι ξένος. Άλλωστε υπάρχουν οργανισμοί οι οποίοι είναι κερδοφόροι και οι οποίοι λόγω των άσχημων οικονομικών προσδοκιών που προβλέπονται για την διετία 2013-2015 θα χάσουν σημαντικό μέρος της αξίας τους εάν πουληθούν τώρα. Η αλήθεια όμως είναι πως η συζήτηση για ιδιωτικοποιήσεις στην υπόλοιπη Ευρώπη έχει τελειώσει εδώ και δεκαετίες. Είναι καιρός να αντιληφθούμε πως εάν επιθυμούμε μία οικονομία ανταγωνιστική όπου τα συμφέροντα των συντεχνιών και των πολιτικών κομμάτων θα είναι αδύναμα ως προς το κέντρο λήψεις αποφάσεων, τότε επιβάλλεται η εμπλοκή του ιδιωτικού τομέα.
Το πρόβλημα όμως δεν λύνεται με οικονομικές συζητήσεις, αλλά με πράξεις. Η σωστή πορεία που θα πρέπει να ακολουθήσει η κυβέρνηση θα ήταν η αναδιάρθρωση των διάφορων υποψηφίων για ιδιωτικοποίηση ή μετοχοποίηση οργανισμών, και ύστερα η έναρξη διαπραγματεύσεων με ξένους επενδυτές. Ένα άλλο σημαντικό ερώτημα είναι στην περίπτωση μετοχοποιήσεων, ποιός θα έχει τον εκτελεστικό έλεγχο και τη διεύθυνση των συγκεκριμένων οργανισμών; Το πρόβλημα του “ηθικού κινδύνου” είναι σημαντικό στην συγκεκριμένη περίπτωση, καθώς δύσκολα θα βρεθεί ξένος επενδυτής, ο οποίος θα είναι πρόθυμος να βάλει κεφάλαιο για να αποκτήσει ιδιοκτησία στους συγκεκριμένους οργανισμούς και την ίδια ώρα να μην έχει έλεγχο στην διεύθυνση τους.
Οι συγκεκρκριμένες προκλήσεις θα πρέπει να αντιμετωπισθούν σύντομα και με αποφασιστικότητα, καθώς τα παραδείγματα χωρών οι οποίες προχώρησαν σε βιαστικές και άναρχες κινήσεις στον τομές των ιδιωτικοποιήσεων/μετοχοποιήσεων είναι πολλά, με πιο κοντινό αυτό της Ελλάδας.
Μέσω της ουσιαστικής εμπλοκής του ιδιωτικού τομέα σε οργανισμούς όπως η ΑΤΗΚ, η ΑΗΚ και η Αρχή Λιμένων θα είναι ωφέλιμη, όσο και αν τα διάφορα συνδικάτα και αριστερά “λόμπι” δεν μπορούν να το παραδεχτούν. Η εμπλοκή του ιδιωτικού τομέα θα καταπολεμήσει τα διάφορα συμφέροντα τα οποία σαν παράσιτα τρέφονται από την ανεπάρκεια αυτών των οργανισμών. Εάν πραγματικά θέλουμε να αλλάξουμε πορεία και να αποφύγουμε την περαιτέρω εδραίωση πελατειακών σχέσεων μεταξύ επιχειρήσεων - ζωτικής σημασίας για το επίπεδο και την ποιότητα ζωής του Κύπριου πολίτη - και πολιτικού/ συντεχνιακού κατεστημένου, τότε η εμπλοκή ξένων επενδυτών είναι μονόδρομος.
*Πρόεδρος Φ.Π.Κ ΠΡΩΤΟΠΟΡΙΑ Ηνωμένου Βασιλείου
