ΤΗΣ ΒΑΣΩΣ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ*
(ΜΕΡΟΣ Α)
Ο ρόλος της Συμβουλευτικής και Επαγγελματικής Αγωγής είναι καίριος για τη στήριξη των μαθητών αλλά και όλων των ατόμων κάθε σύγχρονης κοινωνίας. Σκοπό έχει να διευκολύνει και να καθοδηγήσει τους μαθητές στην επιλογή της επαγγελματικής τους σταδιοδρομίας.
Στοχεύει να προβληματίσει τους νέους για την πορεία στην περαιτέρω ανάπτυξη των δυνατοτήτων τους, σε μια πορεία κριτικής αυτογνωσίας. Ενθαρρύνει τους νέους να γίνουν ενεργοί ερευνητές, να ενημερώνονται από σύγχρονες πηγές πληροφόρησης, να διαβάζουν κριτικά την πληροφορία και να την οργανώνουν για να τη χρησιμοποιούν δυναμικά στο σχεδιασμό του επαγγελματικού τους μέλλοντος. Να αντιλαμβάνονται τη διαδικασία λήψης απόφασης και μετάβασης από το σχολείο στην αγορά εργασίας. Να αποκτήσουν θετικότερη αυτοαντίληψη και υψηλότερη αυτοεκτίμηση καθώς επίσης ευελιξία και προσαρμοστικότητα στις αλλαγές της διαρκώς μεταβαλλόμενης οικονομίας.
Σύμφωνα με τη συνθήκη της Λισαβώνας: “η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να αυξήσει το ποσοστό του πληθυσμού το οποίο κατέχει υψηλότερο επίπεδο δεξιοτήτων”. Μέσω της Τεχνικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης (VET) επιτυγχάνονται οι στόχοι της Ευρωπαϊκής Ένωσης, γιατί περισσότεροι νέοι εκπαιδεύονται, παραμένουν στην εκπαίδευση και η ποιότητα των προσόντων τους είναι υψηλότερη. Ειδική έμφαση, δίνεται παγκόσμια στις ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού, οι οποίες πρέπει σε κάθε χώρα να υποστηριχθούν. Με αυτό τον τρόπο θα μειωθεί ο αριθμός των ατόμων που εγκαταλείπουν το σχολείο και παράλληλα το ποσοστό των ανειδίκευτων ανέργων πολιτών.
Σύμφωνα με τις προβλέψεις του Hovedstaden/ Δανίας θα υπάρχουν 70,000 κενές θέσεις εργασίας για Τεχνίτες μέχρι το 2025. Γι’ αυτό και το Υπουργείο Παιδείας της Δανίας, εφάρμοσε ένα πρόγραμμα IVET ( Initial Vocational Educational Training) το οποίο βασίζεται στο συνδυασμό Μαθητείας-Εκπαίδευσης-Εκμάθησης (Apprenticeships). Κάθε μαθητής θα πρέπει να εργοδοτείται, από εταιρεία η οποία λαμβάνει χρηματοδότηση από ειδικό πρόγραμμα που συνεισφέρουν όλοι οι εργοδότες. Όσοι μαθητές δεν εξασφαλίσουν συμβόλαιο με εργοδότη, παραμένουν στο σχολείο το οποίο τους παρέχει την εκπαίδευση. Τα αποτελέσματα του προγράμματος, είναι ψηλά ποσοστά εργοδότησης και χαμηλότερα ποσοστά ανεργίας στους νέους. Το πρόγραμμα είναι αποκεντρωμένο και υποστηρίζεται από τους ενδιαφερόμενους εργοδότες.
Δυστυχώς όμως ο αριθμός των ατόμων που εγγράφηκαν στην Επαγγελματική Εκπαίδευση μειώθηκε από 32% το 2001 σε 19% -13,2% το 2018. Πράγμα που ανησύχησε και προβλημάτισε τους Δανούς, γι’ αυτό και το Υπουργείο Εργασίας και Παιδείας οργάνωσαν διάφορες στρατηγικές αντιμετώπισης της κατάστασης, μια από τις οποίες ήταν και το σεμινάριο Erasmus+ στην Κοπεγχάγη.
Παρατηρήθηκε μεγάλο ποσοστό μαθητών με χαμηλή επίδοση στη γλώσσα και στα μαθηματικά. Ως αποτέλεσμα είχε σχεδόν οι μισοί μαθητές που εγγράφονταν να παρατούν το πρόγραμμα. Όμως σε αυτό συνέτεινε και η αδυναμία συγκέντρωσης συμβολαίων με εργοδότες, παρόλα τα κίνητρα που τους προσφέρονταν. Το 2014 έθεσαν υψηλότερους στόχους ώστε να γίνουν τα Επαγγελματικά Προγράμματα καλύτερα και πιο ελκυστικά στους μαθητές:
Στόχοι Επαγγελματικών Προγραμμάτων
|
|
Σε αυτό το σημείο επισημάνθηκε η συμβολή των Καθηγητών Επαγγελματικής Αγωγής με την εφαρμογή της επαγγελματικής καθοδήγησης από τον 12ο χρόνο ηλικίας των μαθητών (Year 7). Στοχεύει στην αλλαγή του τρόπου που λαμβάνουν τις αποφάσεις τους οι έφηβοι με στόχο η καθοδήγηση να ξεκινά από το Δημοτικό και να συνεχίζεται στην Μέση εκπαίδευση.
Άλλη μια καινοτομία που εφάρμοσαν στην Δανία είναι η λειτουργία κέντρων καθοδήγησης σε κάθε πόλη. Έτσι κάθε Δημοτική Αρχή έχει την ευθύνη για τους νέους ηλικίας 15-17, οι οποίοι είναι υποχρεωμένοι να παραμένουν είτε στην εκπαίδευση είτε στην εργασία. Καθηγητές Συμβουλευτικής εργάζονται στα κέντρα καθοδήγησης και παρέχουν συμβουλευτικές υπηρεσίες. Αν το Ατομικό Εκπαιδευτικό Σχέδιο (Personal Educational Plan) δεν εφαρμοστεί τότε οι οικογένειες δέχονται κυρώσεις, αφού δεν θα παίρνουν τα επιδόματα από τις Δημοτικές Αρχές.
Η Συντεχνία της Επαγγελματικής και Τεχνικής Εκπαίδευσης της Δανίας, οργάνωσε ένα πολύ ενδιαφέρον πρόγραμμα το “RoleModelling”. Δηλαδή εκπαιδευμένοι νέοι αποσπασμένοι από την εργασία τους, λειτουργούν ως πρεσβευτές-πρότυπα της επαγγελματικής εκπαίδευσης μέσω της προσωπικής τους εμπειρίας σε μαθητές του Δημοτικού. Εξηγούν γιατί επέλεξαν τους συγκεκριμένους κλάδους και πόσο ευχαριστημένοι είναι από την επιλογή τους. Ένας νέος μας παρουσίασε πως από την ιατρική επέλεξε την μαγειρική, αλλά εφαρμόζει τη μια στην άλλη. Φτιάχνει και δοκιμάζει το φαγητό σε μοριακούς σωλήνες, πειραματίζεται και πετυχαίνει αυτό που αγαπά.
Με το πρώτο σχέδιο, εκπαιδεύτηκαν 27 Πρότυπα, Role Models, επισκέφθηκαν 157 δημοτικά σχολεία και μίλησαν σε 12,000 μαθητές. Τα συμπεράσματα τους ήταν τα ακόλουθα:
Με αυτόν τον τρόπο έρχονταν από νωρίς σε επαφή με τους νεαρούς μαθητές και ενθάρρυναν τόσο τους μαθητές όσο και τους γονείς να τολμήσουν να επιλέξουν την Τεχνική Εκπαίδευση.
Ακουλουθεί το μέρος ΙΙ, με καλές πρακτικές από διάφορες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης όσον αφορά την αύξηση του ποσοστού των μαθητών που επιλέγουν ως κατεύθυνση την Τεχνική Επαγγελματική Εκπαίδευση.
ΑΥΡΙΟ ΤΟ Β΄ ΜΕΡΟΣ
*Καθηγήτρια Συμβουλευτικής & Επαγγελματικής Αγωγής
